Wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 14 marca 2023 r., sygn. II SA/Rz 1341/22

Pomoc społeczna

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący SWSA Marcin Kamiński /spr./ Sędziowie WSA Paweł Zaborniak AWSA Karina Gniewek - Berezowska po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym w dniu 14 marca 2023 r. sprawy ze skargi S. B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Rzeszowie z dnia 20 lipca 2022 r.nr SKO.4111/520/2022 w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego zmienioną decyzją Burmistrza [...] z dnia 31 sierpnia 2022 r. nr MGOPS/R/AK/5222/21/21 - skargę oddala -

Uzasadnienie

Przedmiotem skargi S. B. (skarżący) jest decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Rzeszowie (organ odwoławczy) z dnia 20 lipca 2022 r. nr SKO.4111/520/2022 uchylająca decyzję Burmistrza [...] (organ I instancji) z dnia [...] maja 2022 r. nr [...] i orzekająca o przyznaniu prawa do świadczenia pielęgnacyjnego.

Stan faktyczny i prawny sprawy ze skargi na powyższą decyzję przedstawia się następująco.

Po rozpoznaniu wniosku skarżącego o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad żoną A. B., która legitymuje się orzeczeniem o okresowej niezdolności do samodzielnej egzystencji, organ I instancji decyzją z dnia [...] grudnia 2021 r. nr [...] odmówił przyznania wnioskowanego świadczenia. Decyzja ta w następstwie złożonego przez skarżącego odwołania, została uchylona przez organ odwoławczy decyzją z dnia 2 marca 2022 r. nr SKO.4111/32/2022.

Decyzją z dnia [...] maja 2022 r. nr [...] organ I instancji działając na podstawie art. 17 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (u.ś.r.), rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 lipca 2017 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o przyznanie świadczeń rodzinnych oraz zakresu informacji, jakie mają być zawarte we wniosku, zaświadczeniach i oświadczeniach o ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych oraz na podstawie art. 104, art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (k.p.a.) ponownie odmówił skarżącemu przyznania wnioskowanego świadczenia. W uzasadnieniu decyzji organ I instancji podał, że orzeczeniem z dnia [...] grudnia 2019 r. Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w [...] stwierdził, że A. B. jest niezdolna do samodzielnej egzystencji. W dniu 17 stycznia 2022 r. organ wydał nowe orzeczenie zaliczające A. B. do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Orzeczenie to zostało utrzymane w mocy przez Wojewódzki Zespół do spraw Orzekania o Niepełnosprawności w [...] orzeczeniem z dnia [...] lutego 2022 r. znak: [...]. Dodatkowo A. B. legitymuje się orzeczeniem wydanym przez Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Nr [...] z dnia [...] sierpnia 2021 r. stwierdzającym okresową niezdolność do samodzielnej egzystencji do sierpnia 2022 r. [...]. Wymaga stałej pomocy drugiej osoby we wszystkich czynnościach dnia codziennego, takich jak: sprzątanie, gotowanie, pranie, pomoc w higienie osobistej, np. obcinanie paznokci, zaprowadzanie do toalety, szczególnie w dniach kiedy jest bardzo osłabiona. Powyższą pomoc świadczy skarżący, który pomaga w czynnościach higienicznych, ubieraniu, mierzy cukier we krwi, podaje leki, ponadto przygotowuje i podaje posiłki, pierze, sprząta, prasuje, zapewnia dojazdy do lekarza oraz zakupy. Skarżący wraz z żoną prowadzą wspólne gospodarstwo domowe. Skarżący nie podejmuje zatrudnienia ze względu na konieczność całodobowej opieki nad żoną, obecnie ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego. Organ I instancji wskazał, że z orzeczenia Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w [...] z dnia [...] grudnia 2019 r. wynika, że niepełnosprawność A. B. nie powstała przed 18 rokiem życia lub w trakcie nauki w szkole lub szkole wyższej przed ukończeniem 25 roku życia. Nawiązując do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 października 2014 r., sygn. akt K 38/13 organ podkreślił, że Trybunał swoim orzeczeniem nie wyeliminował wadliwego przepisu, pozostawiając jego zmianę ustawodawcy. Co więcej, w motywach orzeczenia Trybunał podkreślił, że stwierdzenie niekonstytucyjności w tym przypadku nie kreuje prawa do żądania świadczenia dla opiekunów niepełnosprawnych osób dorosłych, jeżeli niepełnosprawność podopiecznych nie powstała w okresie dzieciństwa. W ocenie organu I instancji, nie ma prawnej możliwości aby organy administracji publicznej w ramach własnych kompetencji i zasady legalności działania, mogły bez ingerencji ustawodawcy, określić uwzględniając konieczność zachowania zasady równości, w jakiej wysokości i na jakich zasadach mają przyznać świadczenia opiekuńcze wszystkim ubiegającym się o takowe, opiekunom dorosłych osób niepełnosprawnych. Jednocześnie sam Trybunał wskazał jedynie, iż niekonstytucyjne jest nierówne traktowanie opiekunów osób niepełnosprawnych, bez wskazywania, że świadczenie pielęgnacyjne należałoby przyznać wszystkim ubiegającym się. Ukształtowanie modelu ustalenia świadczeń dla tych opiekunów leży w gestii ustawodawcy. Do momentu ingerencji ustawodawcy w przedmiotowy przepis sytuacja prawna wnioskodawcy pozostaje bez zmian. Powyższe w świetle art. 17 ust. 1b u.ś.r. powoduje, że wnioskodawcy nie przysługuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego. Organ I instancji wyjaśnił, że nie weryfikował decyzji dotyczącej specjalnego zasiłku opiekuńczego, ponieważ pełnomocnik skarżącego we wniosku o świadczenie pielęgnacyjne jednoznacznie wskazał, że wnosi o uchylenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego dopiero w sytuacji przyznania świadczenia pielęgnacyjnego.