Wyrok WSA w Lublinie z dnia 20 stycznia 2016 r., sygn. II SA/Lu 553/15

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Grażyna Pawlos-Janusz, Sędziowie Sędzia WSA Joanna Cylc-Malec (sprawozdawca),, Sędzia WSA Marta Laskowska-Pietrzak, Protokolant Starszy referent Agnieszka Wojtas, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 20 stycznia 2016 r. sprawy ze skargi A. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu wypłaconych zaliczek alimentacyjnych uchyla zaskarżoną decyzję.

Uzasadnienie

We wniosku z dnia [...] r. A. K. zwrócił się do Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w L. o umorzenie zadłużenia, "które wynikło z wypłacanych zaliczek alimentacyjnych na rzecz dzieci I. i R. K.", uzasadniając swoją prośbę ciężkim stanem zdrowia, złą sytuacja finansową i brakiem możliwości podjęcia jakiejkolwiek pracy.

Decyzją z dnia [...] r. nr [...] Prezydent Miasta L. odmówił umorzenia należności powstałych z tytułu zaliczek alimentacyjnych wypłaconych na rzecz R. K. i I. K. w okresach: od 1 września 2005 r. do 31 sierpnia 2006 r., od 1 września 2006 r. do 31 sierpnia 2007 r. i od 1 września 2007 r. do 31 sierpnia 2008 r. w łącznej kwocie [...]zł. Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia organ I instancji wskazał art. 16 ustawy z dnia 22 kwietnia 2005 r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej (Dz. U. z 2005 r. , Nr 86, poz. 732 z późn. zm.) w związku z art. 41 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2012 r., poz. 1228 ze zm.). Organ ustalił, że wnioskodawca jest osobą rozwiedzioną, prowadzi samodzielnie gospodarstwo domowe, zamieszkuje przy ul. [...]. W okresie od 1 czerwca 2014 r. do 30 listopada 2014 r. uzyskał dochód w łącznej wysokości [...] zł netto, co daje miesięczny dochód przypadający na jednego członka rodziny w kwocie [...]zł. Na dochód ten składały się świadczenia socjalne: zasiłek stały w kwocie [...]zł miesięcznie, świadczenie pieniężne na zakup posiłku lub żywności: [...] zł w sierpniu 2014 r., [...] zł w październiku 2014 r., [...] zł w listopadzie 2014 r.; zasiłek celowy na pokrycie części kosztów leków i leczenia: [...] zł we wrześniu 2014 r., [...] zł w listopadzie 2014 r.; zasiłek celowy na dofinansowanie do zakupu opału w kwocie [...]zł w październiku 2014 r.; zasiłek celowy na zakup niezbędnych przedmiotów użytku domowego w kwocie [...]zł w październiku 2014 r. Według oświadczenia wnioskodawcy ponosi on comiesięczne koszty związane z utrzymaniem mieszkania [...] zł oraz światło [...] zł. Koszty leczenia pokrywane są z zasiłków celowych z Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie. Ponadto A. K. jest osobą chorą, legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności wydanym do dnia 30 listopada 2015 r. Według ustaleń organu I instancji ma on troje dzieci: O. K., R. K. i I. K.. Z uwagi na to , że nie wywiązywał się on z obowiązku alimentacyjnego wobec dziecka, ze środków publicznych zostały wypłacone osobie uprawnionej zaliczki alimentacyjne, które podlegają zwrotowi przez dłużnika alimentacyjnego, bez względu na przyczynę bezskuteczności egzekucji komornika sądowego. Konieczność spłaty zadłużenia jest konsekwencją kilkuletniego niewywiązywania się przez dłużnika z obowiązku alimentacyjnego względem swoich dzieci, które nie były w stanie utrzymać się samodzielnie. Zdaniem organu trudna sytuacja materialna, na którą powołuje się strona jest okolicznością dotyczącą wszystkich dłużników alimentacyjnych, gdyż uruchomienie zaliczki alimentacyjnej następuje tylko wówczas, gdy dłużnik nie ma majątku ani dochodów podlegających egzekucji. Organ podkreślił, że ustalając wysokość alimentów sąd powszechny bierze pod uwagę możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego. W przypadku pogorszenia sytuacji strona może ubiegać się o zmianę orzeczenia w przedmiocie alimentacji, a więc miała ona możliwość w odpowiednim czasie "dopasować" wysokość zobowiązań alimentacyjnych do swojej sytuacji życiowej. Z akt nie wynika natomiast, by wnioskodawca występował do sądu z wnioskiem o zniesienie obowiązku alimentacyjnego bądź obniżenie wysokości zasądzonych alimentów z uwagi na sytuację dochodową i rodzinną. Organ podkreślił, że wprawdzie sytuacja dochodowa i rodzinna strony może co do zasady stanowić przesłankę do umorzenia przez organ właściwy wierzyciela, niemniej jednak działające w imieniu państwa organy administracji publicznej nie mogą pochopnie umarzać należności dłużnika, gdyż jego sytuacja finansowa w przyszłości może ulec zmianie. Umorzenie przedmiotowych należności prowadziłoby do nieuzasadnionego okolicznościami sprawy przerzucania obowiązku alimentacyjnego wnioskodawcy na wszystkich podatników, co jest sprzeczne z interesem społecznym. Decyzja Prezydenta Miasta L. z dnia 20 stycznia 2015 r. sprostowana została postanowieniem z dnia 23 lutego 1015 r.