Wyrok WSA w Kielcach z dnia 21 grudnia 2022 r., sygn. II SA/Ke 617/22

Pomoc społeczna

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Sylwester Miziołek (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Jacek Kuza, Sędzia WSA Krzysztof Armański, po rozpoznaniu w dniu 21 grudnia 2022 r. na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym sprawy ze skargi J. R. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] znak: [...] w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego oddala skargę.

Uzasadnienie

Decyzją z [...] znak: [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] (zwane dalej "SKO"), po rozpatrzeniu odwołania J. R. od decyzji z [...] znak: [...] wydanej z upoważnienia Wójta Gminy [...], odmawiającej przyznania J. R. świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej wnioskowanego na matkę, utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję.

W uzasadnieniu SKO wskazało, że kwestią sporną w niniejszej sprawie pozostawało ustalenie, czy na gruncie obowiązujących przepisów, w kontekście wydanego przez Trybunał Konstytucyjny wyroku z 21.10.2014 r. w sprawie K 38/13, odwołującej się przysługuje świadczenie pielęgnacyjne, o którym mowa w art. 17 u.ś.r. w sytuacji, gdy niepełnosprawność osoby wymagającej opieki - M. S. istnieje od marca 2006 r., a więc od 73 roku życia. Nie jest dopuszczalne, zdaniem organu II instancji, oparcie odmowy przyznania prawa do pielęgnacyjnego na tej części przepisu art. 17 ust 1 lit. b u.ś.r., która ww. orzeczeniem została uznana za niezgodną z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP. W związku z powyższym wiek, w którym powstała niepełnosprawność, nie wyłącza możliwości uzyskania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego. W dalszej części uzasadnienia SKO, powołując się na art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 615), zwanej dalej "u.ś.r.", podzieliło pozostałą część stanowiska organu I instancji - co do odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego z uwagi na przysługujące wnioskodawczyni prawo do emerytury. Zgodnie z orzecznictwem sądowo-administracyjnym osoba, która spełnia warunki do przyznania wyższego świadczenia pielęgnacyjnego, a pobiera świadczenie emerytalne lub rentowe, winna móc dokonać wyboru jednego z tych świadczeń przez rezygnację z pobierania świadczenia niższego. Wnioskodawczyni może w tym zakresie złożyć wniosek o zawieszenie prawa do emerytury na podstawie art. 103 ust. 3 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 291 ze zm.), zwanej dalej "u.e.r.f.u.s.". W tym kontekście, zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem, organ powinien umożliwić stronie dokonania wyboru jednego z powyższych świadczeń. SKO, analizując treść wniosku o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, wskazało że J. R. była gotowa do zawieszenia emerytury, wobec czego uznano, że jej wyborem było świadczenie korzystniejsze, czyli świadczenie pielęgnacyjne. Strona była reprezentowana przez fachowego pełnomocnika - adwokata, który zna stanowisko organu odwoławczego oraz orzecznictwo sądów administracyjnych co do tego, że dopiero zawieszenie prawa do emerytury eliminuje negatywną przesłankę z art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a u.ś.r. w postaci posiadania prawa do emerytury. Tymczasem nie przedłożono decyzji ZUS o wstrzymaniu wypłaty emerytury, co spowodowało, że świadczenie pielęgnacyjne nie może zostać przyznane - zwłaszcza mając na uwadze pouczenie zawarte w zawiadomieniu z 29.04.2022 r. Nie sposób zatem uznać, zdaniem SKO, że organ I instancji czynił przeszkody w uzyskaniu świadczenia korzystniejszego - jako że podejmowano wyszczególnione wyżej czynności, aby strona mogła (w realiach niniejszej sprawy - po uprzedniej konsultacji z reprezentującym ją pełnomocnikiem) z prawa wyboru skorzystać, stosując rozwiązania proceduralne gwarantujące prawo wyboru świadczenia, przewidziane w art. 27 ust. 5 u.ś.r. Analiza akt sprawy prowadzi do wniosku, że pełnomocnik oczekuje na wystosowanie do niego formalnego zawiadomienia na podstawie art. 136 k.p.a., bowiem wnosi - co wynika z treści odwołania - aby wezwano skarżącą do wyboru świadczenia, które chce pobierać, a w przypadku wyboru świadczenia pielęgnacyjnego dodatkowo o przedłożenie decyzji zawieszającej wypłatę emerytury. Tymczasem treść wniosku inicjującego postępowanie potwierdza, że strona wybiera świadczenie pielęgnacyjne. Natomiast dopóki wypłata emerytury nie zostanie wstrzymana brak jest podstaw prawnych do przyznania J. R. świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad matką -Marianną Sieczką.