Wyrok WSA w Warszawie z dnia 11 grudnia 2012 r., sygn. III SA/Wa 2004/12

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Waldemar Śledzik (sprawozdawca), Sędziowie Sędzia WSA Barbara Kołodziejczak-Osetek, Sędzia WSA Marta Waksmundzka-Karasińska, Protokolant referent stażysta Joanna Kicińska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 grudnia 2012 r. sprawy ze skargi A. R. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w O. z dnia [...] kwietnia 2012 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia niedopuszczalności odwołania oddala skargę

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] listopada 2011 roku Burmistrz Miasta O. odmówił A. R. (dalej jako "Strona" lub "Skarżąca") umorzenia zaległości podatkowych w podatku od nieruchomości za poszczególne lata podatkowe 2005 - 2010.

Nie godząc się z tym rozstrzygnięciem Strona wniosła w dniu 19 grudnia odwołanie.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w O. (zwane dalej także "Kolegium") postanowieniem z dnia [...] kwietnia 2012 r. stwierdziło niedopuszczalność odwołania wniesionego przez Skarżącą od decyzji Burmistrza Miasta O. z dnia [...] listopada 2011 r.

W uzasadnieniu Kolegium podniosło, że w dniu 27 lutego 2012 r. wpłynęło odwołanie z dnia 24 lutego 2012 r. wniesione przez Skarżącą reprezentowaną przez P. O. - doradcę podatkowego od decyzji Burmistrza Miasta O. z dnia [...] listopada 2011 roku w sprawie odmowy umorzenia zaległości podatkowych w podatku od nieruchomości za łata 2005-2010. W wyniku analizy dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, Kolegium ustaliło, że zachodzi w niej przesłanka niedopuszczalności odwołania, wynikająca z przyczyny o charakterze przedmiotowym.

Odwołanie z dnia 24 lutego 2012 r., dotyczy decyzji Burmistrza Miasta O. z dnia [...] listopada 2011 r., czyli tej samej w stosunku do której Samorządowe Kolegium Odwoławcze w O. postanowieniem z dnia [...] lutego 2012 r. stwierdziło uchybienie terminu do wniesienia odwołania od decyzji, a które jest przedmiotem skargi wniesionej przez stronę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Strona wniosła na powyższe postanowienie skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Zaskarżanemu postanowieniu zarzuciła naruszenie art. 228 § 1 pkt 1 w związku z art. 122 oraz art. 148 § 2 i § 3, art. 152 § 1 oraz art. 153 Ordynacji podatkowej poprzez uznanie, iż wniesienie odwołania jest niedopuszczalne z racji istnienia przyczyn o charakterze przedmiotowym, tj. wystąpienia uchybienia terminu do wniesienia odwołania od decyzji Burmistrza Miasta O. z dnia [...] listopada 2011 r. Jednocześnie Skarżąca wniosła o zasądzenie od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w O. na jej rzecz kosztów postępowania (w tym kosztów zastępstwa procesowego) według norm przepisanych.

Przedstawiając okoliczności sprawy ze swojego punktu widzenia, Strona podniosła, że decyzją z [...] listopada 2011 r. Burmistrz Miasta O. odmówił Skarżącej umorzenia zaległości podatkowych w podatku od nieruchomości za lata 2005-2010. O treści rozstrzygnięcia Strona została poinformowana w tym samym dniu w siedzibie organu wydającego decyzję, na okoliczność czego została sporządzona notatka służbowa przez pracowników organu pierwszej instancji, zamieszczoną na ostatniej stronie decyzji.

Strona podkreśliła, że z treścią tej notatki nie może się zgodzić, gdyż co prawda w dniu [...] listopada 2011 r. podczas wizyty w siedzibie Burmistrza Miasta O. została jej "ustnie przedstawiona teza rozstrzygnięcia organu podatkowego", niemniej jednak nie została zapoznana z treścią decyzji, a w szczególności "z przesłankami, jakimi kierował się organ podatkowy przy jej wydawaniu" ani z treścią kwestionowanej notatki służbowej.

Nie zaistniały zatem przesłanki z art. 153 Ordynacji podatkowej pozwalające na przyjęcie, iż w dniu [...] listopada 2011 r. została wypełniona hipoteza tego przepisu, gdyż nie doszło do odmowy przyjęcia pisma (decyzji) przez Skarżącą a ponadto pismo to (decyzja) zostało przesłane w sposób określony w art. 144 Ordynacji podatkowej Skarżącej.

Skarżąca podniosła też, że oryginał rozstrzygnięcia został jej doręczony za pośrednictwem poczty w dniu 5 grudnia 2011 r., zaś w dniu 19 grudnia 2011 r. wniosła odwołanie do Kolegium, zaskarżając w całości przedmiotowe rozstrzygnięcie Burmistrza Miasta O.

Reasumując Skarżąca podniosła, że przytoczona przez Kolegium argumentacja prawna, mająca uzasadnić niedopuszczalność wniesienia odwołania, wynikająca z przyczyn o charakterze materialnym jest wadliwa, gdyż "w dniu [...] listopada 2011 r. w siedzibie Burmistrza Miasta O. nie doszło do zdarzeń, które mogłyby wypełniać dyspozycję art. 153 w związku z art. 144 Ordynacji podatkowej.

Zakładając bowiem racjonalność ustawodawcy, stwierdzić należy, iż w przypadku, gdyby chciał on uznać za skuteczne doręczenie pism w przypadku odmowy ich przyjęcia w siedzibie organu podatkowego, wówczas w art. 153 Ordynacji podatkowej znalazłoby się odpowiednie odesłanie do art. 148 § 2 Ordynacji. Użycie w art. 153 zwrotu "adresat" w kontekście zwrotu "przesłanego mu" oraz "nadawca", nie pozwala na przyjęcie założenia, iż fikcja doręczenia może mieć miejsce także w przypadku odmowy przyjęcia pisma w siedzibie organu podatkowego. Powyższy wniosek jest w zasadzie jedynym możliwym do wysnucia na podstawie podstawowej metody interpretacji prawniczej, jaką jest wykładnia literalna.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze wniosło o jej oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonym postanowieniu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Skarga podlega oddaleniu.

Sąd administracyjny zobowiązany jest zbadać, czy organy administracji w toku postępowania w kontrolowanej sprawie nie naruszyły prawa w stopniu mogącym mieć wpływ na wynik sprawy. Obowiązek ten określa art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych - Dz. U. Nr 153, poz. 1296).

Jak wynika z art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) -dalej jako "p.p.s.a.", Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Brak związania zarzutami i wnioskami skargi oznacza, że sąd bada w pełnym zakresie zgodność z prawem zaskarżonego aktu lub czynności. Związany jest jednakże granicami przedmiotu zaskarżenia, którym jest konkretny akt lub czynność, kwestionowana przez uprawniony podmiot.

Kontroli Sądu poddane zostało postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w O., wydane na podstawie art. 228 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej, stwierdzające niedopuszczalność odwołania wniesionego przez Skarżącą od decyzji Burmistrza Miasta O. z dnia [...] listopada 2011 r. odmawiającej Stronie umorzenia zaległości podatkowych w podatku od nieruchomości za poszczególne lata podatkowe 2005 - 2010.

Zważywszy na wskazany wyżej obowiązek orzekania w granicach sprawy, Sąd uprawniony był do zbadania zgodności z prawem zaskarżonego postanowienia.

Zgodnie z art. 228 § 1 Ordynacji podatkowej organ odwoławczy stwierdza w formie postanowienia:

1) niedopuszczalność odwołania;

2) uchybienie terminowi do wniesienia odwołania;

3) pozostawienie odwołania bez rozpatrzenia, jeżeli nie spełnia warunków wynikających z art. 222.

W nawiązaniu do przytoczonego przepisu wskazać należy, że zarówno w literaturze przedmiotu (por. C. Kosikowski, L. Etel, R. Dowgier, P. Pietrasz, S. Presnarowicz, M. Popławski, Ordynacja podatkowa. Komentarz, LEX, 2009, wyd. III) jak i orzecznictwie sądowoadministracyjnym (zob. wyrok NSA z dnia 23 marca 2012 r., sygn. akt I FSK 610/11, LEX nr 1136283; por. wyroki WSA w Warszawie z dnia 15 września 2010 r., sygn. akt VIII SA/Wa 185/10, LEX nr 760219; z dnia 22 grudnia 2010 r., sygn. akt III SA/Wa 2591/10, LEX nr 757603 ) wskazuje się, iż niedopuszczalność odwołania może wynikać zarówno ze względów podmiotowych, jak i przedmiotowych. Przyczyny o charakterze podmiotowym zachodzą wówczas, gdy odwołanie wniesione zostanie przez osobę niebędącą stroną postępowania podatkowego (np. od decyzji ustalającej podatek od nieruchomości odwołuje się w imieniu własnym osoba niebędąca podatnikiem - dzierżawca nieruchomości). W drugiej grupie przyczyn niedopuszczalności odwołania znajdują się przykładowo przypadki, w których w ogóle nie występuje przedmiot orzekania.

Sąd podzielił stanowisko wyrażone przez Kolegium w zaskarżonym postanowieniu, że w niniejszej sprawie zachodzi przesłanka niedopuszczalności odwołania, wynikająca z przyczyny o charakterze przedmiotowym.

Odwołanie z dnia [...] lutego 2012 r., dotyczy decyzji Burmistrza Miasta O. z dnia [...] listopada 2011 r., czyli tej samej w stosunku, do której Samorządowe Kolegium Odwoławcze w O. postanowieniem z dnia [...] lutego 2012 r. stwierdziło uchybienie terminu do wniesienia odwołania od decyzji, a które jest przedmiotem skargi wniesionej przez stronę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Sąd podkreśla, że nie można skutecznie wnieść drugiego odwołania od tej samej decyzji, w sytuacji, gdy zapadło już rozstrzygnięcie co do pierwszego odwołania.

W tym stanie rzeczy skarga podlegała oddaleniu na podstawie art. 151 p.p.s.a.

Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych, http://orzeczenia.nsa.gov.pl/