Wyrok WSA w Olsztynie z dnia 18 stycznia 2023 r., sygn. I SA/Ol 549/22

Interpretacje podatkowe; Podatek od spadków i darowizn

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodnicząca sędzia WSA Katarzyna Górska Sędziowie sędzia WSA Przemysław Krzykowski (sprawozdawca) sędzia WSA Andrzej Brzuzy po rozpoznaniu w dniu 18 stycznia 2023 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi S. Z. na interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 24 sierpnia 2022 r., nr 0111-KDIB2-2.4015.75.2022.1.MZ w przedmiocie podatku od spadków i darowizn oddala skargę.

Uzasadnienie

S. Z. (dalej jako strona, wnioskodawca, skarżący), zwrócił się do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej jako Dyrektor, organ) o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącego podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia prawa majątkowego w postaci roszczenia o zwrotne przeniesienie prawa 1/2 udziału w nieruchomości.

We wniosku przedstawiono stan faktyczny, z którego wynikało, że na podstawie prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego z 14 lutego 2014 r. wnioskodawca nabył 1/2 części spadku po matce zmarłej w dniu 18 listopada 2013 r. Następnie, na podstawie prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego z 28 maja 2014 r. wnioskodawca nabył 1/2 części spadku po ojcu zmarłym w dniu 22 lutego 2014 r. Drugim spadkobiercą uczestniczącym w spadku po rodzicach w takich samych częściach jak wnioskodawca była jego siostra. W skład masy spadkowej po rodzicach wchodziły nieruchomości stanowiące zabudowane i niezabudowane działki gruntu, lokal mieszkalny, lokale użytkowe, środki pieniężne zgromadzone na rachunkach bankowych, samochód osobowy, biżuteria. Postępowanie o dział spadku, które toczyło się przed Sądem Rejonowym, zakończyło się w dniu 26 kwietnia 2021 r. wydaniem przez Sąd postanowienia, które na dzień składania niniejszego wniosku jest prawomocne. W trakcie postępowania o dział spadku, drugi spadkobierca (siostra wnioskodawcy) zwrócił się do Sądu Okręgowego z powództwem przeciwko pożyczkodawcom spadkodawców, żądając złożenia oświadczenia woli obejmującego zwrotne przeniesienie własności nieruchomości, stanowiącej działki gruntu nr [...], dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą na siostrę wnioskodawcy i na wnioskodawcę - po 1/2 części. Prawomocnym wyrokiem z 23 maja 2018 r. Sąd Okręgowy nakazał pożyczkodawcom spadkodawców złożenie oświadczenia jedynie w zakresie udziału przypadającego siostrze wnioskodawcy. Przedmiotowy wyrok Sądu Okręgowego został wydany tylko i wyłącznie wobec siostry wnioskodawcy i tylko w zakresie przysługującego jej udziału. Wnioskodawca nie był stroną postępowania sądowego i nie nabył w wyniku wyroku Sądu Okręgowego żadnych uprawnień. Sąd Okręgowy podkreślił, że z materiału dowodowego sprawy wynika, że zobowiązania spadkodawców względem pożyczkodawców zostały zaspokojone, a wobec okoliczności, że siostra wnioskodawcy nabyła spadek po zmarłych rodzicach - po 1/2 części, istniał zdaniem Sądu obowiązek złożenia oświadczenia woli przez pożyczkodawców o zwrotnym przeniesieniu 1/2 udziału we własności ww. działek gruntu. Działając jako spadkobierca po rodzicach (pożyczkobiorcach) strona wystąpiła do pożyczkodawców spadkodawców z propozycją zawarcia ugody, w wyniku której uznaliby oni roszczenie o zwrotne przeniesienie na jego rzecz 1/2 udziału w działkach gruntu [...], dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą. Wobec faktu, że pożyczkodawcy spadkodawców nie będą mogli spełnić roszczenia zwrotnego przeniesienia prawa 1/2 udziału w ww. działkach gruntu, gdyż udział ten został przez nich zbyty i jest w posiadaniu podmiotu trzeciego. Wnioskodawca będzie dążył do spełnienia innego świadczenia na jego rzecz, a mianowicie zastosowania instytucji prawa zobowiązań datio in solutum, prowadzącej do wygaśnięcia zobowiązania poprzez spełnienie innego świadczenia niż wynikające z ewentualnego stosunku obligacyjnego. W wyniku datio in solutum pożyczkodawcy spadkodawców spełniliby na rzecz wnioskodawcy inne świadczenie niż to, do którego będą ewentualnie zobowiązani (zwrotne przeniesienie 1/2 udziału prawa własności nieruchomości). W następstwie powyższego wnioskodawca zwolniłby pożyczkodawców spadkodawców z obowiązku zwrotnego przeniesienia prawa własności 1/2 udziału w nieruchomości, a w zamian otrzymałby świadczenie ekwiwalentne. Wnioskodawca dopuszcza również możliwość, że do polubownego rozwiązania kwestii zwrotnego przeniesienia prawa własności 1/2 udziału w nieruchomości nie dojdzie, z przyczyn leżących po stronie pożyczkodawców spadkodawców, a mianowicie ich niechęci do ugodowego załatwienia sprawy. Wówczas wnioskodawca zamierza wystąpić do właściwego Sądu powszechnego w celu uzyskania wyroku nakazującego pożyczkodawcom spadkodawców złożenie oświadczenia woli o zwrotnym przeniesieniu na rzecz wnioskodawcy udziału wynoszącego 1/2 części we własności nieruchomości, stanowiącej działki gruntu nr [...].