Wyrok WSA w Warszawie z dnia 18 lutego 2014 r., sygn. VII SA/Wa 1946/13

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Joanna Gierak-Podsiadły (spr.), , Sędzia WSA Włodzimierz Kowalczyk, Sędzia WSA Elżbieta Zielińska-Śpiewak, , Protokolant sekr. sąd. Ewa Sawicka, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 lutego 2014r. sprawy ze skargi J. J. na decyzję Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w W. z dnia [...] lipca 2013 r. znak [...] w przedmiocie braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej skargę oddala

Uzasadnienie

Przedmiotem skargi wniesionej przez J. J. jest decyzja Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w [...] z [...] lipca 2013 r. nr [...] (sprostowana postanowieniem tego organu z [...] lipca 2013 r. [...]), wydana po rozpatrzeniu odwołania skarżącego od decyzji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w [...]z [...] maja 2013 r. [...].

Ostatnio wymienioną decyzją organ I instancji orzekł o braku podstaw do stwierdzenia u J. J. choroby zawodowej, tj. choroby wywołanej działaniem promieniowania jonizującego: zaćmy popromiennego wymienionej w poz. 16.5 wykazu chorób zawodowych określonego w przepisach w sprawie chorób zawodowych, wydanych na podstawie art. 237 § 1 pkt 3-6 i § 1¹ ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy.

Decyzją zaskarżoną w sprawie, Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w [...] utrzymał w mocy ww. orzeczenie organu I instancji z [...] maja 2013 r.

W uzasadnieniu decyzji organ II instancji, przedstawiając przebieg sprawy, wskazał, iż po otrzymaniu w dniu 14 lipca 2008 r. skierowania na badania w celu rozpoznania choroby zawodowej u J. J., Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w [...] wszczął postępowanie w przedmiocie podejrzenia choroby zawodowej: choroby wywołanej działaniem promieniowania jonizującego: zaćma popromienna. Jak zawarto w skierowaniu na badania w celu rozpoznania choroby zawodowej, J. J. pracując od 1965 r. na stanowisku lekarza - urologa był narażony w trakcie wykonywania czynności zawodowych na oddziaływanie promieniowania jonizującego. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w [...] dokonał szczegółowej oceny narażenia J. J. w przebiegu zatrudnienia i w dniu 31 grudnia 2008 r. przesłał ją do [...] Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy w [...] Oddział w [...]. Jednostka orzecznicza I stopnia wystawiła w dniu 3 czerwca 2009 r. orzeczenie lekarskie NR [...]o braku podstaw do rozpoznania choroby zawodowej. W związku ze złożeniem przez J. J. wniosku z 29 czerwca 2009 r. o przeprowadzenie ponownego badania, sprawa była rozpatrywana przez Instytut Medycyny Pracy w [...]. Jednostka orzecznicza II stopnia po przebadaniu pacjenta wystawiła w dniu 29 października 2009 r. orzeczenie lekarskie nr [...] o braku podstaw do rozpoznania choroby zawodowej - zaćmy wywołanej działaniem promieniowania jonizującego. W związku z pismami J. J., skierowanymi do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w [...], w których m. in. stwierdził on, że zebrany materiał jest niewystarczający do wydania decyzji i wniósł o przeprowadzenie dodatkowej konsultacji w Instytucie Medycyny Pracy w [...], postulując o ustosunkowanie się do jego argumentów, zawartych w odwołaniu od orzeczenia lekarskiego I stopnia, organ Państwowej Inspekcji Sanitarnej wystąpił w dniu 14 kwietnia 2010 r. do Instytutu Medycyny Pracy w [...] z prośbą o dokonanie ponownej konsultacji i wydanie orzeczenia lekarskiego. W dniu 22 lipca 2010 r. do siedziby Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w [...]wpłynęło pismo Instytutu Medycyny Pracy w [...] z 15 lipca 2010 r., zatytułowane "Dodatkowa konsultacja dotycząca sprawy Pana J. J.". Stwierdzono w nim, że po przeprowadzeniu ponownej analizy dokumentacji dotyczącej podejrzenia choroby zawodowej J. J. nie znaleziono podstaw do wydania nowego orzeczenia ani zmiany określonego w nim stanowiska. Po otrzymaniu ww. stanowiska jednostki orzeczniczej II stopnia, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w [...]wydał w dniu [...] września 2010 r. decyzję [...]znak: [...] o braku podstaw do stwierdzenia u J. J. choroby zawodowej - choroba wywołana działaniem promieniowania jonizującego: zaćma popromienna. Od decyzji tej J. J. wniósł odwołanie. Decyzję uznał za niezasadną, bowiem podjęta została na podstawie orzeczeń lekarskich wzbudzających zastrzeżenia merytoryczne, formalne i prawne, nie uwzględniających specyfiki wykonywanej pracy, warunków narażenia zawodowego na promieniowanie jonizujące oraz metodyki jego oceny w konkretnej patologii, nie odnoszących się do możliwości zmian popromiennych w wyniku działania małych dawek i wieloletniej ich kumulacji. Zarzucił, że w orzeczeniu odwoławczym brak jest odniesienia do możliwości powstania zaćmy popromiennej w wyniku działania małych dawek promieniowania jonizującego, szczególnie przy wieloletniej kumulacji. Po rozpatrzeniu sprawy w trybie odwoławczym, Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w [...] decyzją nr [...]z [...] listopada 2010 r. uchylił decyzję Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w [...][...]znak: [...] i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia temu organowi. W uzasadnieniu decyzji organ II instancji wskazał na potrzebę wyjaśnienia niektórych sformułowań zawartych w orzeczeniu lekarskim Instytutu Medycyny Pracy w [...] oraz w dokonanej przez ten Instytut dodatkowej konsultacji. Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w [...] uznał, że Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w [...], posiłkując się § 8 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie chorób zawodowych winien uzyskać dodatkową konsultację innej jednostki orzeczniczej II stopnia, upoważnionej do rozpoznawania chorób zawodowych tj. Instytutu Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w [...]. I dalej, przedstawiając przebieg sprawy, organ II instancji podał, że Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w [...] (działając ponownie, na skutek ww. decyzji kasatoryjnej), zwrócił się do [...] Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy z prośbą o możliwość przeprowadzenia kolejnego badania konsultacyjnego J. J. w innej jednostce orzeczniczej, argumentując swoją prośbę chęcią dogłębnego wyjaśnienia sprawy. [...] Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy pismem z 11 marca 2011 r. wyraził zgodę na konsultacje w Instytucie Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w [...]. W związku z powyższym, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny pismem z 21 kwietnia 2011 r. przekazał akta sprawy wraz z ww. zgodą do wskazanego powyżej Instytutu, z prośbą o przeprowadzenie badań konsultacyjnych. W dniu 5 lipca 2012 r. do siedziby Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej wpłynęła opinia Instytutu Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w [...] pod tytułem "Wynik badania konsultacyjnego". W piśmie tym znajduje się odniesienie do powodów nieuwzględniania wczesnego okresu zatrudnienia, cyt.: "do 1980 r. Pan J. J.wykonywał pracę przy użyciu: "starego typu" sprzętu rtg i do tego okresu brak jest pomiarów dawek narażenia. Przy ocenie badań okulistycznych, pierwsze zmiany w przezierności soczewki prawego oka stwierdzające zaćmę datowane są na rok 2005, co w świetle obowiązującego prawa (okres od ustania narażenia na promieniowanie jonizujące stwarzające ryzyko zaćmy określa się na 10 lat), nie daje podstaw do łączenia objawów zaćmy z narażeniem w latach 1965-1980. Wielkość narażenia w latach następnych również nie uzasadnia związku przyczynowo - skutkowego zaćmy z pracą zawodową. Istotna dla rozpatrywania ewentualnego związku zmian zaćmowych z warunkami pracy zawodowej byłaby ocena soczewek i określenie typu zaćmy przed zabiegiem operacyjnym, jednak dostarczona w marcu 2012 (po kilku monitach) dokumentacja okulistyczna nie zawiera opisu zmian w soczewkach obu oczu przed zabiegami operacyjnymi. Reasumując - analiza danych o narażeniu zawodowym, udostępnionej dokumentacji medycznej oraz istniejące u badanego istotne pozazawodowe czynniki ryzyka rozwoju zaćmy (wiek oraz cukrzyca i zaburzenia gospodarki lipidowej) nie dają dostatecznych podstaw do rozpoznania u badanego choroby zawodowej narządu wzroku pod postacią zaćmy bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem". Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w [...] pismem z 27 sierpnia 2012 r. poinformował strony o zebraniu materiału dowodowego w sprawie choroby zawodowej oraz o możliwości wypowiedzenia się co do zebranych dowodów oraz zgłoszonych żądań. W dniu 24 września 2012 r. do Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w [...] wpłynęło pismo J. J., w którym zgłosił swoje uwagi do zebranego materiału dowodowego. Podniósł, iż Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego nie odniósł się do wszystkich kwestii z decyzji kaatoryjnej organu II instancji. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w [...] w dniu 11 października 2012 r. odpowiedział zainteresowanemu na wyżej opisane zarzuty, stwierdzając m. in. że dodatkowa konsultacja w Instytucie Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w [...] nie doprowadziła do ujawnienia okoliczności uzasadniających wystąpienie do Instytutu Medycyny Pracy w [...], który wydał wiążące orzeczenie lekarskie, o jego zmianę. Ponieważ na powyższe J. J. odpowiedział pismem z 6 listopada 2012 r., w którym wniósł u uzupełnienie konsultacji o opinie eksperckie odnoszące się do wcześniej postawionych pytań, akta sprawy wraz z tym pismem zostały ponownie przesłane do Instytutu Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w [...] wraz z pismem przewodnim, w którym zawarto prośbę o ponowne przeprowadzenie konsultacji w sprawie o ustalenie choroby zawodowej u J. J.. Instytut odpowiedział na pytania "Dodatkową konsultacją" z 20 marca 2013 r., cyt.: "po ponownej analizie całości materiału zgromadzonego w przedmiotowej sprawie i zapoznaniu się z pismem Pana J. J. z dnia 06.11.2012 r. nie znajdujemy podstaw do zmiany naszego stanowiska opisanego w sposób wyczerpujący w wyniku badania konsultacyjnego z dnia 28.06.2012r." oraz udzielił odpowiedzi na postawione pytania informując, że cyt.: "Zaćma popromienna należy do wczesnych (deterministycznych) skutków biologicznych działania promieniowania jonizującego - tego rodzaju zmiany występują po przekroczeniu określonej dawki promieniowania jonizującego (...) w omawianym przypadku nie ma podstaw do przyjęcia z wysokim prawdopodobieństwem związku przyczynowo - skutkowego zmian chorobowych w narządzie wzroku badanego z warunkami jego pracy zawodowej, tym bardziej że zaćmę rozpoznano u badanego w wieku, który typowy jest chociażby dla rozwoju zaćmy starczej." "Podawane w wątpliwość przez Pana J. J. wiarygodności dozymetrii fotometrycznej oraz pomiarów środowiskowych pod kątem oceny narażenia na promieniowanie jonizujące jest niczym nie poparte i nie ma podstaw merytorycznych." Następnie, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w [...] pismem z 12 kwietnia 2013 r. po raz kolejny poinformował strony o zebraniu materiału dowodowego w sprawie choroby zawodowej oraz o możliwości wypowiedzenia się co do zebranych dowodów oraz zgłoszonych żądań. J. J. w dniu 2 maja 2013 r. poinformował, że materiał dowodowy nadal uważa za niewystarczający, bo odpowiedzi udzielone przez Instytut nie są według niego jednoznaczne. W efekcie, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w [...] decyzją z [...] maja 2013 r. [...], w oparciu o całokształt zebranego materiału orzekł o braku podstaw do stwierdzenia u J. J. choroby zawodowej: choroby wywołane działaniem promieniowania jonizującego - zaćma popromienna. W uzasadnieniu decyzji stwierdził, że zarówno przeprowadzone badanie, jak i wnikliwa analiza przedkładanych przez J. J. oświadczeń nie doprowadziły do zmiany stanowiska jednostki orzeczniczej i pomimo zgłoszenia przez ww. kolejnych żądań i zastrzeżeń Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w [...]zadecydował o zakończeniu postępowania dowodowego.