Wyrok WSA w Kielcach z dnia 4 grudnia 2019 r., sygn. II SA/Ke 830/19

Samorząd terytorialny; Prawo miejscowe

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Krzysztof Armański, Sędziowie Sędzia WSA Jacek Kuza, Asesor WSA Agnieszka Banach (spr.), Protokolant Karolina Chrapkiewicz, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 grudnia 2019 r. sprawy ze skargi Prokuratora Rejonowego Kielce - Wschód w Kielcach na uchwałę Rady Gminy Raków z dnia 30 sierpnia 2017 r. nr XXXV/220/2017 w przedmiocie statutu sołectwa I. stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały w części dotyczącej: - § 3 ust. 1 w zakresie słów " ,w szczególności"; - § 15 pkt 1 w zakresie, w jakim wskazuje, że do kompetencji zebrania wiejskiego należy wybór sołtysa, rady sołeckiej lub poszczególnych jej członków; - § 23 ust. 1 pkt 2 w zakresie słów: "i mieszkająca lub pracująca na terenie sołectwa"; II. oddala skargę w pozostałej części.

Uzasadnienie

Dnia 30 sierpnia 2017 r., na podstawie art. 35 ust. 1 i art. 40 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (brzmienie obowiązujące na dzień wydania aktu - tekst jedn. Dz. U. z 2016 r. poz. 446 ze zm., zwanej dalej "u.s.g."), Rada Gminy Raków podjęła uchwałę nr XXXV/220/2017 w sprawie Statutu Sołectwa Nowa Huta (dalej też jako "Statut").

W treści § 3 ust. 1 Statutu uchwalono, że do zadań sołectwa należą, w szczególności: 1) zapewnienie udziału mieszkańców wsi w rozpatrywaniu spraw socjalno-bytowych, opieki zdrowotnej, kultury, sportu, wypoczynku i innych związanych z miejscem zamieszkania; 2) kształtowanie właściwych postaw mieszkańców i zasad współżycia społecznego, a zwłaszcza wzajemnego szacunku, uczciwości, skromności, gotowości niesienia pomocy sąsiedzkiej, kultury mieszkańców, propagowanie gospodarności, dyscypliny społecznej oraz poszanowania praw i wartości moralnych; 3) organizowanie wspólnych prac na rzecz miejsca zamieszkania; 4) organizowanie na terenie sołectwa imprez, wystaw, koncertów i konkursów z zachowaniem ogólnie obowiązujących przepisów, działania oświatowo - wychowawcze; 5) sprawowanie kontroli społecznej nad działalnością jednostek organizacyjnych związanych z warunkami życia na wsi; 6) uczestniczenie w akcjach i innych przedsięwzięciach z zakresu profilaktyki zdrowotnej; 7) organizowanie różnych form opieki i pomocy sąsiedzkiej dla mieszkańców niepełnosprawnych oraz w podeszłym wieku, dotkniętych klęskami żywiołowymi lub znajdujących się w innej trudnej sytuacji życiowej; 8) podejmowanie działań na rzecz środowiska naturalnego mających na celu poprawę stanu sanitarnego, porządku i estetyki wsi oraz ochronę zieleni; 9) opracowywanie planów i programów rozwoju sołectw. W § 10 ust. 1 Statutu postanowiono, że zebranie wiejskie zwołuje sołtys z własnej inicjatywy (pkt 1), na pisemny wniosek co najmniej 1/5 mieszkańców uprawnionych do udziału w zebraniu, rady sołeckiej, radnego, rady gminy lub wójta (pkt 2). W § 12 ust. 1 Statutu postanowiono, że zebranie wiejskie jest ważne, gdy mieszkańcy sołectwa zostali o nim prawidłowo powiadomieni zgodnie z § 11 ust. 2 i uczestniczy w nim przynajmniej 1/5 mieszkańców sołectwa. Zgodnie z § 15 pkt 1 Statutu, do kompetencji zebrania wiejskiego należy wybór i odwołanie sołtysa, rady sołeckiej lub poszczególnych jej członków. W § 16 ust. 1 Statutu postanowiono, że zebranie wiejskie prowadzi sołtys lub inna osoba wyznaczona przez zebranie. Zgodnie z § 18 ust. 2 pkt 1 Statutu sołtys w szczególności: zwołuje zebranie wiejskie, ustala termin, miejsce oraz projekt porządku obrad, informując o tym mieszkańców co najmniej na 5 dni przed terminem zebrania. Stosownie do treści § 19 ust. 3 Statutu, pracami rady sołeckiej kieruje sołtys. Sołtys nie jest członkiem rady sołeckiej. Posiedzenie rady sołeckiej zwołuje sołtys stosownie do potrzeb i przewodniczy jej obradom (§ 19 ust. 4 Statut). Natomiast w treści § 21 ust. 1 Statutu postanowiono, że zebranie wiejskie, na którym ma być dokonany wybór sołtysa i członków rady sołeckiej, zwołuje wójt określając jednocześnie miejsce, dzień i godzinę zebrania wiejskiego oraz wyznacza przewodniczącego zabrania. Na mocy § 23 ust. 1 Statutu postanowiono, że wyboru sołtysa i członków rady sołeckiej dokonuje zebranie wiejskie w głosowaniu tajnym w następujący sposób: 1) prawo zgłaszania kandydatów ustne lub pisemne posiada wyłącznie stały mieszkaniec sołectwa, któremu przysługuje czynne prawo wyborcze; 2) kandydować do organów sołectwa może osoba posiadająca czynne prawo wyborcze i mieszkająca lub pracująca na terenie sołectwa; 3) kandydat powinien wyrazić zgodę na kandydowanie ustnie do protokółu lub pisemnie w razie swojej nieobecności; 4) komisja sporządza karty do głosowania umieszczając na nich nazwiska kandydatów w kolejności alfabetycznej; 5) karty do głosowania wrzucane są przez mieszkańców do zamkniętej urny wyborczej; 6) głosowanie polega na: a) w przypadku wyboru sołtysa - pozostawieniu nie skreślonego nazwiska jednego kandydata, b) w przypadku wyboru rady sołeckiej - pozostawieniu maksymalnie nie skreślonych nazwisk kandydatów w ilości równej liczbie członków rady sołeckiej. Z kolei w § 25 ust. 2 Statutu postanowiono, że w przypadku ustąpienia sołtysa, wójt gminy zwołuje zebranie wiejskie dla wyboru nowego sołtysa.