Wyrok WSA w Krakowie z dnia 21 czerwca 2018 r., sygn. III SA/Kr 1176/17

Inne

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Janusz Bociąga Sędziowie WSA Bożenna Blitek (spr.) WSA Barbara Pasternak Protokolant sekretarz sądowy Renata Nowak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 czerwca 2018 r. sprawy ze skargi A Sp. z o.o. z siedzibą w K na akt Dyrektora Archiwum Narodowego z dnia 27 lipca 2017 r. nr [...] w przedmiocie zobowiązania do utworzenia i prowadzenia archiwum skargę oddala

Uzasadnienie

I.

Dyrektor Archiwum Narodowego aktem z dnia 2 listopada 2016 r. nr [...] ustalił A Spółkę z o.o. w K jako jednostkę organizacyjną, w której powstają materiały archiwalne wchodzące do państwowego zasobu archiwalnego, a tym samym obowiązaną do utworzenia i prowadzenia archiwum zakładowego, zgodnie z art. 33 ust. 1, art. 34 i art. 35 ustawy z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (Dz. U. z 2016 r., poz. 1506, zwanej dalej "ustawą archiwalną"). Dyrektor Archiwum Narodowego podał, że ustalenie A Sp. z o.o. w K jako jednostki wytwarzającej materiały archiwalne zostało podjęte z uwagi na prowadzoną przez Spółkę specyficzną działalność w zakresie pozyskiwania i sprzedaży gruntów dla inwestorów, rewitalizacji zabytkowego kompleksu szpitalno-parkowego w K - K oraz znaczenie historyczne.

Po uprzednim wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa A Spółkę z o.o. w K wniosły skargę na powyższy akt Dyrektora Archiwum Narodowego z dnia [...] 2016 r. nr [...].

Wyrokiem z dnia 20 kwietnia 2017 r. sygn. akt III SA/Kr 196/17 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie uchylił zaskarżony akt Dyrektora Archiwum Narodowego z dnia [...] 2016 r. nr [...]. W uzasadnieniu Sąd wskazał, że tworzenie archiwum zakładowego i ustalenie przez właściwy organ administracji jednostki, w której takie archiwum ma funkcjonować, jest aktem administracyjnym w rozumieniu art. 3 § 2 pkt 4 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Zdaniem Sądu, ustawa archiwalna, posługując się w art. 33 ust. 1 pojęciem jednostki organizacyjnej (państwowej lub samorządowej), nie zawęża go jedynie do jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, lecz rozciąga go także na spółki prawa handlowego utworzone przez Skarb Państwa lub przez jednostki samorządu terytorialnego (jednoosobowe), przedsiębiorstwa państwowe, czy spółki prawa handlowego. Oznacza to, iż w przypadku powstawania materiałów archiwalnych wchodzących do państwowego zasobu archiwalnego, także wyżej wymienione podmioty mają obowiązek tworzenia i prowadzenia archiwum zakładowego. Wobec powyższego strona skarżąca, jako jednostka organizacyjna, może być adresatem powołanej wyżej ustawy. W ocenie Sądu, skoro w związku z wydaniem aktu strona skarżąca jest zobowiązana do zorganizowania i prowadzenia archiwum zakładowego, a więc będzie zmuszona do założenia i prowadzenia archiwum zakładowego, to akt ten powinien - na zasadzie odpowiedniego stosowania art. 107 § 3 k.p.a. - zawierać uzasadnienie. Zdaniem Sądu, skoro zakwestionowany w skardze akt jest skierowany do określonej strony, w tym przypadku Spółki z o.o. A, to musi być on dla adresata zrozumiały, a w przypadku złożenia skargi do Sądu, musi dać materiał, który pozwoli poznać motywy, jakimi kierował się organ i dokonać oceny jego prawidłowości. W ocenie Sądu uzasadnienie zaskarżonego aktu tych wymogów nie spełnia. Nie wynika z uzasadnienia aktu w szczególności, dlaczego organ uznał, że dokumentacja dotycząca pozyskiwania i sprzedaży gruntów pod budowę fabryki B oraz innych firm w specjalnej strefie ekonomicznej w N, a także dokumentacja z zakresu rewitalizacji zabytkowego kompleksu [...] w K - K stanowią materiały archiwalne. Ponadto treść zaskarżonego aktu nie wskazuje w jasny sposób zakresu dokumentacji, która została uznana za spełniającą przesłanki materiałów archiwalnych, gdyż w zaskarżonym akcie użyto sformułowania "w szczególności", które sugeruje, że poza dokumentacją, która została wymieniona poniżej tego sformułowania, materiałami archiwalnymi są także dokumenty dotyczące innych czynności dokonywanych przez stronę skarżącą. W opinii Sądu, do ustalenia przyczyn, z powodu których organ uznał, że strona skarżąca wytworzyła materiały archiwalne, nie prowadzi także analiza dokumentów znajdujących się w aktach administracyjnych, a powołanych w zaskarżonym akcie, a to notatki służbowej z ekspertyzy archiwalnej z dnia 19 lipca 2016 r. oraz protokołu nr [...] posiedzenia Komisji Archiwalnej Oceny Dokumentacji Archiwum Narodowego z dnia 30 sierpnia 2016 r. Z pierwszego z powołanych dokumentów wynika bowiem, że strona skarżąca nie wytwarza obecnie materiałów archiwalnych. Nadto wynika z niego również, że dokumentacja już wytworzona jest w znacznej części dublowana w innych organach. Brak jest natomiast w powyższym dokumencie odniesienia do treści art. 1 ustawy archiwalnej. Powyższego odniesienia brak także, zdaniem Sądu, w protokole nr [...] posiedzenia Komisji Archiwalnej Oceny Dokumentacji Archiwum Narodowego z dnia 30 sierpnia 2016 r. Z protokołu wynika, że Komisja podjęła uchwałę w sprawie ustalenia strony skarżącej jako podmiotu wytwarzającego materiały archiwalne większością głosów (3 głosy za, 1 przeciw, 1 wstrzymujący się). Sąd uznał zatem, że z żadnego znajdującego się w aktach sprawy dokumentów nie można zatem odczytać motywów podjęcia rozstrzygnięcia stanowiącego istotę zaskarżonego aktu, sprowadzającego się do przekonującego wyjaśnienia, dlaczego dokumentacja wskazana w zaskarżonym akcie spełnia przesłanki "materiałów archiwalnych", o których mowa w art. 1 ustawy o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach.