Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 16 stycznia 2019 r., sygn. II SA/Wr 665/18

Budowlane prawo; Egzekucyjne postępowanie

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Władysław Kulon Sędziowie: Sędzia WSA Anna Siedlecka asesor WSA Wojciech Śnieżyński (spr.) po rozpoznaniu w trybie uproszczonym na posiedzeniu niejawnym w dniu 16 stycznia 2019 r. sprawy ze skargi Gminy [...] na postanowienie [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego we [...] z dnia [...] lipca 2018 r. nr [...] w przedmiocie zarzutów w stosunku do prowadzonego postępowania egzekucyjnego oddala skargę w całości.

Uzasadnienie

Uznając zarzuty w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej za nieuzasadnione, organ pierwszej instancji wskazał w uzasadnieniu postanowienia z [...].05.2018 r., że decyzją z [...].06.2017 r. organ ten nakazał skarżącej gminie, jako współwłaścicielowi budynku położonego na terenie działek nr [...],[...] i [...], obręb [...], usunięcie zagrożenia i występujących nieprawidłowości w stanie technicznym poprzez wykonanie robót budowlanych wskazanych w 6. punktach. Ponadto do czasu usunięcia nieprawidłowości w stanie technicznym zakazano użytkowania całego budynku. Decyzja w zakresie zakazu użytkowania podlegała natychmiastowemu wykonaniu, a w zakresie obowiązku 1 i 2 nadano jej rygor natychmiastowej wykonalności. Termin wykonania robót z pkt 1 i 2 wyznaczono na 1 miesiąc od daty uostatecznienia się decyzji, zaś pkt 3-6 na termin 4 miesięcy od tej daty. W wyniku kontroli przeprowadzonej w dniu [...].09.2017 r. organ ten ustalił niewykonanie obowiązków 1 i 2. Wywołało to skierowanie w dniu [...].09.2017 r. upomnienia. W odpowiedzi skarżąca gmina złożyła wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji z [...].06.2017 r. oraz podniosła kwestie związane z realizacją nakazu. Organ wyższego stopnia decyzją z [...].12.2017 r. odmówił stwierdzenia nieważności decyzji z [...].06.2017 r., zaś Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego decyzją z [...].02.2018 r. utrzymał w mocy takie rozstrzygnięcie. Ta ostatnia decyzja jest obecnie przedmiotem skargi do sądu administracyjnego. W związku z upływem terminu na realizację nakazu w pełnym zakresie organ pierwszej instancji przeprowadził kontrolę w dniu [...].02.2018 r. W jej trakcie ustalił brak wykonania nakazów z decyzji z [...].06.2017r. Wywołało to skierowanie w dniu [...].02.2018 r. kolejnego upomnienia. Wobec poinformowania o braku wykonania obowiązków w zakresie pkt 2, 4, 5 i 6, organ ten stwierdził, że wystąpiła przesłanka wszczęcia postępowania egzekucyjnego. W następstwie tego organ w dniu [...].04.2018 r. wystawił tytuł wykonawczy. Jednocześnie nałożył na gminę grzywnę w celu przymuszenia. Skarżąca gmina złożyła zażalenie na postanowienie o ukaraniu grzywną oraz zarzuty na podstawie art. 33 § 1 pkt 2, 5 i 8 u.p.e.a. W ocenie organu egzekucyjnego wskazane podstawy zarzutów nie wystąpiły w sprawie. Wskazał on na wymagalność obowiązku o charakterze niepieniężnym, co nastąpiło z uwagi na upływ terminu oznaczonego w decyzji. Podlegająca przymusowemu wykonaniu decyzja jest ostateczna i występuje w obrocie prawnym. Brak jest również postaw do rozłożenia na raty obowiązku o charakterze niepieniężnym. Termin na wykonanie egzekwowanego obowiązku od dnia wydania decyzji z [...].06.2017 r. nie uległ zmianie i już upłynął. Nikt nie wstrzymał jej wykonania lub też w inny sposób nie zwolnił (trwale lub czasowo) gminy od konieczności jej realizacji. Stąd też nie nastąpiło odroczenie wykonania nałożonego jej mocą obowiązku. Bezzasadnym okazał się zarzut zastosowania zbyt uciążliwego środka egzekucyjnego, motywowany nałożeniem grzywny w celu przymuszenia na gminę, zamiast najpierw na osobę do której należy czuwanie nad wykonaniem przez zobowiązanego egzekwowanego obowiązku (art. 120 § 2 u.p.e.a.). Organ egzekucyjny wyjaśnił przy tym, że ten argument będzie rozpatrzony w wyniku zażalenia na grzywnę, ponieważ dotyczy prawidłowości zastosowanego środka egzekucyjnego, a nie niezastosowania innego środka egzekucyjnego niż grzywna w celu przymuszenia. Organ wyjaśnił przy tym, że innym możliwym środkiem byłoby wykonanie zastępcze, którego uciążliwość byłaby większa, niż grzywny. Podanie w tytule wykonawczym gminy jako zobowiązanego, zamiast osoby odpowiedzialnej w gminie za wykonanie egzekwowanych obowiązków, nie narusza natomiast art. 120 § 2 u.p.e.a., jak twierdzi skarżący, skoro obowiązek został nałożony decyzją na gminę. Ponadto zauważono, że w niniejszej sprawie ten sam obowiązek ciąży na wszystkich współwłaścicielach w budynku i na każdego z nich nałożono grzywnę w celu przymuszenia. W takich okolicznościach zwlekanie z wykonaniem obowiązku czy też utrudnianie jego wykonania nie powinno mieć miejsca. Skarżąca nie wykazała, aby w sprawie wystąpiły jakiekolwiek realnie istniejące przeszkody uniemożliwiające wykonanie nakazu, a tym samym nie udowodniła zasadności swoich twierdzeń o niewykonalności. Nie istnieją przy tym obiektywne, trwałe i nieusuwalne przyczyny wywołujące niemożność wykonania. Nie ma przyczyn technicznych lub prawnych wywołujących niewykonalność czynności zmierzających do wykonania obowiązku. W ocenie organu egzekucyjnego budynek stanowi jeden obiekt budowlany. Postępowanie egzekucyjne i przysługujące w jego toku środki egzekucyjne nie służą kwestionowaniu nałożonego obowiązku, a sam fakt przeprowadzenia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji nakładającej egzekwowany obowiązek i podniesiona w jego toku argumentacja zwłaszcza, że została uznana za niezasadną nie może świadczyć o tym, że egzekwowany obowiązek jest niewykonalny.