Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 18 kwietnia 2023 r., sygn. I SA/Po 59/23

Podatek od towarów i usług

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Barbara Rennert Sędziowie Sędzia WSA Waldemar Inerowicz Sędzia WSA Karol Pawlicki (spr.) Protokolant: starszy sekretarz sądowy Monika Olejniczak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 05 kwietnia 2023 r. sprawy ze skargi J. S. na interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 4 listopada 2022 r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług I. uchyla zaskarżoną interpretację; II. zasądza od Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej na rzecz skarżącej kwotę [...] tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Wnioskiem z 24 sierpnia 2022 r. J. S. (dalej: "strona", "wnioskodawca" lub "skarżąca"), wystąpiła do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej niepodlegania opodatkowaniu przeniesienia udziału w prawie własności działek.

W opisie stanu faktycznego wskazano, że wnioskodawczyni jest [...] rezydentem podatkowym zamieszkałym na terytorium R. P., nie prowadzi żadnej działalności gospodarczej, nie jest obecnie czynnym i zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT oraz nie zajmowała się obrotem nieruchomościami. W dniu 20 listopada 2020 r. zmarł S. K. (dalej: "spadkodawca"), który nie pozostawił testamentu, a do kręgu ustawowych spadkobierców należały: siostra A. K., siostra J. S. (wnioskodawczyni), siostra G. S. oraz siostrzenica E. M. (matka N. M. oraz O. M.) oraz siostrzeniec K. M.. Przed podjęciem decyzji o przyjęciu spadku, spadkobiercy powzięli informację o tym, że spadkodawca przed śmiercią, tj. w dniu 10 kwietnia 2019 r. zawarł z P. spółka z o.o. z siedzibą w W., wpisaną do rejestru przedsiębiorców (dalej: "spółka") przedwstępną umowę sprzedaży, na mocy której zobowiązał się do przeniesienia na spółkę prawa własności działek oznaczonych numerami [...] i [...], objętych księgą wieczystą prowadzoną przez Sąd Rejonowy w K., [...] (dalej: "działki"). Wskazana księga wieczysta obejmuje więcej działek geodezyjnych, niemniej jednak przedmiotem przyszłej sprzedaży miały być jedynie wymienione działki. Wskazano, że przed zawarciem umowy przenoszącej własność: działka nr [...] nie była zabudowana, natomiast przez działkę nr [...] przechodziła podziemna sieć teletechniczna na granicy z działką [...], a także przebiegała napowietrzna sieć energetyczna i znajdował się na niej słup energetyczny wzniesiony przez przedsiębiorstwo energetyczne. Właściciele działek nie byli właścicielami napowietrznej sieci energetycznej oraz podziemnej sieci teletechnicznej. Działki objęte były w całości miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, uchwalonym w 2008 r. Na postawie uchwały o nowelizacji tego planu z 8 marca 2021 r., wskazane grunty oznaczone są symbolem [...]/[...]/[...] i zgodnie z zapisami planu przeznaczone są jako "tereny obiektów produkcyjnych, składów i magazynów, zabudowy usługowej oraz urządzeń wytwarzających energię z odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczającej 100 Kw". W dniu 17 marca 2021 r., na wniosek podmiotu, któremu spółka zamierzała sprzedać kupione przez siebie działki, została wydana decyzja środowiskowa. W dniu 26 lutego 2021 r. został złożony - przez podmiot, któremu spółka zamierzała sprzedać kupione przez siebie działki w Starostwie Powiatowym wniosek o wydanie pozwolenia na budowę dla przewidywanej inwestycji. Ponadto, Starosta umorzył postępowanie wszczęte na wniosek spółki, a dotyczące wyłączenia nieruchomości z produkcji rolnej, bowiem dotyczące wyłączenia z produkcji rolnej nieruchomości (zarówno działki, jak i pozostałe nabywane w ramach jednego przedsięwzięcia okoliczne nieruchomości), z uwagi na to, że stanowią użytki rolne klas IV, V i VI, nie wymagały zezwolenia na wyłączenie z produkcji rolnej. Spółka po zakupie działek zamierzała sprzedać wszystkie działki na rzecz podmiotu trzeciego. Ta następcza sprzedaż działek podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a spółka była czynnym i zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT. Transakcja nabycia przez spółkę od spadkodawcy działek oznaczonych numerami [...] i [...] stanowiła część dużego zamierzenia inwestycyjnego, a polegającego w pierwszej fazie na nabyciu ponad 100 ha gruntu mogącego utworzyć jednolitą całość. Z uwagi na rozmach przedsięwzięcia i jego znaczenie dla regionu, w przeprowadzenie transakcji angażowali się lokalni decydenci, którzy aktywnie działali na rzecz przekonania do zawarcia umów ze spółką tych właścicieli nieruchomości, którzy nie byli chętni sprzedaży. Oprócz tego, także sami właściciele zaczęli wzajemnie wywierać presję na niechętnych sąsiadów, aby zmusić ich do przystąpienia do umów sprzedaży. Spadkodawca nie był chętny sprzedaży, zwłaszcza, że grunt, który był przedmiotem zainteresowania spółki stanowił jego ojcowiznę. Jednak został przekonany do konieczności zawarcia ze spółką przedwstępnej umowy sprzedaży, na mocy której zobowiązał się sprzedać działki na rzecz spółki po spełnieniu warunków. Wskazano, że nie można przyjąć, że spadkodawca podpisując umowę przedwstępną sprzedaży kierował się chęcią zysku. W żadnym też przypadku nie można uznać, że spadkodawca podejmował jakiekolwiek działania marketingowe mające na celu znalezienie nabywcy na posiadany przez spadkodawcę grunt. To korzystne dla planów inwestycyjnych spółki usytuowanie działek sprawiło, że spółka zgłosiła się do spadkodawcy przedstawiając niepodlegające indywidualnym negocjacjom warunki nabycia działek, zastrzegając w każdym przypadku, że do ewentualnej finalnej transakcji sprzedaży dojdzie jedynie w przypadku, kiedy spółka nabędzie cały kompleks potrzebnych spółce nieruchomości i zapewni sobie korzystne warunki potrzebne do zrealizowania zamierzonej inwestycji (w tym stosowne finansowanie i adekwatne decyzje/pozwolenia itp.). W dniu 10 kwietnia 2019 r. pomiędzy spadkodawcą i spółką została zawarta przedwstępna umowa sprzedaży w formie aktu notarialnego sporządzonego przez Notariusza H. H. z Kancelarii Notarialnej H. H., S. S. i zarejestrowanego pod numerem Repertorium A nr [...]. Na podstawie tej umowy spadkodawca zobowiązał się do zawarcia umowy sprzedaży, na mocy której sprzedać miał na rzecz spółki działki w terminie do 13 czerwca 2021 r., pod warunkiem, że umowa wcześniej nie wygaśnie. O wygaśnięciu umowy samodzielnie może zdecydować spółka, która uprawniona była do tego, aby przed dniem 13 marca 2021 r. zrezygnować bez żadnych konsekwencji z zamiaru zawarcia umowy ze spadkodawcą. Było to uzależnione od uzyskania przez nią stosownych pozwoleń i decyzji, stąd też w treści umowy wskazane warunki, które miały być spełnione w terminie dwóch lat od daty zawarcia przedwstępnej umowy sprzedaży.