Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 25 maja 2017 r., sygn. II SA/Po 200/17

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Barbara Drzazga Sędziowie Sędzia WSA Edyta Podrazik (spr.) Sędzia WSA Tomasz Świstak Protokolant st. sekr. sąd. Edyta Rurarz - Kwietniewska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 maja 2017 r. sprawy ze skargi E. N. E. S.A. z siedzibą w O. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P z dnia [...] listopada 2016 r. Nr [...] w przedmiocie kary za usunięcie krzewów bez zezwolenia I. uchyla zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Starosty [...] z dnia [...] lipca 2016 r. Nr [...], II. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P na rzecz skarżącej kwotę 4148 zł (cztery tysiące sto czterdzieści osiem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] lipca 2016 r., nr [...], Starosta S. na podstawie art. 88 ust. 1 pkt 1, art. 88 ust. 2, 3 i 8, art. 89 ust. 1 i 8, art. 90 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2015 r., poz. 1651 z późn. zm., dalej: "u.o.p."), art. 402 ust. 5 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2016 r., poz. 672) oraz art. 104 § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r., poz. 23 z późn. zm., dalej: "k.p.a.") wymierzył E. N. E. S.A w O. karę pieniężną w wysokości [...] zł za usunięcie krzewów bez wymaganego zezwolenia z terenu działki nr [...], obręb P..

W uzasadnieniu organ I instancji wyjaśnił, że w dniu [...] grudnia 2015 r. E. O. Sp. z o.o. w P., reprezentowana przez M. B. z E. N. E. S.A, wniosła o wydanie zezwolenia na usunięcie 4 drzew i 80 m2 krzewów, rosnących na działce nr [...]. Do wniosku załączono odpis pełnomocnictwa z dnia [...] maja 2013 r., nr [...] W wniosku z dnia [...] grudnia 2015 r. wskazano zarazem, że usunięcie drzew i krzewów wiąże się z przebudową napowietrznej linii elektroenergetycznej 110 kV W. - D. M., należącej do E. O. Sp. z o.o., oraz z zagrożeniem dla urządzeń przesyłowych. Wobec tego organ I instancji wszczął postępowanie administracyjne i w piśmie z dnia [...] grudnia 2015 r. poinformował strony o oględzinach rozważanego terenu, zaplanowanych na dzień [...] grudnia 2016 r. Za strony postępowania uznano przy tym E. O. Sp. z o.o., reprezentowaną przez M. B., oraz M. W.. Zawiadomienie o wszczęciu postępowania zostało doręczone E. N. E. S.A, zgodnie z adresem do doręczeń. W trakcie wspomnianych oględzin ustalono, że drzewo przeznaczone do wycięcia to grusza o 4 pniach, których obwody mierzone na wysokości 130 cm wynoszą 16 cm, 50 cm, 32 cm i 17 cm. Pień o obwodzie 17 cm został natomiast ścięty przez bobry. Ponadto stwierdzono, że część krzewów, należących do gatunków tarnina i głóg jednoszyjkowy, rosnących pod przebudowaną linią elektroenergetyczną 110 kV W. - D. Młyn została już wycięta. Na powierzchni widoczne były ślady pojazdów gąsienicowych, wiodące wzdłuż linii, także poza działkę nr [...]. Powierzchnia usuniętych krzewów ma kształt trapezu o wymiarach 4 m i 5 m w poprzek i 19,15 m wzdłuż linii. Łączna powierzchnia usuniętych krzewów wynosi zatem 86,175 m2, czyli więcej niż wskazano we wniosku (80 m2). W piśmie z dnia [...] stycznia 2016 r. zawiadomiono strony o wynikach oględzin. Następnie pismem z dnia [...] lutego 2016 r. organ I instancji poinformował bezpośrednio E. O. Sp. z o.o. o prowadzeniu postępowania w sprawie wymierzenia kary za nielegalne wycinkę krzewów, uznając, że pełnomocnictwo udzielone M. B. nie obejmowało tej kwestii. Starosta S. przesłuchał ponadto Podinspektora ds. Ochrony Środowiska w Urzędzie M. W., M. B., kierownika robót E. N. E. S.A. oraz L. K., prowadzącego Zakład Usług L. "L." w L.. Na tej podstawie ustalono, że M. W. nie zlecała wycinki omawianych drzew i krzewów. Wycinka ta nie była również uzgadniana przez E. N. E. S.A. Do [...] grudnia 2014 r. usunięto jedynie pojedyncze drzewa, a na wiosnę 2015 r. wytypowano następne do usunięcia. Prace związane z typowaniem były prowadzone na zlecenie skarżącego przez geodetę i następnie zatwierdzane przez geodetę zatrudnionego w E. N. E. S.A. Spośród 80 m2 krzewów objętych wnioskiem bez wymaganego zezwolenia usunięto 35 m2. Rozpoczęcie budowy nastąpiło na początku sierpnia 2015 r., przy czym do [...] października 2015 r. prace wykonywane były na odcinku od stanowiska nr [...] (L.) do stanowiska nr [...] (O.) i od GPZ W. (N. W.) do stanowiska nr [...] (B.). W grudniu 2015 r. odbyła się budowa na odcinku od stanowiska [...] (B.) do stanowiska [...] (L.) i od stanowiska [...] (O.) do GPZ D. M.. Wykonawcą tych prac był E. N. E. S.A., a wykonawcą wycinki - Zakład Usług L. "L." L. K.. P. M. B. oświadczył, że rozmowa z kierownikiem budowy wskazywała na wcześniejsze usunięcie drzew. Kierownik budowy stwierdził z kolei, że w grudniu 2015 r. nie było już krzewów, które rosły jeszcze w 2014 r. L. K. dodał natomiast, że wykonywał omawiane prace późną jesienią, wczesną wiosną (marzec) i w grudniu 2015 r. Organ I instancji pozyskał ponadto stanowisko innych organów administracji publicznej dotyczące omawianej przebudowy. W piśmie z dnia 7 kwietnia, nr [...], Nadleśnictwo W. wskazało, że prace związane z wycinką drzew były prowadzone w okresie od dnia [...] września 2015 r. do dnia [...] grudnia 2015 r. W piśmie z dnia [...] kwietnia 2016 r., nr [...], Starosta [...], wyjaśnił, że wydane zostało zezwolenie na usunięcie drzew w terminie do [...] lutego 2016 r. W piśmie z dnia [...] kwietnia 2016 r., nr [...], Gmina D. zauważyła, że prace związane z wycinką były prowadzone po wydaniu zezwolenia. W piśmie z dnia [...] kwietnia 2016 r., nr [...], Nadleśnictwo S. oświadczyło, że nie prowadzono żadnych prac związanych z wycinką. Z kolei w piśmie z dnia [...] maja 2016 r., nr [...], M. W. wyjaśniło, że toczy się obecnie postępowanie w sprawie usunięcia drzew z terenu działki nr [...] w Pożarowie bez wymaganego zezwolenia. Organ I instancji ustalił przy tym, że działka nr [...] znajduje się między stanowiskami nr [...], w bezpośrednim sąsiedztwie działki nr [...], położonej między stanowiskiem 21 i 22. Z pisma przedłożonego przez L. K. w dniu [...] maja 2016 r. wynika, że nie uczestniczył on w żadnych pracach wycinkowych między stanowiskiem 24 i 25. Ponadto do pisma E. N. E. S.A. z dnia [...] sierpnia 2015 r. załączono kserokopię zlecenia udzielonego L. K. na całkowite oczyszczenie dolnej części pasa z krzewów, chwastów i odrostów między stanowiskami 33 i 97. L. K. załączył z kolei kserokopie korespondencji ze skarżącym. Dokumentacja ta dotyczy m.in. prac między stanowiskami nr [...] oraz [...] i [...]. Obejmuje ona również akceptację oferty E. N. E. S.A., potwierdzenie wykonania usługi oraz prośbę o wystawienie faktury, a także informację o zakończeniu wykonywania usługi wspomnianej w ofercie. Uwzględniając materiał dowodowy zgromadzony w aktach sprawy, organ I instancji uznał, że E. N. E. S.A. miała interes prawny w usunięciu rozważanych krzewów jako wykonawca inwestycji polegającej na demontażu i budowie linii napowietrznej 110 kV W. - D. M.. Uzyskanie zezwolenia na wycinkę było konieczne w świetle art. 83f ust. 1 pkt 1 u.o.p., gdyż ich wiek przekraczał 10 lat. Z zeznań świadków wynika, że wycinka drzew i krzewów pod omawianą linią energetyczną odbywała się w 2014 r., wiosną i jesienią 2015 r. i w grudniu 2015 r. Zlecenie wycinki drzew na działce nr [...] datowane jest natomiast na styczeń 2016 r., tj. po stwierdzeniu usunięcia części krzewów pod linią i po zakończeniu budowy. Rozbieżności te pozwalają sądzić, że usunięcie krzewów odbyło się przed formalnym zleceniem przy wiedzy i akceptacji E. N. E. S.A. Skarżący nie zgłosił w trakcie budowy, że krzewy zostały wycięte. Ponadto bez usunięcia omawianych krzewów nie było możliwe dowiezienie do stanowisk elementów konstrukcyjnych słupów, co odbywało się pojazdami gąsienicowymi. Zlecenie przesłane przez E. N. E. S.A. w dniu [...] stycznia 2016 r. Zakładowi Usług L. "L." L. K. stanowiło przy tym jednocześnie akceptację oferty z dnia [...] grudnia 2015 r. i potwierdzenie wykonania usług. Zakres prac objętych ofertą dotyczył wycinki drzew, przycięcia gałęzi oraz całkowitego wyczyszczenia dolnej części pasa z krzewów, chwastów i odrostów w pasie technologicznym linii elektroenergetycznej między stanowiskami [...]. Następnie pismem z dnia [...] stycznia 2016 r. L. K. powiadomił skarżącego o wykonaniu prac zgodnie ze złożoną ofertą z dnia [...] grudnia 2015 r. Mając zatem na uwadze dotychczasowe ustalenia dotyczące usunięcia drzew i krzewów na odcinku między stanowiskiem nr [...] przez końcem 2015 r. oraz niezwykle krótki czas między akceptacją oferty, będącą równocześnie odbiorem wykonanych robót, i przygotowaniem informacji o wykonaniu prac, należy przyjąć, że krzewy zostały usunięte przed rozpoczęciem robót na tym odcinku. Organ I instancji zaznaczył również, że oferta została sporządzona przez L. K. 7 dni po przygotowaniu wniosku przez E. N. E. S.A. i zaakceptowana w dniu [...] stycznia 2016 r., a więc już po stwierdzeniu w trakcie oględzin w dniu [...] grudnia 205 r., że krzewy zostały wycięte. Czynności te zostały przeprowadzone bez udziału skarżącego, mimo powiadomienia o miejscu i terminie oględziny. Rozłożenie zadań między przynajmniej trzech pracowników odpowiedzialnych za zebranie informacji i złożenie kompletnego wniosku oraz zlecenie prac związanych z wycinką, a także długi okres przygotowywania materiałów, doprowadził do chaotycznej sytuacji, w której drzew zostały usunięte przed uzyskaniem stosownego zezwolenia, a może nawet przed złożeniem kompletnego wniosku. Należy zatem przyjąć, że krzewy zostały usunięte przez skarżący, który wiedział o konieczności ich wycięcia, brał udział w typowaniu krzewów do wycinki oraz odpowiadał za uzyskanie zezwolenia. Pracownicy E. N. E. S.A. wiedzieli o usunięciu części krzewów, godzili się na to i przyjęli ofertę na wykonanie usług już wykonanych. Wobec tego pismami z dnia [...] czerwca 2016 r. poinformowano strony postępowania, że zebrano materiał dowodowy wystarczający do wydania dwóch decyzji, tj. decyzji dotyczącej pozostawionych 45 m2 krzewów i 4 drzew oraz decyzji dotyczącej wycięcia 35 m2 bez zezwolenia. W piśmie z dnia [...] lipca 2016 r. skarżący zakwestionował powyższe ustalenia faktyczne, podnosząc w szczególności, że nie zlecał on wycinki krzewów i nie dokonał oględzin terenu przed złożeniem wniosku o wydanie zezwolenia. Skarżący dodał zarazem, że bezzasadne byłoby występowanie o wydanie zezwolenia, gdyby rzeczywiście krzewy zostały usunięte wcześniej. Ponadto usunięcie krzewów nie było konieczne w celu uzyskania przejazdu pojazdami gąsienicowymi, gdyż istniał już do nich dostęp z innej strony. Organ I instancji podtrzymał natomiast swoje wcześniejsze ustalenia.