Wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 11 października 2022 r., sygn. II SA/Bd 514/22

Administracyjne postępowanie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Tomasz Wójcik Sędziowie sędzia WSA Agnieszka Olesińska sędzia WSA Leszek Kleczkowski (spr.) po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym w dniu 11 października 2022 r. sprawy ze skargi P.L. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego we Włocławku z dnia 31 marca 2022 r. nr KO.411.599.2022 w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania dotyczącego umorzenia należności z tytułu pobranego zasiłku pielęgnacyjnego uchyla zaskarżone postanowienie oraz poprzedzające je postanowienie Prezydenta Miasta Włocławka z dnia 28 lutego 2022 r. nr MOPR.WS.SR.4431.520.2019

Uzasadnienie

Postanowieniem z dnia [...] lutego 2022 r. Prezydent M. [...] odmówił wszczęcia postępowania w sprawie umorzenia należności z tytułu pobranego przez skarżącego zasiłku pielęgnacyjnego.

Po rozpoznania wniesionego zażalenia, postanowieniem z dnia [...] marca 2022 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy powyższe postanowienie Prezydenta M. [...].

W uzasadnieniu organ wskazał na art. 16 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych i stwierdził, że choć oba świadczenia (dodatek pielęgnacyjny i zasiłek pielęgnacyjny) wypłacane są na podstawie odrębnych ustaw, to jest: ustawy o świadczeniach rodzinnych i ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, to jednak w orzecznictwie sądowoadministracyjnym ugruntował się pogląd, iż charakter zasiłku pielęgnacyjnego i dodatku pielęgnacyjnego jest porównywalny na gruncie wykładni celowościowej i funkcjonalnej - oba świadczenia przysługują osobom niezdolnym do samodzielnej egzystencji. Zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych zasiłek pielęgnacyjny przyznaje się w celu częściowego pokrycia wydatków, wynikających z konieczności zapewnienia osobie niepełnosprawnej opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji, a przysługuje między innymi osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 lat życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności (art. 16 ust. 2 pkt 2). Natomiast dodatek pielęgnacyjny, stosownie do art. 75 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, przysługuje osobie uprawnionej do emerytury i renty, jeżeli osoba ta została uznana za całkowicie niezdolną do pracy oraz do samodzielnej egzystencji. W rezultacie cel i charakter oraz funkcja obu świadczeń są identyczne. Zdaniem organu ustawodawca miał na względzie ten fakt, skoro w art. 16 ust. 6 ustawy o świadczeniach rodzinnych uregulował kwestię zbiegu uprawnień w ten sposób, iż świadczenia te wykluczają się wzajemnie, aby zapobiec pobieraniu świadczenia o tym samym charakterze i spełniającym identyczną funkcję z dwóch źródeł. Ustawodawca nie tylko wykluczył możliwość otrzymywania obu świadczeń jednocześnie przez osobę uprawnioną, ale ponadto wyłączył swobodę decydowania przez osobę uprawnioną, które świadczenie chce otrzymywać i wprowadził regułę kolizyjną wyłączającą przyznanie zasiłku pielęgnacyjnego osobie uprawnionej do dodatku pielęgnacyjnego.