Wyrok WSA w Lublinie z dnia 19 lutego 2019 r., sygn. II SA/Lu 904/18

Pozwoleniem "wymaganym" w rozumieniu przepisów art. 276 ust. 1 i art. 292 p.o.ś. jest pozwolenie uprawniające do legalnego korzystania ze środowiska w zakresie objętym obowiązkiem opłatowym. Cechy tej nie posiada pozwolenie wodnoprawne wygasłe na skutek upływu okresu, na który zostało wydane i to bez względu na to, czy doszło do formalnego stwierdzenia wygaśnięcia takiego pozwolenia na podstawie art. 138 ust. 1 p.w., czy też nie.

Decyzje administracyjne mogą mieć dwojaki charakter tj. konstytutywny bądź deklaratoryjny. Akt deklaratoryjny nie tworzy, nie znosi i nie zmienia istniejącego stosunku prawnego, lecz potwierdza istniejące prawa i obowiązki jego adresata. W sposób prawnie wiążący stwierdza on o istnieniu określonego stanu prawnego, który istnieje niezależnie od wydawanego aktu. Decyzje o cofnięciu oraz ograniczeniu pozwolenia wodnoprawnego z art. 138 ust. 1 p.w. mają charakter kształtujący sytuację prawną beneficjenta decyzji o pozwoleniu wodnoprawnym, zmieniają one bowiem zakres czasowy lub przedmiotowy wydanej decyzji o pozwoleniu wodnoprawnym i wywołują skutki na przyszłość, po dacie wydania takich decyzji. W przeciwieństwie do nich decyzja stwierdzająca wygaśnięcie pozwolenia wodnoprawnego ma charakter deklaratywny, nie kształtuje ona w żaden sposób zakresu uprawnień wynikających z pozwolenia wodnoprawnego, potwierdza jedynie fakt braku tych uprawnień, wobec wygaśnięcia wydanego pozwolenia. Decyzja ta stwierdza określony stan z datą wsteczną od daty rzeczywistego wygaśnięcia pozwolenia wodnoprawnego.

Kategoryczne brzmienie przepisu art. 276 ust. 1 p.o.ś. daje podstawę do stwierdzenia, że ustawodawca nie udzielił żadnego luzu decyzyjnego organom administracji publicznej w zakresie ewentualnego odstąpienia od opłaty podwyższonej lub ograniczenia jej wielkości, jak też nie daje ono żadnych możliwości wartościowania przyczyn korzystania ze środowiska bez wymaganego pozwolenia.

Jedynie więc w sytuacji zupełnie wyjątkowej, gdy podmiot prowadzący działalność gospodarczą na podstawie poprzednio uzyskanego pozwolenia wodnoprawnego złożył przed upływem terminu ważności dotychczasowego pozwolenia, z odpowiednim wyprzedzeniem umożliwiającym jego realizację, wniosek o wydanie nowego pozwolenia wodnoprawnego, a z przyczyn leżących po stronie organu (bezczynność bądź rażąca przewlekłość postępowania) pozwolenie takie nie zostało wydane przed upływem terminu ważności pozwolenia dotychczasowego, okoliczność taka może mieć znaczenie dla wydanie decyzji w przedmiocie wymierzenia opłaty podwyższonej, o której mowa w art. 276 ust. 1 p.o.ś., tj. może uzasadniać nie wymierzenie stronie opłaty podwyższonej.