Wyrok WSA w Olsztynie z dnia 13 listopada 2012 r., sygn. II SA/Ol 532/12

Dnia 13 listopada 2012 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Marzenna Glabas (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Katarzyna Matczak Sędzia WSA Bogusław Jażdżyk Protokolant Specjalista Małgorzata Krajewska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 listopada 2012 roku sprawy ze skargi D. P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia "[...]", Nr "[...]" w przedmiocie zasiłku celowego I. oddala skargę; II. przyznaje adwokatowi M. K. od Skarbu Państwa - Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie kwotę 240 zł (dwieście czterdzieści złotych) netto powiększoną o należny podatek VAT, tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skarżącemu z urzędu.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia "[...]" wydaną z upoważnienia Burmistrza M. przez Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w M. odmówiono przyznania D. P. świadczenia pieniężnego w formie zasiłku celowego w wysokości 90 złotych z przeznaczeniem na pokrycie opłat za używanie mieszkania za miesiąc styczeń 2012 r. W uzasadnieniu wskazano, iż w wyniku przeprowadzonego wywiadu środowiskowego ustalono, że wnioskodawca prowadzi samodzielne gospodarstwo domowe, jego dochodem własnym jest zasiłek stały, wypłacany w maksymalnej wysokości 444 złotych miesięcznie. Zaznaczono, iż wnioskodawca ma orzeczony okresowo - do dnia 31 października 2012r. umiarkowany stopień niepełnosprawności, zamieszkuje w lokalu położonym w M. przy ulicy M.S.-C."[...]", należącym do H. T. Mieszkanie zajmowane jest bez tytułu prawnego, (wyrokiem z dnia 6 stycznia 2006 r. Sądu Rejonowego w Mrągowie orzeczona została eksmisja D. P. z przyznanym prawem do lokalu socjalnego). W trakcie wywiadu środowiskowego wnioskodawca podniósł, iż oczekuje pomocy w formie zasiłku celowego na opłacenie opłat związanych z mieszkaniem, które jest własnością H. T. za miesiąc styczeń 2012 r. w kwocie 90 złotych. Jednocześnie z informacji uzyskanych od H. T. ustalono, że właściciel lokalu regularnie uiszcza wszelkie opłaty eksploatacyjne związane z mieszkaniem. Informacje te potwierdził również zarządca wspólnoty mieszkaniowej. Zaznaczono przy tym, iż D. P. otrzymał propozycję lokalu socjalnego na ulicy N. "[...]" w M., jednakże nie przyjął oferty zawarcia umowy najmu lokalu, kwestionując warunki sanitarne mieszkania. W ocenie organu z zebranych dokumentów i informacji wynika, że D.P. jako osoba niepełnosprawna, której dochód własny nie przekracza kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej spełnia przesłanki do przyznania świadczenia pieniężnego z pomocy społecznej. Jednakże skoro opłaty za mieszkanie są regulowane na bieżąco przez właściciela mieszkania, to w ocenie organu, brak jest podstaw by cel wnioskowanej pomocy uznać za niezbędną, realną potrzebę bytową wnioskodawcy. Podkreślono, iż wszelkie płatności jakie dokonuje wnioskodawca winny być regulowane na rzecz właściciela lokalu, który te wydatki już poniósł i zobowiązany jest ponosić je na bieżąco i terminowo. Właścicielowi mieszkania przysługuje prawo dochodzenia zwrotu poniesionych kosztów i z tego uprawnienia H. T. skorzystał, lecz obecnie nie ma możliwości, aby wyegzekwować od wnioskodawcy kwotę zasądzoną przez Sąd, bowiem jego dochód w postaci zasiłku celowego nie podlega egzekucji komorniczej, a wnioskodawca nie uiszcza dobrowolnie odszkodowania za korzystanie z lokalu. Organ zaznaczył, iż w niniejszej sprawie nie zachodzi także sytuacja, kiedy przez nieregulowanie opłat mieszkaniowych wnioskodawca mógłby utracić prawo do lokalu, bowiem eksmisja została już orzeczona prawomocnym wyrokiem Sądu, a jedynie jej wykonanie zostało wstrzymane do czasu uzyskania lokalu socjalnego przez Gminę Miejską M. Zatem zaległości w opłatach mieszkaniowych, które powinien uiszczać korzystający z lokalu mimo, iż nie posiada umowy najmu, nie spowodują zagrożenia utraty prawa do lokalu. To na aktualnym właścicielu mieszkania ciąży obowiązek regulowania opłat mieszkaniowych i z tego zobowiązania właściciel wywiązuje się, mimo że nie może korzystać z lokalu. Ponadto jak wynika z akt sprawy wnioskodawca od chwili orzeczenia eksmisji nie zawarł żadnej umowy najmu z nowym właścicielem mieszkania, zaś otrzymawszy prawo do lokalu socjalnego w lutym 2011 roku, odmówił jego przyjęcia i nadal pozostaje w lokalu należącym do H. T., nie regulując żadnych opłat. W świetle powyższych okoliczności, przyznanie świadczenia z pomocy społecznej na wnioskowany cel byłoby niezgodne z zasadą pomocniczości państwa dla obywateli, wyrażoną w art. 2 ust. 1 i 3 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej. Biorąc powyższe pod uwagę, organ nie znalazł podstaw, by zgłaszaną potrzebę uznać za niezbędną potrzebę bytową i przyznać wsparcie na ten cel. Ponadto organ wskazał, iż wnioskodawca otrzymuje comiesięczne wsparcie na różne inne cele, jak np. żywność, leki, zasiłek stały, okresowo także na zakup butli gazowych, odzieży (średnio miesięcznie uzyskuje kwotę około 800 złotych). Podkreślono jednak, iż zadaniem pomocy społecznej nie jest wyręczanie osoby czy rodziny w zaspokajaniu ich wszelkich potrzeb, lecz jedynie wspieranie w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb. Świadczenia z pomocy społecznej w formie zasiłków celowych czy specjalnych zasiłków celowych nie powinny być źródłem utrzymania, a jedynie doraźną pomocą w zaspokojeniu niezbędnej, konkretnej potrzeby bytowej. Organ wskazał również, iż dysponuje ograniczonymi środkami finansowymi na zadania własne, jakim są zasiłki celowe i musi brać pod uwagę fakt, iż niezbędne jest zabezpieczenie środków pieniężnych na potrzeby związane z całym rokiem, szczególnie w okresie jesienno - zimowym (opał), a także na pokrycie obligatoryjne kosztów pobytu podopiecznych ośrodka z terenu gminy w domach pomocy społecznej. Organ zauważył również, iż wnioskodawca ma możliwość uregulowania swojej sytuacji mieszkaniowej poprzez przyjęcie lokalu socjalnego, jednakże nie odpowiedział pozytywnie na przedstawioną ofertę i w ten sposób odmawia współpracy w rozwiązaniu swojej trudnej sytuacji mieszkaniowej. Wskazano przy tym, iż w lokalu socjalnym przewidzianym dla wnioskodawcy przeprowadzono stosowne kontrole, w wyniku których nie stwierdzono zastrzeżeń co do warunków, jakie winien spełniać lokal socjalny. Dodano, iż kwestia wsparcia w opłatach mieszkaniowych dla wnioskodawcy była już kilkakrotnie rozpatrywana przez organ, jak również Samorządowe Kolegium Odwoławcze w O. oraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie, które podtrzymywały stanowisko odmowy udzielenia pomocy na ten cel.