Wyrok WSA w Krakowie z dnia 17 października 2019 r., sygn. II SA/Kr 786/19

Odpady

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Mirosław Bator (spr.) Sędziowie : WSA Magda Froncisz WSA Iwona Niżnik-Dobosz Protokolant : starszy referent sądowy Anna Bubula po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 października 2019 r. sprawy ze skargi P. S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia 24 kwietnia 2019 r., znak: [...] w przedmiocie wykreślenia z urzędu z rejestru podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami I. uchyla zaskarżoną decyzję; II. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] na rzecz skarżącego P. S. kwotę 680 zł (słownie: sześćset osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

Marszałek Województwa [...] decyzją z dnia 14 stycznia 2019 r. nr [...] działając na podstawie art. 64 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach w związku z art. 104 K.p.a. orzekł o wykreśleniu z urzędu z rejestru podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami P. S. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą P. S. Transport Towarowy. W uzasadnieniu organ I instancji podniósł, że decyzją z dnia 16 maja 2012 r. zostało udzielone zezwolenie P. S. na transport odpadów. W decyzji określono kody i rodzaje odpadów innych niż niebezpieczne dopuszczone do transportu na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej. Stosownie do zapisów tego zezwolenia transport nie mógł powodować zagrożenia ani uciążliwości dla środowiska. Ponadto odpady miały być transportowane przy uwzględnieniu właściwości odpadów, a także z zachowaniem wymagań określonych w przepisach (Prawo o ruchu drogowym, Ustawa o transporcie drogowym). Odpady w postaci ciekłej lub półpłynnej (osady, szlamy) transportować należało w zamkniętych pojemnikach lub beczkach, a odpady w postaci sypkiej (pylistej), samochodami o nadwoziu zamkniętym lub posiadającym zabezpieczenie ładunku w postaci plandek, dodatkowo przy zachowaniu warunku, że załadunek odpadów będzie utrzymywany poniżej górnej krawędzi burty. Dodatkowo pracownicy będący przy załadunku, transporcie i rozładunku odpadów mieli mieć zapewnione warunki bezpieczeństwa i higieny pracy, a także środki ochrony osobistej. Zgodnie z treścią tej decyzji za nadzór właściwego załadunku (rozładunku) odpadów, a także kontrolę szczelności skrzyni ładunkowej odpowiadał P. S.. Zapisy decyzji zobowiązywały P. S. do prowadzenia ilościowej i jakościowej ewidencji odpadów, a także nie naruszania przepisów obowiązującego prawa. Termin obowiązywania tej decyzji określono na dzień 16 maja 2022 roku. Prezydent Miasta K. w dniu 22 stycznia 2018 r., po wniosku o ocenę realizacji warunków zezwolenia nadesłaną przez Prokuraturę Rejonową K. , wszczął z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie cofnięcia ww. zezwolenia na transport odpadów. Wszczęcie postępowania jest skutkiem zdarzenia, które miało miejsce w dniu [...] mają 2017 r. w miejscowości [...], podczas którego z zaparkowanego samochodu ciężarowego należącego do P. S. nastąpił wyciek odpadów płynnych. Przewożone odpady pochodziły z firmy [...] Sp. z o. o. z siedzibą w S., z którą P. S. ma podpisaną umowę nr [...] na odbiór - unieszkodliwianie, transport odpadów. Organ I instancji w nawiązaniu do złożonego wniosku o wpis do rejestru podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami z dnia 21 marca 2018 r., dokonał wpisu do ww. rejestru, nadając P. S. Transport Towarowy indywidualny numer rejestrowy ([...]) oraz zawiadomił go o tym fakcie. W dalszej części uzasadnienia organ I instancji wskazał, iż zgodnie z art. 233 ust. 1 ustawy o odpadach decyzja o transporcie odpadów wydana P. S. straciła ważność w momencie uzyskania wpisu do rejestru podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami, o którym mowa art. 49 ust. 1 tej ustawy. W związku z powyższym, czyli utratą ważności decyzji na transport odpadów z dnia 16 maja 2012 roku, Prezydent Miasta K. wydał decyzje z dnia 26 kwietnia 2018 roku, mocą której w całości umorzono postępowanie administracyjne w sprawie cofnięcia decyzji z dnia 16 maja 2012 r. Pismem z dnia 20 lipca 2018 r. Prokuratura Rejonowa K. złożyła wniosek do organu I instancji o wszczęcie postępowania administracyjnego z urzędu w sprawie stwierdzenia podstaw do wykreślenia P. S., prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą P. S. Transport Towarowy z rejestru podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami wobec rażących nieprawidłowości w wykonywaniu obowiązków określonych przepisami ustawy o odpadach. Organ I instancji zawiadomieniem z dnia 16 sierpnia 2018 roku wszczął z urzędu postępowanie administracyjne. Następnie organ I instancji zwrócił się do szeregu podmiotów o nadesłanie wszelkiej dokumentacji dotyczącej zdarzenia z dnia [...] maja 2017 r, na terenie miejscowości [...], gdzie doszło do wycieku odpadów płynnych z zaparkowanego samochodu ciężarowego należącego do P. S.. W dalszej części uzasadnienia organ I instancji opisał otrzymane dowody. W szczególności podniósł, iż pismem z dnia 5 listopada 2018 r. Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej przesłał "dokumenty uzupełniające" dotyczące działań ratowniczych przeprowadzonych przez specjalistyczną grupę ratownictwa chemiczno-ekologicznego. Organ I instancji podniósł także, iż przeprowadził dowód z akt postępowania przygotowawczego prowadzonego w Prokuraturze K. . Organ ustalił, iż w dniu [...] maja 2017 roku na terenie stacji paliw [...] w miejscowości [...] w województwie [...], z naczepy typu wywrotka (wanna) nr rej. [...] przymocowanej do samochodu ciężarowego marki [...] o nr rej. [...], w której znajdowały się odpady, doszło do niekontrolowanego wycieku substancji płynnej o barwie ciemnej (substancja kapała z tylnej części burty); a wokół samochodu był uciążliwy zapach. Transport odpadów wykonywał P. S. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą P. S. Transport Towarowy. Odpady zostały załadowane około godziny 9:30 w firmie [...] Sp. z o. o. w S., w celu przewozu do firmy [...] Sp. z o. o. w C.. Powyższe zostało potwierdzone dokumentem przewozowym materiałów innych niż niebezpieczne nr [...] z dnia [...] maja 2017 r., wskazującym kod odpadu 17 09 04 określony w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2014 r. w sprawie katalogu odpadów, jako "zmieszane odpady z budowy, remontów i demontażu inne niż wymienione w 170901,1709 02 i 17 09 03" o masie 25 540 kg netto. W dokumencie tym zawarta została klauzula "Nadawca stwierdza, że ww. materiał(y) jest(są) dopuszczony(e) do przewozu zgodnie z przepisami i nie podlegają przepisom ADR. A jego(ich) opakowanie jest zgodne z przepisami". Ponadto w polu "Podpis i pieczęć" widnieje jedynie pieczątka, bez podpisu nadawcy. Przed przyjazdem do przejmującego odpady samochód został zaparkowany około godziny 10:30 na parkingu stacji paliw [...] w [...]. Około godziny 10:40 P. S. odjechał z miejsca zdarzenia samochodem osobowym. Z uwagi na zgłoszenie telefoniczne przez osoby postronne, w związku z zaobserwowanym wyciekiem substancji, powiadomione zostały następujące służby: Straż Pożarna, Policja, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w K. oraz Inspekcja Transportu Drogowego, co wynika z informacji ze zdarzenia nr [...]. Przybycie pierwszego podmiotu odnotowano we wspomnianym dokumencie o godzinie 11:48.P. S. po wezwaniu na miejsce zdarzenia wylegitymował się "dokumentem przewozowym materiałów innych niż niebezpieczne nr [...] z dnia [...] maja 2017 r., w którym w pozycji "nazwa przewożonego materiału" wpisano: "17 09 04 Zmieszane odpady z budowy". Ponadto w celu uniemożliwienia wycieku substancji dokręcił rygiel w naczepie. Organ I instancji podniósł, że P. S. nie potrafił wyjaśnić skąd pochodziła substancja płynna w odpadach budowlanych (protokół przesłuchania strony postępowania sporządzony w dniu [...] kwietnia 2018 r. w siedzibie Wydziału Kształtowania Środowiska Urzędu Miasta K.). Stosownie do treści Informacji ze zdarzenia nr [...] przekazanej przez Komendę Miejską Państwowej Straży Pożarnej w K. wraz z pismem z dnia 15 października 2018 roku, organ I instancji uzyskał dane dotyczące m. in.: opisu przebiegu działań ratowniczych. Został wykonany pomiar stężenia substancji niebezpiecznych za pomocą urządzenia pomiarowego Tetra-3. Na podstawie otrzymanego przez marszałka województwa w dniu 5 listopada 2018 r. uzupełnienia do pisma znak: [...] uzyskano informację o działaniach ratowniczych przeprowadzonych przez specjalistyczną grupę ratownictwa chemiczno-ekologicznego. Według tego dokumentu Jednostka Ratowniczo - Gaśnicza Nr 6 dokonała pomiaru i próby identyfikacji przy użyciu spektrometru Mobil IR oraz First Defender. Badania wskazały na substancję podobną do związków, które są stosowane w środkach ochrony roślin. Informacja o działaniach ratowniczych przeprowadzonych przez specjalistyczną grupę ratownictwa chemiczno-ekologicznego wskazuje nazwę zidentyfikowanej w transportowanych odpadach substancji - Karate Zeon 050 CS, Nr UN: 3082 (środek ochrony roślin - odpad niebezpieczny). Ponadto na degradacyjny wpływ na środowisko naturalne substancji wykazanej w transportowanych odpadach zwrócił również uwagę członek grupy JRG S. (protokół przesłuchania świadka w KPP K. z dnia [...] grudnia 2017 r.). Informacja o działaniach ratowniczych przeprowadzonych przez specjalistyczną grupę ratownictwa chemiczno - ekologicznego (SGRCh-E) przekazana przez Komendę Miejską Państwowej Straży Pożarnej wraz z pismem z dnia 5 listopada 2018 roku, znak: [...] dostarcza m. in.: dane dotyczące: a/ rozpoznania zagrożenia (chemiczne i ekologiczne), b/ identyfikacji substancji (Karate Zeon 050CS, Nr UN: 3082 (środek ochrony roślin), c wyniku pomiaru wskazanego przez przyrząd Mobile-IR (pochodne związków organicznych (w tym alkohole). W dokumencie tym wskazano, że w działaniach ratowniczych likwidujących (ograniczających) zagrożenie dla zwierząt, środowiska i mienia, w których wzięli udział eksperci ds. prognozowania zagrożeń wskazano na alkoholowy zapach, pochodzący z substancji wyciekającej z naczepy. Zgodnie z ww. informacją w transportowanych przez P. S. odpadach znajdowały się składniki, które mogą powodować, że odpady są odpadami niebezpiecznymi, a wyciekająca substancja zawierała środek ochrony roślin. Zgodnie z protokołem kontroli rozpoczętej w dniu [...] maja 2017 roku transportowane odpady zostały zwrócone do firmy [...] Sp. z o. o. w S. i rozładowane na hali. Kontrola wykazała m. in. naruszenie warunków decyzji Prezydenta Miasta K. z dnia 16 maja 2012 roku. Organ I instancji stwierdził naruszenie wskazanej wyżej decyzji w części dotyczącej rodzajów odpadów przewidziane do transportu, sposobu i środków transportu, dodatkowych warunków prowadzenia transportu odpadów oraz prowadzenie ilościowej i jakościowej ewidencji odpadów. W szczególności Organ I instancji wskazał, iż niedopuszczalne było wykonywanie transportu wykrytego w odpadach środka ochrony roślin Karate Zeon 050 CS. P. S. nie udzielono bowiem pozwolenia na wykonywanie transportu odpadów niebezpiecznych. Organ I instancji wskazał także, iż wykonując usługę transportu P. S. zobowiązany był do posiadania wiedzy m. in.: na temat kodu oraz rodzaju transportowanych odpadów. Było to niezbędne do rozpoznania właściwości, jakimi charakteryzuje się odpad, co miało na celu wybór odpowiedniego środka transportu oraz jego zabezpieczenia zgodnie z wymaganiami zawartymi w decyzji Prezydenta Miasta K. znak: [...] Treść zebranego materiału dowodowego wskazuje na nieznajomość rodzaju transportowanych odpadów. P. S. poinformował, że wybierając naczepę kierował się doświadczeniem i wiedział jakie odpady przewozi. Zeznał, że nie wiedział skąd pochodzi ciecz w transportowanych odpadach budowlanych, których masa to blisko 26 ton. Reasumując organ I instancji stwierdził transport odpadów w dniu zdarzenia, bez wymaganego zezwolenia obejmującego odpady, które ze względu na swoje szkodliwe właściwości powodują zagrożenie dla środowiska i ludzi, dopuszczenie do niekontrolowanego wycieku substancji niebezpiecznej dla środowiska w trakcie transportu odpadów, niewłaściwy nadzór załadunku odpadów, niewłaściwe zabezpieczenie skrzyni ładunkowej będące główną przyczyną niekontrolowanego wycieku toksycznej substancji negatywnie odziaływującej na ludzi i środowisko, niewykonanie obowiązku prowadzenia uproszczonej ewidencji odpadów z zastosowaniem jedynie karty przekazania odpadów. Naruszenia te zdaniem organu I instancji należy zakwalifikować jako rażące i będące podstawą do wykreślenia P. S. z rejestru, o którym mowa w art. 49 ust. 1 ustawy o odpadach.