Wyrok WSA w Gorzowie Wlkp. z dnia 19 grudnia 2019 r., sygn. II SA/Go 674/19

Budowlane prawo

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Michał Ruszyński Sędziowie Sędzia WSA Jacek Jaśkiewicz Sędzia WSA Adam Jutrzenka-Trzebiatowski (spr.) Protokolant sekr. sąd. Danuta Chorabik po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 grudnia 2019 r. sprawy ze skargi F spółka z o.o. na decyzję Wojewody z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę I. uchyla zaskarżoną decyzję, II. zasądza od Wojewody na rzecz skarżącej F spółka z o.o. kwotę 997 (dziewięćset dziewięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Prezydent Miasta [...]decyzją nr [...] z [...] kwietnia 2019 r. zatwierdził projekt budowlany i udzielił pozwolenia na budowę dla spółki F. sp. z o.o. obejmującą budynek usługowy (biurowy) przy [...] do realizacji na działkach nr [...]. Odwołanie od powyższej decyzji odwołanie wniosła M. L-M. wnosząc o:

1. całkowite uchylenie zaskarżonej decyzji z powodu naruszenia ustaleń miejscowego planu zagospodarowania dla części Placu [...] uchwalonego przez Radę Miasta [...] uchwałą nr VI.50.2011 z 22 lutego 2011 r. w zakresie: - nieokreślenia w projekcie budowlanym jaki rodzaj usług i działalności gospodarczej będzie występował w projektowanym obiekcie, jaki będzie ich zakres uciążliwości dla otaczającej i sąsiadującej zabudowy, - ilości miejsc parkingowych, które są umieszczone przy innych ulicach (przy [...]) wraz z wykorzystaniem istniejących miejsc parkingowych na terenie Placu, które przeznaczone są dla mieszkańców [...] i przyjezdnych, - kompozycji bryły budynku, która nie nawiązuje do historycznej zabudowy Placu;

2. lub uchylenie zaskarżonej decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia wraz ze wskazaniem zlokalizowania na działkach objętych projektowaną inwestycją zabudowy parterowej, która będzie zgodna z pierwotną historyczną zabudową na tym terenie. Odwołująca wskazała ponadto na wątpliwości wynikające z bardzo trudnych warunków gruntowo - wodnych, przywołując zapisy dokumentacji geologicznej. Powyższą decyzję w całości zaskarżył również P.K., zarzucając jej niezgodność z planem zagospodarowania przestrzennego w zakresie braku zapewnienia wymaganej ilości miejsc postojowych, domagając się jej uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji. Wojewoda [...] decyzją z [...] sierpnia 2019 r., nr [...], powołując się na art. 138 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 2096 ze zm. - określanej dalej jako k.p.a.), uchylił zaskarżoną decyzję oraz orzekł o odmowie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę. W uzasadnieniu organ odwoławczy wskazał, iż na gruncie art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2018 r., 1202 ze zm.- określanej dalej jako u.p.b.), który określa tryb postępowania przed wydaniem pozwolenia na budowę, organ administracji architektoniczno-budowlanej jest zobowiązany sprawdzić: 1. zgodność projektu budowlanego z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i innymi aktami prawa miejscowego albo decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu w przypadku braku miejscowego planu, a także wymaganiami ochrony środowiska, w szczególności określonymi w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, o której mowa w art. 71 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko; 2. zgodność projektu zagospodarowania działki lub terenu z przepisami, w tym techniczno-budowlanymi; 3. kompletność projektu budowlanego i posiadanie wymaganych opinii, uzgodnień, pozwoleń i sprawdzeń oraz informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, o której mowa w art. 20 ust. 1 pkt 1b, oraz zaświadczenia, o którym mowa w art. 12 ust. 7; 4. wykonanie - w przypadku obowiązku sprawdzenia projektu, o którym mowa w art. 20 ust. 2, także sprawdzenie projektu - przez osobę posiadającą wymagane uprawnienia budowlane i legitymującą się aktualnym na dzień opracowania projektu - lub jego sprawdzenia - zaświadczeniem, o którym mowa w art. 12 ust. 7; 5. spełnienie wymagań określonych w art, 60 ust. 1 pkt 1-3 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. o Krajowym Zasobie Nieruchomości (Dz. U. poz. 1529 i 2161 oraz z 2018 r. poz. 756) - w przypadku inwestycji na nieruchomości wchodzącej w skład Zasobu Nieruchomości, o którym mowa w tej ustawie, oddanej w użytkowanie wieczyste lub sprzedanej w trybie określonym w art. 53 ust. 1 lub 2 tej ustawy, przeznaczonej na wynajem o czynszu najmu określonym zgodnie z przepisami rozdziału 7 tej ustawy. W razie stwierdzenia naruszeń, w zakresie określonym w ust. 1, organ administracji architektoniczno-budowlanej nakłada postanowieniem obowiązek usunięcia wskazanych nieprawidłowości, określając termin ich usunięcia, a po jego bezskutecznym upływie wydaje decyzję o odmowie zatwierdzenia projektu i udzielenia pozwolenia na budowę. Dalej Wojewoda wskazał, iż sprawa była już przedmiotem postępowania odwoławczego, podkreślając, że po uchyleniu uprzednio wydanej decyzji i przekazaniu sprawy do ponownego rozpatrzenia organ I instancji postanowieniem z dnia [...] lutego 2019 r. nałożył na inwestora obowiązek uzupełnienia dokumentacji w zakresie wskazanym w uzasadnieniu decyzji organu odwoławczego. W ocenie organu odwoławczego inwestor nie wywiązał się w pełni z nałożonych tym postanowieniem obowiązków. Inwestor przedłożył mianowicie analizę nasłonecznienia w celu wykazania, że inwestycja spełnia w tym zakresie wymagania wynikające z przepisów rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 1422 - określanego dalej jako r.w.t.). Przepis § 13 ust. 1 r.w.t. stanowi, że odległość budynku z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi od innych obiektów powinna umożliwiać naturalne oświetlenie tych pomieszczeń - co uznaje się za spełnione, jeżeli: 1) między ramionami kąta 60°, wyznaczonego w płaszczyźnie poziomej, z wierzchołkiem usytuowanym w wewnętrznym licu ściany na osi okna pomieszczenia przesłanianego, nie znajduje się przesłaniająca część tego samego budynku lub inny obiekt przesłaniający w odległości mniejszej niż: a) wysokość przesłaniania - dla obiektów przesłaniających o wysokości do 35 m, b) 35 m - dla obiektów przesłaniających o wysokości ponad 35 m, 2) zostały zachowane wymagania, o których mowa w § 57 i 60. Zgodnie z § 13 ust. 2 r.w.t. wysokość przesłaniania mierzy się od poziomu dolnej krawędzi najniżej położonych okien budynku przesłanianego do poziomu najwyższej zacieniającej krawędzi obiektu przesłaniającego lub jego przesłaniającej części. Odległości, o których mowa w ust. 1 pkt 1, mogą być zmniejszone nie więcej niż o połowę w zabudowie śródmiejskiej (§ 13 ust. 4 r.w.t.). W przedmiotowej sprawie w analizie przesłaniania dla budynku projektowanego wskazane zostało, że inwestycja jest zlokalizowana w zabudowie śródmiejskiej, dlatego warunek naturalnego oświetlenia można uznać za spełniony, gdy w trójkącie, o którym mowa w r.w.t., nie znajduje się przesłaniający obiekt w odległości mniejszej od połowy wysokości przesłaniania. Następnie organ odwoławczy wyjaśnił, iż zgodnie z definicją legalną, zawartą w § 3 r.w.t., ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o zabudowie śródmiejskiej - należy przez to rozumieć zgrupowanie intensywnej zabudowy na obszarze śródmieścia, określonej w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku planu miejscowego w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Powyższy przepis r.w.t. miał na celu umożliwienie zakwalifikowania wybranych terenów objętych planem miejscowym, leżących na obszarze śródmieścia jako zabudowy śródmiejskiej. Zakwalifikowanie takie pozwala bowiem na skorzystanie z odstępstw od przepisów r.w.t. w sprawie ustawania budynków, w zakresie regulacji dotyczących naturalnego oświetlenia przy lokalizacji nowych budynków (§ 13 ust. 4), nasłonecznienia placów zabaw (§ 40 ust. 20), nasłonecznienia pomieszczenia przeznaczonego do zbiorowego przebywania dzieci w żłobku, klubie dziecięcym, przedszkolu i innych formach opieki przedszkolnej i szkole (§ 60 ust. 3). Rolą organu jest w pierwszej kolejności ustalenie w drodze uchwały przeznaczenia terenów, a następnie na terenach, na których ma miejsce zgrupowanie intensywnej zabudowy na obszarze śródmieścia, wskazanie obszarów zabudowy śródmiejskiej. W związku z tym Wojewoda zauważył, że w analizowanym miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego brak jest zapisów z których wynikałoby, że działki objęte wnioskiem o pozwolenie na budowę znajdują się na terenie, który stanowi zabudowę śródmiejską w świetle przytoczonego przepisu. W aktach sprawy brak jest również jakiegokolwiek dokumentu, który potwierdzałby stanowisko projektanta w tym zakresie. Tym samym organ odwoławczy stwierdził, że nie zostały spełnione wymagania r.w.t. dotyczące zapewnienia naturalnego oświetlenia. Ponadto - zdaniem Wojewody - wątpliwość budzi nadal kwestia zapewnienia ilości miejsc postojowych wymaganej zapisami uchwały Rady Miasta z dnia 22 lutego 2011 r. nr VI.50.2011 w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części Placu [...]. Zgodnie z rysunkiem planu, stanowiącym załącznik nr 1 tej uchwały, nieruchomości na których planowana jest inwestycja, oznaczone zostały symbolem U1. Zasady dla tych terenów ustalone zostały w § 18 ust. 2-5 planu miejscowego. Pkt 4 ust. 1 lit e (prawidłowo § 18 ust. 4 pkt 1 lit. e) planu reguluje program parkingowy, zgodnie z którym w przypadku: - usług rzemieślniczych należy ustalić indywidualnie dla zamierzonego sposobu użytkowania, - usług handlu w ilości nie mniejszej niż 1 miejsce postojowe na 35 m2 powierzchni sprzedaży, - usług innych w ilości nie mniejszej niż 1 miejsce postojowe na 40 m2 powierzchni użytkowej, - usług gastronomii w ilości nie mniejszej niż 1 miejsce postojowe na 6 miejsc konsumpcyjnych, - lokali mieszkaniowych 1,5 miejsca postojowego na 1 mieszkanie, Ponadto w myśl wspomnianego przepisu należy zapewnić 1 miejsce dla osoby niepełnosprawnej na każde 10 miejsc parkingowych, jednakże nie mniej niż 1 miejsce parkingowe. Zgodnie natomiast z § 11 ust. 6 planu parkingi zaspokajające potrzeby mieszkańców, personelu i klientów, wyliczone według parametrów i wskaźników określonych dla poszczególnych terenów w rozdziale 4, lokalizować należy w przypadku braku możliwości na działce inwestycji, na terenach poza granicami opracowania. Przenosząc powyższe przepisy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na grunt rozpoznawanej sprawy organ odwoławczy stwierdził, iż zaprojektowany został budynek usługowy, przy czym jako rodzaj świadczonych usług wskazano usługi biurowe, a zatem wymagane jest zapewnienie nie mniej niż 1 miejsca parkingowego na każde 40 m2 powierzchni użytkowej budynku, co daje minimum 33 miejsca parkingowe. Jednocześnie zauważając, iż w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji organ I instancji wskazał, że Departament Inwestycji Miejskich i Zarządzania Drogami w piśmie z dnia [...] kwietnia 2018 r. znak: [...] wyraził zgodę na bilansowanie dla planowanej inwestycji 32 miejsc postojowych zlokalizowanych na parkingach przy [...]. Projekt budowlany przewiduje wykonanie dwóch miejsc parkingowych na terenie inwestycji. Pozostałe miejsca parkingowe przewidziano na ogólnodostępnych parkingach poza obszarem opracowania przy [...], tj. 6 miejsc na obszarze objętym planem miejscowym i 26 miejsc na obszarze poza tym planem. Ponadto organ odwoławczy wskazał, iż z akt sprawy ani też z uzasadnienia zaskarżonej decyzji nie wynika jednakże, aby organ I instancji dokonał oceny zgodności planowanej inwestycji z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego innym, niż wskazany miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego uchwalony uchwałą nr VI.50.2011 Rady Miasta z dnia 22 lutego 2011 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części Placu. W przedmiotowej sprawie zasadnicze znaczenie mają - w ocenie organu odwoławczego - przepisy zawarte w § 18 ust. 3 pkt 1 lit a planu miejscowego. Określa on zasady ochrony i kształtowania ładu przestrzennego i nakazuje dostosowanie charakteru i skali usługowej działalności gospodarczej do wielkości działki budowlanej w celu zapewnienia właściwej obsługi między innymi w zakresie dojazdów, miejsc parkingowych, placów manewrowych. Z treści § 11 ust. 6 planu miejscowego wynika, że lokalizowanie parkingów poza granicami opracowania, może nastąpić tylko w przypadku braku możliwości realizacji ich na działce inwestycji. Zatem dopuszczenie to należy odczytywać - zdaniem Wojewody - jako wyjątek, nie zaś regułę, możliwy do zastosowania przy jednoczesnym spełnieniu pozostałych wymogów określonych w planie miejscowym. W przedmiotowej sprawie na działce inwestora przewidziana została realizacja zaledwie 2 z 33 wymaganych miejsc postojowych, zatem wątpliwość budzi zgodność planowanej inwestycji z przytoczonym §18 ust. 3 pkt 1 lit a planu miejscowego, tj. dostosowanie skali usługowej działalności gospodarczej do wielkości działki budowlanej. Jednocześnie organ II instancji wyjaśnił, że zgodnie z § 11 ust. 5 planu miejscowego w obszarze objętym planem (obszar pełnej ochrony konserwatorskiej) tylko 25% wymaganych miejsc parkingowych może być zlokalizowane na poziomie terenu. Użytego w tym przepisie pojęcia "na poziomie terenu" nie należy utożsamiać z terenem działki inwestora. Stanowi on wprost o istniejącym poziomie terenu, nie zaś o jego obszarze. Zapis ten należy odczytywać w powiązaniu z § 18 ust. 4 pkt 2 lit. c planu miejscowego, który to dopuszcza lokalizowanie parkingów w kondygnacji podziemnej. Odnosząc się do zarzutu odwołania dotyczącego bardzo trudnych warunków gruntowo - wodnych Wojewoda zauważył, iż w pkt 7 dokumentacji geotechnicznej określającej warunki gruntowo-wodne występujące w podłożu projektowanego budynku biurowo - usługowego przy [...] stwierdzono, że warunki są niekorzystne dla wykonania posadowienia projektowanego budynku w zwykły sposób. Wyjaśnić jednakże należy, że zapisy powyższe nie przesądzają o braku możliwości sytuowania przedmiotowego budynku. Za założenia projektowe pełną odpowiedzialność ponosi autor projektu budowlanego, a organ nie może kwestionować przyjętych przez niego rozwiązań. Obowiązkiem projektanta jest zaprojektować obiekt zgodnie z przepisami i sztuką budowlaną, z uwzględnieniem istniejącego stanu faktycznego, by spełniał on swoje funkcje nie stanowiąc zagrożenia dla zdrowia, życia i mienia ludzi. Projektant potwierdza to składając oświadczenie o sporządzeniu projektu budowlanego zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej (art. 20 ust. 4 u.p.b.), które firmuje własnoręcznym podpisem. Za oświadczenie nieprawdy oraz nienależyte bądź niedbałe wykonanie swoich obowiązków, a więc za przyjęte rozwiązania, projektant ponosi odpowiedzialność zawodową przed organami samorządu zawodowego. W przedmiotowej sprawie autorzy projektu złożyli stosowne oświadczenie. Zdaniem Wojewody niezasadny jest zarzut odwołania, że kompozycja bryły budynku nie nawiązuje do historycznej zabudowy pl. Zgodność w tym zakresie potwierdza stanowisko Konserwatora Zabytków wyrażone w decyzji z [...] sierpnia 2017 r. znak: [...]