Wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 7 grudnia 2021 r., sygn. II SA/Rz 1400/21

Wodne prawo

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący SWSA Marcin Kamiński /spr./ Sędziowie NSA Stanisław Śliwa AWSA Karina Gniewek - Berezowska Protokolant specjalista Anna Mazurek - Ferenc po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 grudnia 2021 r. sprawy ze skargi W. K., I. K. i M. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] lipca 2021 r. nr [...] w przedmiocie odmowy nałożenia nakazu przywrócenia stanu poprzedniego oraz wykonania urządzeń zapobiegających szkodom I. uchyla zaskarżoną decyzję i decyzję Burmistrza Gminy z dnia [...] maja 2021 r. nr [...]; II. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego na rzecz skarżących W. K., I. K. i M. K. solidarnie kwotę 780 zł /słownie: siedemset osiemdziesiąt złotych/ tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Przedmiotem skargi W. K., I. K. i M. K. (skarżący) jest decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] (organ odwoławczy) z dnia [...] lipca 2021 r. nr [...] utrzymująca w mocy decyzję Burmistrza Gminy [...] (organ I instancji) z dnia [...] maja 2021 r. nr [...] o odmowie nałożenia nakazu przywrócenia stanu poprzedniego oraz wykonania urządzeń zapobiegającym szkodom.

Stan faktyczny i prawny sprawy ze skargi na powyższą decyzję przedstawia się następująco.

Decyzją z dnia [...] maja 2021 r. nr [...] organ I instancji działając na podstawie art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (k.p.a.) w zw. z art. 234 ust. 1 i ust. 3 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (u.p.w.) - odmówił przywrócenia poprzedniego stanu działki nr 312 położonej w miejscowości [...], gm. [...], stanowiącej własność H. F. (uczestnik), oraz odmówił nałożenia obowiązku wykonania urządzeń zapobiegających szkodom.

W uzasadnieniu decyzji organ I instancji podał, że w dniu 18 września 2020 r. do organu wpłynął wniosek skarżącego M. K. o wszczęcie postępowania administracyjnego w sprawie zmiany stosunków wodnych na gruncie w miejscowości [....]. Zmiana polegać miała na podniesieniu poziomu działki o ok. 50 cm, poprzez nawiezienie gruzu i ziemi. Skarżący wskazał, że poprzez działania właściciela ww. posesji, w czasie zagrożenia powodziowego na terenie miejscowości [...], zostanie zalana jego posesja, na której zlokalizowany jest budynek mieszkalny oraz budynek gospodarczy. W dniu 24 września 2020 r. do organu wpłynęło również pismo skarżącego W. K. o wszczęcie postępowania administracyjnego w sprawie zmiany stosunków wodnych na gruncie w miejscowości [...]. Według skarżącego właściciel ww. działki nawozi gruz i ziemię, co powoduje podniesienie terenu, czego skutkiem może być podtopienie posesji nr [...], której jest właścicielem, na której znajduje się budynek mieszkalny oraz gospodarczy. W dniu 19 listopada 2020 r. organ I instancji zawiadomił strony postępowania o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie zmiany stanu wody na działce nr 312 w miejscowości [...] (gm. [...]), mogące mieć szkodliwy wpływ na działki nr 467 oraz nr 464. W trakcie postępowania organ ustalił, że działania właściciela działki nr 312 (uczestnika), polegające na nawiezieniu (utwardzeniu) wjazdu na posesję, nie stanowią zagrożenia dla posesji zlokalizowanych po przeciwnej stronie drogi powiatowej z rowem melioracyjnym. Brak jest również jakichkolwiek szkód mogących być skutkiem zalewania przez spływające wody z działki nr 312, działek nr 464 i 467. Skarżący nie przedstawili żadnych dowodów na potwierdzenie, że działania właściciela działki nr 312 spowodowały naruszenie stosunków wodnych, przez co mogą zagrażać posesjom sąsiednim, jak również nie wykazali szkód powstałych w wyniku działania właściciela przedmiotowej działki. Wobec powyższego, po zebraniu całości materiału dowodowego, w tym przeprowadzeniu rozprawy administracyjnej, oględzin terenu, analizy zebranego materiału dowodowego w tym dokumentacji zdjęciowej przedstawionej przez strony postępowania, na podstawie art. 234 ust. 3 u.p.w. organ I instancji wydał w dniu [...] stycznia 2021 r. decyzję nr [...] o odmowie przywrócenia poprzedniego stanu działki nr 312 oraz o odmowie nałożenia obowiązku wykonania urządzeń zapobiegających szkodom. Po rozpoznaniu odwołania skarżących od powyższej decyzji, organ odwoławczy decyzją z dnia [...] lutego 2021 r. nr [...] uchylił zaskarżoną decyzję w całości i przekazującą sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji. Organ odwoławczy nakazał ustalenie czy spełnione zostały przesłanki z art. 234 ust. 5 u.p.w. oraz ustalenie prawidłowego kręgu stron postępowania. Organ I instancji podał, że zgodnie wytycznymi zawartymi w decyzji organu odwoławczego w pierwszej kolejności ponownie ustalił strony przedmiotowego postępowania, uznając za nie M. K. - właściciela działki nr 464, W. K. i I. K. - współwłaścicieli działki nr 467 oraz właściciela gruntu wskazanego przez skarżących, na którym doszło do naruszenia stosunków wodnych - H. F. Do akt załączono uproszczony wypis z rejestru gruntów dla działki nr 312 w miejscowości [...] Po ustaleniu stron postępowania, pismem z dnia 24 lutego 2021 r. organ I instancji zawiadomił strony postępowania, że sprawa ponownie jest przedmiotem postępowania prowadzonego przez organ I instancji. W celu ustalenia, czy właściciel terenu dokonał zmiany stanu wód na swoim gruncie, zmiana ta zaś powoduje szkody na gruncie czy gruntach sąsiednich, tj., że istnieje bezpośredni związek przyczynowo skutkowy pomiędzy zmianą stanu wód na gruncie sprawcy naruszenia a szkodą występującą na gruncie sąsiednim, organ I instancji pismem z dnia 2 marca 2021 r. zwrócił się do skarżących o określenie, jakie szkody powstały na działkach nr 467 i 464 w związku z działaniami właściciela działki nr 312, polegającymi na nawiezieniu ziemi na działkę nr 312 oraz o przedstawienie dokumentacji: zdjęć, dat zalania posesji, opisania powstałych szkód, a także podanie dokładnej daty, kiedy właściciele działek nr 467 i 464 dowiedzieli się o powstałych szkodach na działkach nr 467 i 464, będących wynikiem ww. działań właściciela działki nr 312. W związku z brakiem odpowiedzi na pismo z dnia 2 marca 2021 r., organ pismem z dnia 13 kwietnia 2021 r. ponowił prośbę o podanie żądanych informacji do dnia 30 kwietnia 2021 r. oraz poinformował, że w przypadku nie udzielenia informacji w wyznaczonym terminie, zostanie wydana decyzja w przedmiotowej sprawie w oparciu o dotychczas zebrany materiał dowodowy. W dniu 23 kwietnia 2021 r. do organu wpłynęła odpowiedź od M. K., natomiast w dniu 26 kwietnia 2021 r. od I. i W. K. Jak wynika z uzyskanych informacji, podwyższenie części działki nr 312 zostało wykonane przez uczestnika w 2020 r. Skarżący nie wykazali jakichkolwiek szkód mogących być skutkiem zalewania przez spływające wody z działki nr 312, działek nr 464 i 467 i nie przedstawili żadnych dowodów na potwierdzenie, że działania właściciela działki nr 312 spowodowały naruszenie stosunków wodnych, przez co mogą zagrażać posesjom sąsiednim. Skarżący wyrazili natomiast obawę, że podwyższenie części działki nr 312 "będzie skutkowało znacznym spiętrzeniem, podwyższeniem wody i stwarzało dużo większe zagrożenie dla działki o nr ewid. 467 wystąpieniem szkód" (pismo I. i W. K.) oraz: "będzie skutkowało znacznym spiętrzeniem, podwyższeniem wody i stwarzało dużo większe zagrożenie dla działki o nr ewid. 464 wystąpieniem szkód" (pismo M. K.). Organ I instancji stwierdził więc, że skarżący obawiają się zdarzeń, które do chwili obecnej się nie wydarzyły, a które mogą wydarzyć się ewentualnie w przyszłości. W ocenie organu I instancji skarżący nie wykazali szkód powstałych na działkach nr 464 i 467 (w związku z tym nie wskazali również daty od kiedy posiadają wiedzę, że wystąpiła szkoda), będących wynikiem działań właściciela działki nr 312, polegających na podwyższeniu w 2020 r. części działki. Organ uznał, że w przypadku niestwierdzenia wyrządzenia szkody, wynikającej ze zmiany naturalnego stanu wody, należy wydać decyzję o odmowie przywrócenia poprzedniego stanu wody na gruncie lub wybudowanie urządzeń zapobiegających szkodom. Organ wyjaśnił, że aby nakazać właścicielowi gruntu, przywrócenie stanu poprzedniego lub wykonanie urządzeń zapobiegających szkodom musi zostać wykazane, że doszło do zmiany stanu wody na gruncie ze szkodą dla gruntów sąsiednich, a w niniejszej sprawie skarżący o tym fakcie mają wiedzę przez okres nie przekraczający 5 lat.