Wyrok WSA w Gdańsku z dnia 13 października 2022 r., sygn. III SA/Gd 916/21

Pomoc społeczna

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Alina Dominiak (spr.) Sędziowie: Sędzia WSA Jolanta Sudoł Sędzia WSA Paweł Mierzejewski po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym w dniu 13 października 2022 r. sprawy ze skargi J. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 23 sierpnia 2021 r. nr [...] w przedmiocie odpłatności za pobyt w domu pomocy społecznej uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję Prezydenta Miasta z dnia 7 lipca 2021 r., nr [...].

Uzasadnienie

Decyzją z dnia 23 sierpnia 2021 r. nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy decyzję Prezydenta Miasta z dnia 7 lipca 2021 r., odmawiającą całkowitego zwolnienia skarżącego J. K. z wnoszenia opłaty za pobyt J. K.1 w Domu Pomocy Społecznej, częściowo zwalniającą J. K. z wnoszenia tej opłaty oraz ustalającą miesięczną odpłatność za pobyt J. K.1 w Domu Pomocy Społecznej w wysokości "200 zł ( słownie pięćset zł)".

Organ odwoławczy wskazał, przywołując treść art. 61 , art. 59 , 64 i 64 a ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej ( dalej "u.p.s."), że J. K. jest ojcem J. K. 1, przebywającej w Domu Pomocy Społecznej i z tego względu jest zobowiązany do ponoszenia opłat za jej pobyt w tej placówce. J. K. odmówił zawarcia umowy dotyczącej wysokości wnoszonej opłaty, o której mowa w art. 103 ust. 2 u.p.s., , wobec czego organ ustalił wysokość opłaty w drodze decyzji, zwalniając J. K. z odpłatności ponad kwotę 200 zł. J. K. prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe, a jego miesięczny dochód wynosi 2650,35 zł. Skoro 300% kryterium dochodowego dla osoby samotnie gospodarującej wynosi 2103 zł, górną granicą partycypacji strony jest kwota 547, 35 zł ( 2650,35 zł - 2103 zł) miesięcznie. Organ odwoławczy, odnosząc się do zarzutów odwołania, w których skarżący twierdził, że nie powinien ponosić żadnej opłaty, bowiem z córką nie wiążą go żadne więzi emocjonalne lub uczuciowe - wyprowadziła się z domu mając 18 lat i nie utrzymywała z nim kontaktu - stwierdził, że zwolnienia z ponoszenia z wydatków na DPS, przewidziane art. 64 u.p.s., mają charakter fakultatywny i zależą głównie od sytuacji materialnej i rodzinnej osób zobowiązanych do opłat. Zwolnienie następuje na wniosek, a nie z urzędu. Ustawodawca nie uzależnił obowiązku ponoszenia opłat przez krewnych od okoliczności subiektywnych , takich jak wzajemne stosunki w rodzinie. Z kolei w myśl art. 64a u.p.s. zwolnienie całkowite z opłaty może nastąpić - na wniosek - gdy zostanie przedstawione prawomocne orzeczenie sądu o pozbawieniu władzy rodzicielskiej rodzica nad osobą zobowiązaną do opłat i złożone zostanie oświadczenie, że władza rodzicielska nie została przywrócona, albo prawomocne orzeczenie sądu o skazaniu za umyślne przestępstwo popełnione z użyciem przemocy na szkodę osoby zobowiązanej do opłaty, jej małoletniego rodzeństwa lub rodzica. Strona nie przedłożyła orzeczenia o skazaniu jego córki za przestępstwo popełnione na jego szkodę, wobec czego art. 64 a u.p.s. nie miał zastosowania. Jednak jego wiek, stan zdrowia, wydatki na leki oraz niewypełnianie przez córkę przez szereg lat elementarnych obowiązków wobec chorego ojca uzasadniały odwołanie się do regulacji zawartej w art. 64 u.p.s. Organ odwoławczy podzielił zatem stanowisko organu pierwszej instancji co do zasadności obciążenia skarżącego kwotą 200 zł z tytułu kosztów córki w DPS, która to kwota mieści się w granicach jego możliwości finansowych. Kolegium wyjaśniło także, że w prowadzonym postępowaniu administracyjnym nie ma zastosowania art. 144¹ zd. pierwsze k.r.o., pozwalający na uchylenie się od obowiązku alimentacyjnego, bowiem obowiązek z art. 61 ust.1 pkt 2 u.p.s. nie jest obowiązkiem alimentacyjnym, a publicznoprawnym ciężarem powstającym z chwilą przyjęcia osoby skierowanej do DPS.