Wyrok WSA w Olsztynie z dnia 8 stycznia 2020 r., sygn. II SA/Ol 802/19

Oświata

Dnia 8 stycznia 2020 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodnicząca sędzia NSA Janina Kosowska Sędziowie sędzia WSA Beata Jezielska (spr.) sędzia WSA Katarzyna Matczak Protokolant specjalista Wojciech Grabowski po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 stycznia 2020 roku sprawy ze skargi E. B. na zarządzenie Wójta Gminy B. z dnia "[...]" nr "[...]" w przedmiocie odwołania ze stanowiska Dyrektora Szkoły Podstawowej I. stwierdza nieważność zaskarżonego zarządzenia; II. zasądza od Wójta Gminy B. na rzecz skarżącej E. B. kwotę 680 złotych (słownie: sześćset osiemdziesiąt) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Wójt Gminy Barciany (dalej jako: organ prowadzący szkołę) zarządzeniem z dnia 6 sierpnia 2019r., na podstawie art. 30 ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (tj. Dz.U. z 2019r. poz. 506, dalej jako: u.s.g.) oraz art. 66 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 29 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2016r. -Prawo oświatowe (tj. Dz.U z 2019r., poz. 1148, dalej jako: P.o.), po zasięgnięciu opinii Warmińsko - Mazurskiego Kuratora Oświaty, odwołał Ewę Bilską (dalej jako: dyrektor szkoły lub skarżąca) ze stanowiska Dyrektora Szkoły Podstawowej w Drogoszach z dniem 7 sierpnia 2019r., bez wypowiedzenia. W uzasadnieniu wydanego zarządzenia wskazano, że w ocenie organu prowadzącego szkołę w przedmiotowej sprawie zachodzi szczególnie uzasadniony przypadek, który uzasadnia odwołanie ze stanowiska dyrektora szkoły bez wypowiedzenia. Wskazano na skargi złożone przez nauczycieli, pracowników niepedagogicznych oraz rodziców dzieci uczęszczających do szkoły. Opisano liczne zachowania, które określono jako niewłaściwe. Zaznaczono również, że już w 2017r. podczas kontroli doraźnej stwierdzono szereg nieprawidłowości w funkcjonowaniu szkoły i wydano stosowne zalecenia, do których dyrektor szkoły winna była się zastosować, a nie podjęła w tym zakresie żadnych działań prewencyjnych. W ocenie organu prowadzącego szkołę analiza stanu faktycznego, zwłaszcza wyjaśnień złożonych przez rodziców, nauczycieli oraz inne osoby zainteresowane, które są spójne i konsekwentne, prowadzi do stwierdzenia, że waga stawianych zarzutów jest poważna, a czyny te naruszają prawo i dobro dzieci. Podkreślono, że wieloletni konflikt w szkole ciągle narasta i burzy właściwy klimat społeczny szkoły, a tym samym obniża poziom pracy wychowawczej i dysharmonizuje jej prawidłowe funkcjonowanie. Zdaniem organu prowadzącego szkołę dyrektor szkoły nadużyła swoich kompetencji, jak i zasady praworządności, a powaga i wiarygodność wysuniętych zarzutów uzasadniają odsunięcie jej od wykonywania obowiązków w szkole. Z tych też przyczyn niecierpiących zwłoki, jak i w celu ochrony uczniów szkoły podjęto decyzję o zawieszeniu dyrektora szkoły w pełnieniu obowiązków. Podkreślono, że Konstytucja RP zapewnia ochronę praw dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją, a dziecko pozbawione opieki rodzicielskiej ma prawo do opieki i pomocy władz publicznych. Wskazano, że nauczyciel obowiązany jest rzetelnie realizować zadania związane z powierzonym mu stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami szkoły: dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą. W związku z tym dyrektor szkoły ma obowiązek przeciwdziałać takim zdarzeniom, jak naruszenie nietykalności cielesnej ucznia, w tym podjąć wszelkie kroki zmierzające do ukarania nauczyciela, o ile takiego przewinienia dopuściłby się nauczyciel. Podano, że dyrektor szkoły nie wdrożyła działań, do których została zobligowana w zaleceniach Kuratorium Oświaty z dnia 19 stycznia 2018r., a co więcej sama była sprawcą naruszenia nietykalności cielesnej ucznia. Istnieje zatem obawa, że dalsze wykonywanie przez nią obowiązków generowałoby zagrożenie dla dobra szkoły, innych współpracowników, a przede wszystkim uczniów. Zastosowane przez organ prowadzący szkołę rozwiązanie prowadzi do natychmiastowego wyeliminowania zagrożenia dla dobra szkoły i uczniów. Podano, że równie poważne, choć nie przesądzające w decyzji, są zarzuty zachowań wobec pracowników i kadry pedagogicznej, wskazujące na co najmniej na zaburzone relacje pracownik - pracodawca, które godzą w powagę urzędu dyrektora szkoły oraz dobro szkoły. Wskazano, że Rzecznik Dyscyplinarny dla Nauczycieli prowadzi postępowanie wyjaśniające w związku z czynem nierzetelnego realizowania zadań związanych z powierzonym stanowiskiem, w tym wykorzystywania stosunku zależności w celu wymuszania określonych zachowań i działań innych osób. Ponadto organ prowadzący szkołę pismem z dnia 3 czerwca 2019r. wystąpił z wnioskiem do Rzecznika o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego za uchybienie zawodu i obowiązkom nauczyciela, o których mowa w art. 75 i art. 85 lit. "t" w związku z art. 6 ustawy z dnia 26 stycznia 1982r. Karta nauczyciela, a z dniem 4 czerwca 2019r. wydał decyzję o zawieszeniu dyrektor szkoły w pełnieniu obowiązków. W ocenie organu prowadzącego szkołę postawione zarzuty znajdują potwierdzenie w zgromadzonych materiałach i wskazują, że zachodzi uzasadniony przypadek odwołania ze stanowiska dyrektora w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia. Sposób wykonywania przez dyrektor obowiązków powoduje, że nie jest możliwe dalsze zajmowanie przez nią tego stanowiska i zachodzi konieczność natychmiastowego przerwania pełnienia obowiązków dyrektora z uwagi na zagrożenie dla interesu publicznego i dalszego funkcjonowania placówki oświatowej. Podano, że art. 66 ust. 1 pkt 2 P.o. w przewidzianych w nim sytuacjach nie ustanawia obowiązku, lecz jedynie przewiduje możliwość odwołania dyrektora z funkcji kierowniczej przez właściwy organ, nie podając przy tym wprost żadnych kryteriów oceny "szczególnie uzasadnionego przypadku". Niemniej skoro ustawodawca do zwrotu "uzasadniony przypadek" dodał kwalifikator "szczególnie", to nie może ulegać wątpliwości, że położył akcent na to właśnie określenie, zawężając zastosowanie przedmiotowej regulacji do sytuacji zupełnie wyjątkowych, nadzwyczajnych i nagłych, kiedy organ prowadzący ma prawo ocenić, czy dalsze kierowanie szkołą lub placówką oświatową stanowi istotne zagrożenie dla funkcjonowania tych jednostek lub z jakichkolwiek innych, obiektywnie ważnych przyczyn, jest nie do przyjęcia.