Postanowienie WSA w Krakowie z dnia 5 października 2016 r., sygn. II SA/Kr 452/16

Prawo pomocy

Kraków, dnia 5 października 2016r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, w następującym składzie: Przewodniczący: Sędzia WSA Jacek Bursa po rozpoznaniu w dniu 5 października 2016r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi A. sp. z o. o. w K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia 4 lutego 2016 r., znak: [...] w przedmiocie pobrania częściowej opłaty za usunięcie drzew postanawia: zmienić zaskarżone postanowienie referendarza Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 4 lipca 2016r. w ten sposób, że zwolnić częściowo A. sp. z o.o. w K. - od opłat sądowych będących wpisem od skargi.

Uzasadnienie

A sp. z o.o. w K. , złożyła wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych z uwagi na pogarszający się stan finansowy, brak wystarczających środków finansowych koniecznych do uiszczenia należnych opłat sądowych. W uzasadnieniu wskazano, iż spółka nie prowadzi obecnie działalności operacyjnej, powstała jako spółka celowa, a jej głównym aktywem była nieruchomość budowlana z przeznaczeniem na osiedle mieszkaniowe. Z uwagi na trudności z pozyskaniem środków na sfinansowanie projektu budowlanego przy jednoczesnym ponoszeniu nakładów na nieruchomość spółka postanowiła zbyć te aktywa. Udało się jej to, jednakże zmuszona była zaakceptować odległy termin płatności za przedmiotową nieruchomość. W związku z tym, spółka obniżyła koszty funkcjonowania jednakże kosztem problemów z płynnością finansową. Spółka za 2015r. wykazała zysk w kwocie netto 370 tys. zł, jednakże nie ma on odzwierciedlenia w przepływach finansowych, a strata w ujęciu narastającym to kwota - 25 939 195,70 zł. Spółka nie posiada majątku trwałego, a główne aktywa stanowi obecnie inwestycja długoterminowa w udziały w spółce zależnej związanej z rynkiem budowlanym. Postanowieniem z dnia 4 lipca 2016r. referendarz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie oddalił wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych. We wniesionym sprzeciwie spółka wskazała, iż referendarz nie przeanalizował w sposób prawidłowy stanu finansowego skarżącej, a swoje orzeczenie wydał jedynie na podstawie wybranych przez siebie danych. Skarżąca we wniosku o przyznanie prawa pomocy wyraźnie wskazała, że chociaż w zeszłym roku osiągnęła zysk w wysokości 370.717,68 zł to jednak ta wartość nie odzwierciedla jej faktycznego stanu finansowego, bowiem zeszłoroczny zysk nie ma żadnego odzwierciedlenia w przepływach finansowych. Skarżąca zanotowała bowiem w ostatnich kilku latach stratę, która w ujęciu narastającym wyniosła w 2015 roku kwotę 25.939.195,70 zł, co 70-krotnie przewyższa kwotę osiągniętego zysku. Wskazana kwota to niepokryta strata z lat ubiegłych. Jedynie zatem całościowe spojrzenie na sytuacją finansową pozwala na określenie jej możliwości ponoszenia kosztów sądowych. Jak zostało wskazane we wniosku o przyznanie prawa pomocy, skarżąca nie dość, że wykazuje ogromną stratę, to na swoim rachunku bankowym posiadała debet, ponadto nie posiada również majątku trwałego, który mogłaby uszczuplić, aby móc ponieść ciężar kosztów postępowania, a w kasie skarżącej znajduje się jedynie 18,71 zł. W ocenie skarżącej ustawodawca dla przyznania prawa pomocy nie wprowadził wymogu braku jakiegokolwiek majątku, ale wymóg braku środków - uzależniając zasadność wniosku o przyznanie prawa pomocy od wykazania braku efektywnych aktywów (gotówka, zapasy, towary itp.), gdyż tylko za pomocą środków pieniężnych ponoszone są koszty postępowania (por. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 marca 2008r. w sprawie o sygn. akt I GSK 1 199/07; postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia l marca 2012 r. w sprawie o sygn. akt II OZ 123/12). Wobec tego brak środków pieniężnych na rachunkach bankowych (a wręcz debet na rachunku bankowym), brak możliwości sprzedaży posiadanych zapasów oraz brak możliwości osiągnięcia jakichkolwiek środków ze sprzedaży pozostałego majątku wobec ich braku, w całości wypełniają przesłanki przyznania prawa pomocy. Dodatkowo wartość majątku trwałego wynosi 0 zł. Ocena sytuacji majątkowej strony w kontekście przesłanek przyznania prawa pomocy powinna opierać się wyłącznie na analizie kosztów postępowania sądowego i aktualnej kondycji finansowej strony, a nie planowania wydatków związanych z kosztami sądowymi - w normalnych warunkach obrotu gospodarczego przedsiębiorca a priori nie może zakładać, że jednym ze skutków prowadzenia przez niego działalności gospodarczej będzie konieczność prowadzenia spraw przed sądem administracyjnym lub powszechnym, celem dochodzenia jego praw naruszonych przez inne podmioty (postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 września 2012r. w sprawie o sygn. akt II GZ 300/12).