Wyrok WSA w Szczecinie z dnia 11 lutego 2016 r., sygn. II SA/Sz 932/15

 

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Barbara Gebel (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Marzena Iwankiewicz,, Sędzia NSA Stefan Kłosowski, Protokolant starszy sekretarz sądowy Aneta Ciesielska, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 11 lutego 2016 r. sprawy ze skargi Stowarzyszenia A na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy dopuszczenia do udziału w postępowaniu oddala skargę.

Uzasadnienie

Prezydent Miasta S. postanowieniem z dnia [...], znak: [...], odmówił Stowarzyszeniu [...] dopuszczenia do udziału na prawach strony w postępowaniu w sprawie udzielenia zezwolenia na usunięcie drzew i krzewów z terenu nieruchomości oznaczonej jako działki nr [...] z obrębu [...], położonych przy [...].

Zażalenie na powyższe postanowienie złożyło Stowarzyszenie [...], zwanej dalej "Stowarzyszeniem". Podniosło, iż w złożonym wniosku wykazało interes społeczny przemawiający za dopuszczeniem go do udziału w przedmiotowym postępowaniu, odniosło treść wniosku do swojej regulaminowej działalności oraz wskazało w jakim kierunku zamierza podejmować działania, tj. na rzecz:

- wnikliwego wyjaśnienia wpływu usunięcia drzew i krzewów na istniejące na tej nieruchomości wartości przyrodnicze,

- dopuszczalności usunięcia drzew i krzewów ze względu na istniejące wartości przyrodnicze,

- ochrony ujawnionych wartości przyrodniczych,

- ochrony ptaków, które bytują na drzewach rosnących na tym terenie,

- przestrzegania zasady zrównoważonego rozwoju,

- zwalczania błędów i uchybień ujawnionych w postępowaniu.

Stowarzyszenie wskazało, iż na poparcie konieczności ochrony wartości przyrodniczych przedłożyło wnikliwą opinię, sporządzoną przez biegłego sądowego przy Sądzie Okręgowym w S., doktora nauk przyrodniczych A.K. z [...], która wykazuje, że przedmiotowy teren stanowi: ostoję przyrody, siedlisko zwierząt chronionych, szczególnie cenne siedlisko przyrodnicze oraz siedlisko przyrodnicze o znaczeniu priorytetowym dla Unii Europejskiej. W ocenie Stowarzyszenia organ I instancji dokonał błędnej wykładni i niewłaściwego zastosowania przepisów art. 31 § 1 pkt 2 Kodeksu postepowania administracyjnego, a także naruszył art. 3 ust. 4 i art. 9 ust. 3 i ust. 4. Konwencji z Aarhus o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska (Dz.U. z 2003 r. Nr 78, poz. 706). Stowarzyszenie bowiem wykazało wystarczająco dogłębnie i przekonywująco interes społeczny przemawiający za dopuszczeniem go do udziału w postępowaniu, przedstawiając opinię sporządzoną przez niezależnego specjalistę. Podstawą odmowy dopuszczenia Stowarzyszenia do udziału w postępowaniu jest odmienna ocena stanu faktycznego w zakresie związanym z występowaniem na nieruchomości wartości przyrodniczych, których istnienie Stowarzyszenie wykazało przedłożoną opinią. W ocenie organu I instancji, teren ten nie przedstawia wartości przyrodniczej, zaś RDOŚ w S. w toku postępowania w sprawie zakończonej decyzją z [...] ([...]) określił uwarunkowania środowiskowe dla realizacji przedsięwzięcia polegającego na: "Rozbudowie i przebudowie Centrum Handlowo-Rozrywkowego "[...]" w S. przy [...]. Organ I instancji pominął jednak, że RDOŚ w S. wydał opinię na podstawie przedłożonego mu raportu oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, który zawierał wadliwe informacje w zakresie dotyczącym wartości przyrodniczych na przedmiotowej nieruchomości. Udział Stowarzyszenia w postępowaniu pozwoli zaś na dogłębne wyjaśnienie ww. okoliczności. Pominięcie powyższego w toku postępowania środowiskowego potwierdza także opinia specjalisty ornitologa z dnia [...] wykonana niezależnie od opinii biegłego sądowego, którą Stowarzyszenie załączyło do zażalenia. Ponadto Stowarzyszenie wskazało, iż ww. decyzja Prezydenta Miasta S. z [...] została zaskarżona przez Stowarzyszenie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w S. (sygn. akt II SA/Sz 117/15). Stowarzyszenie podniosło, iż organ I instancji zarzuca przedłożonej przez nie opinii brak wskazania nazw i kodów obszarów chronionych, co uzasadnia przesłuchanie w toku postępowania autora opinii w charakterze świadka, lub zwrócenie się do niego o złożenie określonych wyjaśnień. Ponadto organ I instancji lekceważy ochronę gatunkową ptaków bytujących na nieruchomości a rozpoznanych przez biegłego sądowego, tj. sikory bogatki, sikory modrej, sikory ubogiej, wróbla, kosa i rudzika uznając je za gatunki pospolite, podczas gdy ptaki te podlegają ochronie ścisłej. Powyższe nie jest podstawą do odmowy dopuszczenia Stowarzyszenia do udziału w sprawie. Stowarzyszenie podniosło, iż odmienna ocena stanu faktycznego, okoliczności związanych z występowaniem wartości przyrodniczych, czy też potrzebą ochrony ptaków w taki, a nie inny sposób, wprost uzasadniają udział Stowarzyszenia w postępowaniu. Różnice w ocenie stanu faktycznego uzasadniają właśnie dopuszczenie Stowarzyszenia do postępowania - bowiem przyczyni się to do dogłębnego i wnikliwego wyjaśnienia wszystkich okoliczności związanych ze sprawą. Stowarzyszenie wskazało, że w toku postępowania będzie podejmowało działania na rzecz wnikliwego wyjaśnienia wpływu usunięcia drzew i krzewów na istniejące wartości przyrodnicze. Skoro organ I instancji przyjmuje określony pogląd - prawem Stowarzyszenia jest podejmowanie działań na rzecz obrony tego, czego organ nie dostrzega oraz podejmowanie działań na rzecz obrony ponad 100 drzew i krzewów, które miałby być usunięte. To właśnie kontrola społeczna stanowi uzasadnienie dopuszczania stowarzyszeń do postępowań. W niniejszej sprawie owa kontrola społeczna jest urzeczywistnieniem regulaminowego brania udziału Stowarzyszenia w postępowaniach. Przywołując orzecznictwo sądów administracyjnych Stowarzyszenie wskazało, że jego udział w postępowaniu zapewni kontrolę społeczną nad postępowaniem. Dopuszczenie Stowarzyszenia jest także wymagane Konwencją z Aarhus o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska (Dz.U. z 2003 r. Nr 78, póz. 706), która stanowi część porządku prawnego RP, zgodnie z art. 91. Konstytucji. Konwencja w art. 3 ust. 4 stanowi "każda ze Stron zapewni odpowiednie uznanie i wsparcie dla stowarzyszeń, organizacji i grup działających na rzecz ochrony środowiska i sprawi, że jej krajowy porządek prawny będzie zgodny z tym zobowiązaniem", zaś w art. 9 ust. 3 obliguje władze Państwa m.in. do zapewniania możliwości "kwestionowania działań lub zaniechań osób prywatnych lub władz publicznych naruszających postanowienia jej prawa krajowego w dziedzinie środowiska". Działania takie wymagają zaś udziału w postępowaniu i przeprowadzanych dowodach.