Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 12 września 2018 r., sygn. II SA/Wr 430/18

Wodne prawo

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Halina Filipowicz-Kremis Sędziowie: Sędzia WSA Olga Białek (sprawozdawca) Sędzia WSA Anna Siedlecka Protokolant: Starszy asystent sędziego Łukasz Cieślak po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 12 września 2018 r. sprawy ze skargi Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe - Nadleśnictwa B. na decyzję Dyrektora Zarządu Zlewni w L. Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie z dnia [...] kwietnia 2018 r. nr [...] w przedmiocie określenia opłaty stałej za pobór wód I. uchyla zaskarżoną decyzję w całości; II. zasądza od Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie - Dyrektora Zarządu Zlewni w L. na rzecz strony skarżącej kwotę 2003 zł (słownie: dwa tysiące trzy złote) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Informacją roczną z dnia [...] marca 2018 r. Zastępca Dyrektora Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie ustalił Nadleśnictwu [...] - na podstawie art. 271 ust. 3 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne i w oparciu o decyzję z dnia [...] listopada 2011 r. (znak: [...]) - za okres 1 stycznia 2018 r. do 31 grudnia 2018 r. opłatę stałą w wysokości 5075,00 zł. za usługi wodne określone w tej decyzji.

Od powyższej informacji rocznej reklamację wniosło Nadleśnictwo [...] zarzucając, że naliczenie opłaty jest bezpodstawne, gdyż niniejsza usługa wodna nie kwalifikuje się wprost do ponoszenia opłat. Pozwolenie wodnoprawne dotyczy szczególnego korzystania z wód w zakresie poboru wody z cieku [...] na potrzeby zalania zbiornika wodnego nr [...] i podtrzymania zalewu. Zdaniem Nadleśnictwa, w sprawie znajduje zastosowanie art. 270 ust. 2 Prawa wodnego, zgodnie z którym, opłaty stałej nie ponosi się za pobór wody do celów rolniczych lub leśnych na potrzeby nawadniania gruntów i upraw. Objęty pozwoleniem zbiornik zbudowano mając na celu przede wszystkim zwiększenie możliwości retencyjnych oraz przeciwdziałanie powodzi i suszy w ekosystemach leśnych na terenach nizinnych. Ze względu na zmiany klimatyczne charakteryzujące się intensywnymi opadami wiosennymi, okresami suszy w porze letniej oraz stanami systemów melioracyjnych, które doprowadziły do obniżenia zwierciadła wód gruntowych i powierzchniowych - co prowadzi do przesuszenia siedlisk leśnych - Lasy Państwowe od 20 lat realizują inwestycje związane z retencjonowaniem wody. Spowodowało to efekty, w postaci zwiększenia zasobności w wodę siedlisk leśnych a także odtworzenia zdegradowanych ekosystemów wodno-błotnych. Dzięki temu projektowi powstały obiekty służące polepszeniu warunków wilgotnościowych na danym terenie. Wyjaśniono także, że wśród licznych funkcji jakie mogą pełnić małe zbiorniki wodne oraz piętrzenia na ciekach, można wymienić: zapobieganie suszy; funkcje przeciwpowodziowe przez zatrzymanie nadmiaru wód opadowych na terenach leśnych, spłaszczanie fali powodziowej w niższych partiach zlewni; odtworzenie naturalnych warunków wodnych torfowisk i innych mokradeł; podtrzymanie poziomu wód gruntowych; podtrzymanie podziemnego zasilania źródlisk; podtrzymanie i powstawanie ostoi flory i fauny (..). Podsumowując, Nadleśnictwo stwierdziło, że przedmiotowe zbiorniki służą m. innymi do nawadniania podsiąkowego przyległych upraw leśnych. Nadto wskazało, że poniosło koszty na działania które są zadaniami organów administracji rządowej i samorządowej tj. zapobieganie skutkom suszy i ochrona przeciwpowodziowa (art. 163 i art. 183 Prawa wodnego). Poniosło i ponosi też, w całości koszty utrzymania tych urządzeń, polegające na eksploatacji, konserwacji i remoncie w celu zachowania ich funkcji. Zgodnie z art. 188 Prawa wodnego, w kosztach utrzymania urządzeń wodnych uczestniczy zaś ten, kto odnosi z nich korzyści - w tym wypadku Wody Polskie (których zadaniem jest ochrona przed powodzią i suszą). Niezależnie od powyższych zarzutów, Nadleśnictwo zakwestionowało sposób naliczenia opłaty za 2018 r., gdyż napełnienie zbiorników nastąpiło w roku ich budowy (lata 2011-2013). Nieprawidłowym jest więc naliczenie opłaty za napełnienie, gdy realnie pobiera organ wodę jedynie na podtrzymanie zalewu (uzupełnienie strat na parowanie).