Postanowienie WSA w Olsztynie z dnia 12 czerwca 2018 r., sygn. II SA/Ol 680/17

Służba celna; Odrzucenie skargi

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Beata Jezielska (spr.) Sędziowie sędzia WSA Adam Matuszak sędzia WSA Piotr Chybicki Protokolant referent Małgorzata Gaida po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 czerwca 2018 r. sprawy ze skargi J.P. na czynność Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w przedmiocie propozycji określającej nowe warunki zatrudnienia postanawia odrzucić skargę. WSA/post.1 - sentencja postanowienia

Uzasadnienie

Pismem z dnia 16 maja 2017r. Dyrektor Izby Administracji Skarbowej, na podstawie art. 165 ust. 7 ustawy z dnia 16 listopada 2016r. Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2016r. poz. 1948, ze zm., dalej jako: Przepisy wprowadzające KAS), przedstawił J. P. propozycję określającą warunki zatrudnienia w ramach korpusu służby cywilnej w Izbie Administracji Skarbowej , wskazując rodzaj umowy o pracę - na czas nieokreślony, stanowisko służbowe - starszy kontroler skarbowy, zaliczane do grupy stanowisk specjalistycznych w służbie cywilnej, miejsce wykonywania pracy - O., komórka organizacyjna - Pierwszy Dział Postępowania Celnego w Urzędzie Celno-Skarbowym oraz określając wynagrodzenie miesięczne. Podano, że zaproponowane warunki zatrudnienia, po ich przyjęciu, będą obowiązywać od dnia 1 czerwca 2017r.

W dniu 8 czerwca 2017r. funkcjonariusz złożył oświadczenie o przyjęciu powyższej propozycji z zastrzeżeniem, że będzie korzystał ze środków prawnych w celu utrzymania statusu funkcjonariusza.

Po bezskutecznym wezwaniu organu do usunięcia naruszenia prawa J. P. złożył skargę do tut. Sądu na powyższą propozycję pracy, powołując się na art. 52 § 3 i art. 53 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2017r., poz. 1369 ze zm., dalej jako: p.p.s.a.) i wnosząc o uznanie, że propozycja pracy jest innym niż określony w art. 3 ust. 2 pkt 1-3 p.p.s.a. aktem lub czynnością z zakresu administracji publicznej. Zaskarżonej propozycji pracy zarzucił nieważność i bezprawność z uwagi na brak podstaw prawnych do złożenia mu propozycji pracy w świetle Przepisów wprowadzających KAS, a mianowicie naruszenie art. 165 ust. 3 i 7 oraz art 170 ust. 1 tejże ustawy oraz naruszenie art. 179 i 180 ustawy z dnia 16 listopada 2016r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2016r. poz. 1947 ze zm. - tekst obowiązujący w dacie składania propozycji - dalej jako: ustawa o KAS) poprzez faktyczne zwolnienie skarżącego ze służby pomimo braku zajścia wskazanych tam przesłanek. Zarzucił także niekonstytucyjność zaskarżonego aktu/czynności poprzez niezgodność z art. 2, 7, 32 ust. 1 oraz art. 60 Konstytucji. Z ostrożności procesowej - na wypadek gdyby Sąd uznał, iż możliwe ogólnie było składanie funkcjonariuszom propozycji pracy - skarżący podniósł, że nie było to właściwe w stosunku do niego z uwagi na fakt, iż właściwie zastosowane przesłanki z art. 165 ust 7 powinny prowadzić do przedłożenia mu propozycji służby. W związku z tym wniósł o uchylenie zaskarżonego aktu lub czynności, a w przypadku uznania, że jest to decyzja administracyjna (o zwolnieniu z służby) - o wyraźne podkreślenie tego elementu w wyroku i w jego uzasadnieniu. Podniósł, że zaczął pełnić służbę w Służbie Celnej 5 maja 1993r., a do maja 2017r. pełnił służbę w Urzędzie Celnym na stanowisku starszego specjalisty służby celnej w korpusie młodszych oficerów w stopniu podkomisarza. Na mocy Przepisów wprowadzających KAS w dniu 26 maja 2017r. otrzymał od Dyrektora Izby Administracji Skarbowej propozycję pracy, z którą się nie zgadza, gdyż powinien dostać propozycję służby. Propozycja ta nie zawierała żadnych pouczeń co do trybu odwoławczego, a niezależnie od decyzji skarżącego w istocie zwalniała go ze służby, gdyż albo przenosiła do pracy w roli pracownika (tzw. "ucywilnienie"), albo - w przypadku odmowy przyjęcia - zwalniała ze służby z dniem 31 sierpnia 2017r. Wyjaśnił, że przyjął propozycję działając pod przymusem prawnym i ekonomicznym. Wskazał, że jeśli nie jest to decyzja administracyjna, to musi to być inna możliwa do zaskarżenia forma, gdyż w przeciwnym wypadku naruszona byłaby konstytucyjna zasada prawa do sądu. Podniósł, że zjawisko "ucywilnienia" funkcjonariuszy służb mundurowych nigdy uprzednio w polskim porządku prawnym nie wystąpiło i nigdy nie zdarzyło się, aby ustawodawca ustanowił odgórne mechanizmy zwalniania funkcjonariuszy ze służby i kierowania ich do pracy poprzez przekazanie im propozycji pracy. Zarzucił, że ani w Przepisach wprowadzających KAS, ani w ustawie o KAS ustawodawca w istocie nie zapisał w ogóle prawnej możliwości ucywilnienia funkcjonariuszy. Użyty w art. 165 ust. 3 zwrot "odpowiednio" oznacza, że dotychczasowi pracownicy stali się w KAS pracownikami, a dotychczasowi funkcjonariusze Służby Celnej zostali funkcjonariuszami Służby Celno-Skarbowej. Argumentację tę uzupełnia fakt użycia przez ustawodawcę zwrotu "albo" w dalszej części powołanego przepisu. Także w art. 165 ust. 7 Przepisów wprowadzających KAS ustawodawca w dalszym ciągu konsekwentnie stosuje słowo "odpowiednio" oraz "albo", co należy jednoznacznie rozumieć w ten sposób iż w zależności od pierwotnej formy rodzaju "zatrudnienia" (umowy o pracę/mianowania na funkcjonariusza) ta sama forma będzie proponowana również w KAS. Również z art. 170 ust. 1 Przepisów wprowadzających KAS wyraźnie wynika rozróżnienie na to, że funkcjonariusze otrzymają tylko propozycje służby, a pracownicy tylko propozycje pracy. Ponadto sytuacja, w której część funkcjonariuszy otrzymałaby tylko propozycję pracy a część propozycję służby jest niezgodnym z Konstytucją nierównym traktowaniem. Wskazał, że jeśli chodzi o ustawę o KAS, to w stosunku do skarżącego nie zaszły żadne przesłanki zwolnienia go z służby określone w art. 179 i 180 ustawy o KAS. Podniósł także, że ustawodawca zapisał niejasne i niedające się obiektywnie zweryfikować przesłanki ucywilnienia w art 165 ust. 7 (przebieg służby, posiadane kwalifikacje, miejsce zamieszkania). Zarzucił także, że organy dodatkowo stosowały jako podstawę swych działań kryteria pozaustawowe, wynikające z pisma Szefa KAS, w którym wskazano dokładnie, w jakich komórkach i jednostkach organizacyjnych należy dokonać ucywilnienia, co stanowi rażące naruszenie prawa. Podniósł, że nie było właściwe przedstawienie mu propozycji pracy z uwagi na fakt, iż przebieg służby, wiedza i doświadczenie oraz kwalifikacje powinny obligować organ do przedstawienia mu propozycji służby. Wyjaśnił, że z uwagi na długotrwałe zwolnienie lekarskie nie miał możliwości uczestnictwa w procesie reformy KAS i utrzymania statusu funkcjonariusza. Wskazał, że jako oficer służby celnej, pracujący przez gros służby na tzw. "pierwszej linii", czuje rozgoryczenie z powodu nierównego traktowania, gdyż decyzja o jego "ucywilnieniu" nie uwzględniła wiedzy, doświadczenia życiowego, umiejętności oraz przebiegu kariery którą przedstawił. Wskutek decyzji o przeniesieniu na stanowisko cywilne poniósł wymierne straty poprzez pozbawienie go prawa do dodatkowego urlopu, zmniejszenie maksymalnego dodatku stażowego, utraty prawa do urlopu zdrowotnego przysługującego funkcjonariuszom po 5 latach służby oraz prawdopodobnie utracił uprawnienia emerytalne.