Wyrok WSA w Warszawie z dnia 30 września 2015 r., sygn. III SA/Wa 9/15

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Maciej Kurasz (sprawozdawca), Sędziowie sędzia WSA Agnieszka Góra-Błaszczykowska, sędzia WSA Marta Waksmundzka-Karasińska, Protokolant starszy referent Iwona Choińska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 września 2015 r. sprawy ze skargi m. sp. z o.o. z siedzibą w W. na interpretację indywidualną Ministra Finansów z dnia 3 września 2014 r. nr IPPP3/443-465/14-4/JK w przedmiocie podatku od towarów i usług 1) uchyla zaskarżoną interpretację indywidualną, 2) zasądza od Ministra Finansów na rzecz m. sp. z o.o. z siedzibą w W. kwotę 457 zł (słownie: czterysta pięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

1. Z przedłożonych Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie akt sprawy wynikało, że w dniu 20 maja 2014 r. "M." sp. z o.o. z siedzibą w W. (dalej "Spółka" lub "Skarżąca") złożyła wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku składania VAT-26 do pojazdów samochodowych po zakończonej umowie leasingu lub do pojazdów samochodowych odebranych klientom w postępowaniu egzekucyjnym.

2. W przedmiotowym wniosku Spółka opisując stan faktyczny wskazała, że jako zarejestrowany czynny podatnik podatku VAT prowadzi na terytorium Polski działalność gospodarczą, w branży finansowej świadcząc na rzecz swoich klientów usługi leasingu operacyjnego i finansowego, usługi wynajmu. Zaznaczyła, że w ramach prowadzonej działalności nabywa różne środki transportu, w tym pojazdy samochodowe o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony, o których mowa w art. 86a ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.; dalej zwana "ustawą o VAT"), które później oddaje swoim klientom w odpłatne używanie na podstawie umowy leasingu. Spółka w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabywa pojazdy samochodowe i oddaje je do używania przez czas oznaczony (finansujący) a korzystający (leasingobiorca) zobowiązuje się zapłacić finansującemu, w uzgodnionych ratach, wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie, lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego. Powyższe środki transportu są przekazywane na podstawie zawieranych umów leasingu operacyjnego (art. 17b ust. 1 ustawy o PIT) jak i finansowego (art. 17f ustawy o PIT). Przedmioty leasingu przekazywane przez Spółkę korzystającym przez okres trwania umowy leasingu pozostają jej własnością. Skarżąca podniosła, że przedmiotem jej działalności jest również najem, w której jako Wynajmujący oddaje nabyte pojazdy samochodowa, jako przedmiot najmu do używania najemcy, na czas oznaczony lub nieoznaczony, w zamian za wynagrodzenie w postaci czynszu płaconego przez najemcę. Ponadto w uzupełnieniu do wniosku Spółka wskazując opis procedury odbioru i sprzedaży pojazdów poleasingowych zaznaczyła, że Klient (leasingobiorca - L.) na ok. 30 dni przed planowanym zakończeniem umowy leasingu otrzymuje informację o terminie, procedurze i miejscu zwrotu pojazdu. Odbiór przedmiotu leasingu może nastąpić w następujących formach: 1) odbiór fizyczny przez pracownika Spółki lub pracownika firmy współpracującej/dealera (na podstawie umowy o współpracy); 2) wykup przez L. lub os. trzecią wskazaną przez L. W większości umów leasingowych dochodzi do sprzedaży przedmiotów leasingowych, w tym przypadku pojazdów samochodowych, użytkującym leasingobiorcom. Strona zaznaczyła, że w przypadku fizycznego odbioru pojazdów samochodowych przez pracownika Spółki sporządzany jest szczegółowy protokół odbioru, w którym zawarty jest dokładny opis zewnętrznego i wewnętrznego stanu pojazdu wraz z dokumentacją zdjęciową pojazdu oraz dokumentacją pojazdu. Protokół podpisywany jest przez pracownika Spółki (lub firmę współpracującą/dealera), oraz osobę zdającą pojazd - użytkownik pojazdu lub osobę upoważnioną przez L. do zwrotu pojazdu. Po odbiorze pojazdu samochodowego, Spółka podejmuje działania w celu zabezpieczenia ww. przedmiotu przed uszkodzeniem, zniszczeniem lub pogorszeniem stanu, oraz organizuje transport tychże pojazdów samochodowych do miejsca dedykowanego przez Spółkę, przeznaczonego do przechowywania danego typu przedmiotów. Pojazdy przyjmowane są na jeden ze współpracujących ze Spółką placów wystawienniczych. Potwierdzeniem przyjęcia pojazdu na plac wystawienniczy jest protokół podpisany przez zdającego oraz odbierającego. Protokół z opisem stanu pojazdu oraz zdjęciami przesyłany jest przez pracownika placu drogą elektroniczną do Spółki w dniu przyjęcia pojazdu (najpóźniej następnego dnia roboczego w przypadku przyjęcia w godzinach wieczornych/nocnych). Pojazdy samochodowe, które nie zostały wykupione , a zostały zwrócone po zakończonym okresie leasingu, przeznaczone są przez Spółkę do dalszej odsprzedaży lub oddania w leasing. Spółka podkreśliła, iż wycenia pojazd przeznaczony do sprzedaży/leasingu w systemie Eurotax na podstawie protokołu odbioru, zdjęć pojazdu jak również danych zawartych w systemach firmy. W niektórych przypadkach zleca wycenę pojazdu firmie D. Na podstawie wycen Eurotax/D. oraz doświadczeń sprzedażowych Spółki, ustalana jest cena minimalna pojazdu oraz cena detaliczna i cena dla pośredników. Oferty sprzedaży pojazdów w początkowej fazie sprzedaży (2 tygodnie) zamieszczane są na portalu aukcyjnym D. dedykowanym dla profesjonalistów na stronie http://mleasing.dekra.pl/ lub/i na stronie Spółki na O. tj. http://www.mleasing.otomoto.pl/. Ogłoszenia prezentują zdjęcia pojazdów wraz z ekspertyzą D. oraz ceną proponowaną przez Spółkę. Klienci mogą złożyć ofertę zakupu za pośrednictwem systemu aukcyjnego D. (cena wywoławcza lub cena "Kup Teraz") lub/i za pośrednictwem formularza kontaktowego na stronie lub bezpośrednio na adres poczty elektronicznej uzywane@mleasing.pl. Według Spółki w przypadku uzyskania na aukcji ceny wywoławczej lub ceny "Kup Teraz" pojazd jest sprzedawany. W sytuacji kiedy nikt nie złoży oferty na dany pojazd przechodzi on na kolejną aukcję w obniżonej cenie. Jeśli kolejna aukcja nie wyłoni nabywcy pojazd jest wystawiany w ofercie ogólnej na O. W przypadku złożenia przez oferenta ceny niższej niż zamieszczona w ogłoszeniu oraz w sytuacji otrzymania kilku ofert, podejmowane są negocjacje z oferentami w celu uzyskania jak najwyższej ceny sprzedaży. Informacja o zamieszczeniu ofert sprzedaży na stronach www przekazywana jest na place wystawiennicze w celu przygotowania pojazdów do prezentacji zainteresowanym Klientom. Odebrane i oferowane pojazdy nie są udostępniane i przekazywane do użytku pracownikom Spółki. Po wyłonieniu najkorzystniejszej oferty pracownik Spółki C. przesyła prośbę o wystawienie faktury VAT do odpowiedniej komórki Spółki. Zespól Remarketingu C. przygotowuje komplet dokumentów niezbędnych do sprzedaży pojazdu. Dokumenty dostarczane są do klienta drogą elektroniczną. Po dopełnieniu przez klienta wszelkich czynności związanych ze sprzedażą, przekazywane są oryginały dokumentów sprzedażowych tj. faktura, karta pojazdu, zapasowe kluczyki itp. Pojazd zostaje usunięty przez Spółkę C. ze wszystkich stron internetowych na jakich był prezentowany. Po zaksięgowaniu wpłaty możliwy jest odbiór pojazdu przez kupującego. Na plac wystawienniczy wysyłana jest stosowna informacja z upoważnieniem do odbioru przez klienta lub osobę przez niego wskazaną. Prawo własności przedmiotu przenoszone jest na kupującego po podpisaniu umowy sprzedaży oraz po wniesieniu przez niego pełnej kwoty ceny brutto przedmiotu. Kupujący odbiera pojazd na własny koszt i ryzyko. Ponadto Spółka wskazując opis procedury działań windykacyjnych w zakresie zabezpieczenia i odbioru przedmiotów leasingu (pojazdów samochodowych) zaznaczyła, że w ramach procesu windykacyjnego, podejmuje działania niezbędne do zabezpieczenia i odbioru przedmiotu leasingu w tym pojazdów samochodowych, zgodne z obowiązującymi przepisami prawa. Odbiór pojazdów samochodowych, może nastąpić w następujących formach: 1) odbiór fizyczny przez pracownika Spółki (lub pracownika firmy współpracującej ze Spółką) przedmiotu od dłużnika lub osoby trzeciej (np. parkingu policyjnego); 2) skłonieniu dłużnika lub osoby trzeciej do odstawienia przedmiotu leasingu w miejsce uzgodnione ze Spółką, dedykowane do przechowywania danego typu przedmiotu. Skarżąca zaznaczyła, że w przypadku fizycznego odbioru przez pracownika Spółki pojazdów samochodowych sporządzany jest szczegółowy protokół odbioru z danej czynności, w którym zawarty jest opis stanu zewnętrznego pojazdu, możliwość uruchomienia pojazdu, informacja czy pojazd został odebrany z dokumentem potwierdzającym zawarcie aktualnego ubezpieczenia OC, dowodem rejestracyjnym i książką serwisową. Według Spółki protokół powinien być podpisany przez jej pracownika (lub firmę współpracującą ze Spółką), oraz osobę zdająca przedmiot, po uprzedniej weryfikacji tożsamości na podstawie dokumentu ze zdjęciem. W przypadku odmowy podpisania protokołu przez osobę zdającą, na protokole pracownik Spółki (lub firmy współpracującej ze Spółką) dokonuje stosownej adnotacji i uzyskuje podpis innej osoby jako świadka. Po odbiorze pojazdów, Spółka podejmuje działania w celu zabezpieczenia przedmiotu przed uszkodzeniem, zniszczeniem lub pogorszeniem stanu, oraz organizuje transport przedmiotu do miejsca dedykowanego przez M. do przechowywania danego typu przedmiotów. Odzyskane w wyniku czynności windykacyjnych pojazdy przyjmowane są na jeden ze współpracujących ze Spółką placów wystawienniczych. Potwierdzeniem przyjęcia pojazdu na plac wystawienniczy jest protokół podpisany przez zdającego oraz odbierającego. Protokół z opisem stanu pojazdu oraz zdjęciami przesyłany jest przez pracownika placu drogą elektroniczną do Spółki w dniu przyjęcia pojazdu (najpóźniej następnego dnia roboczego w przypadku przyjęcia w godzinach wieczornych/nocnych). Zespół Windykacji Spółki przekazuje zabezpieczony pojazd pod opiekę Zespołu Przedmiotów Leasingu, który podejmuje odpowiednie kroki zmierzające do jego zagospodarowania, opisane w poniższych punktach. Skarżąca podniosła, że pojazdy samochodowe, które zostały odebrane w postępowaniu windykacyjnym przeznaczone są przez Spółkę do dalszej odsprzedaży lub oddania w leasing. Spółka zleca wycenę pojazdu przeznaczonego do sprzedaży, firmie D. Realizacja zlecenia przez D. trwa ok. 2-7 dni roboczych. Następnie wycena wraz z wyznaczoną przez rzeczoznawcę wartością rynkową pojazdu udostępniana jest dla Spółki w systemie D. Na podstawie przedstawionych w wycenie rzeczoznawcy informacji o stanie technicznym pojazdu, rynku oraz doświadczeń sprzedażowych Spółki, ustalana jest cena pojazdu. Oferty sprzedaży pojazdów zamieszczane są na dedykowanej w tym celu stronie www.2hl.com.pl lub popularnym portalu sprzedażowym (w zależności od potrzeb). Ogłoszenie prezentuje zdjęcia pojazdów wraz z ekspertyzą D. (wersja bez wartości cenowych) oraz ceną proponowaną przez Spółkę. Informacja o zamieszczeniu ofert sprzedaży na stronach www przekazywana jest na place wystawiennicze w celu przygotowania pojazdów do prezentacji zainteresowanym Klientom. Spółka sugeruje Klientom dokonanie dokładnych oględzin pojazdów i weryfikację stanu technicznego oraz kompletności wyposażenia i dokumentacji. Klienci mogą złożyć ofertę zakupu za pośrednictwem drogi elektronicznej, bądź faksu, wraz z propozycją ceny. W przypadku ceny niższej niż zamieszczana w ogłoszeniu oraz w sytuacji otrzymania kilku ofert, podejmowane są negocjacje z oferentami w celu uzyskania jak najwyższej ceny sprzedaży. Odebrane i oferowane pojazdy nie są udostępniane i przekazywane do użytku pracownikom Spółki. Po wyłonieniu najkorzystniejszej oferty pracownik Spółki przygotowuje wniosek o sprzedaż lub leasing i przekazuje do akceptacji przez przełożonych. W przypadku wyrażenia zgody na zawarcie transakcji, Spółka przygotowuje fakturę proforma, umowę sprzedaży oraz wypowiedzenie umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC, które kupujący może podpisać dobrowolnie. Dokumenty dostarczane są klientowi drogą elektroniczną. Pojazd zostaje usunięty przez Spółkę ze strony www.2hl.com.pl i innych internetowych stron sprzedażowych. Po zaksięgowaniu wpłaty i otrzymaniu odpisanych ze strony klienta dokumentów sprzedażowych możliwy jest odbiór pojazdu przez kupującego. Na plac wystawienniczy wysyłana jest stosowna informacja z upoważnieniem do odbioru przez klienta lub osobę przez niego wskazaną. Spółka wystawia fakturę VAT oraz dostarcza ją kupującemu wraz z drugim egzemplarzem umowy sprzedaży podpisanym przez strony transakcji i kartą pojazdu (ewentualnie innymi dokumentami niezbędnymi do nabycia i zarejestrowania pojazdu). Prawo własności przedmiotu przenoszone jest na kupującego po podpisaniu umowy sprzedaży oraz po wniesieniu przez niego pełnej kwoty ceny brutto. Kupujący odbiera pojazd, na własny koszt i ryzyko.