Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 3 kwietnia 2012 r., sygn. I SA/Po 208/12

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Maciej Jaśniewicz (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Katarzyna Nikodem Sędzia WSA Karol Pawlicki Protokolant st. sekr. sąd. Agnieszka Ratajczak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 03 kwietnia 2012r. sprawy ze skargi A SA na interpretację indywidualną Ministra Finansów działającego przez organ upoważniony Dyrektora Izby Skarbowej z dnia [...] nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług. oddala skargę

Uzasadnienie

Wnioskiem z dnia [...] A S.A. zwróciła się o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obniżenia obrotu oraz kwoty podatku należnego na podstawie faktur korygujących. We wniosku przedstawiła następujące zdarzenie przyszłe: Spółka zawiera w ciągu miesiąca wiele transakcji. Niektóre z nich wymagają skorygowania. Korekty dotyczą zarówno zwiększenia, jak i zmniejszenia obrotu. Przy korektach obniżających obrót Spółka obniża podatek należny dopiero po otrzymaniu potwierdzenia odbioru faktury korygującej od kontrahenta. Ponieważ zdarzają się sytuacje, kiedy to kontrahenci nie odsyłają potwierdzeń odbioru Spółka zamierza dokonywać pomniejszenia obrotu wyłącznie na podstawie wystawionej faktury korygującej, z chwilą jej wystawienia, bez czekania na potwierdzenie jej odbioru przez kontrahenta. W związku z powyższym zadała następujące pytanie: czy ma prawo pomniejszyć obrót (podstawę opodatkowania) oraz kwotę podatku należnego w rozliczeniu za miesiąc wystawienia faktury korygującej również w przypadku braku potwierdzenia jej otrzymania przez kontrahenta? Zdaniem Wnioskodawczyni, z uwagi na to, że art. 29 ust. 4a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.; dalej jako ustawa o VAT) jest sprzeczny z prawem wspólnotowym, ma ona prawo do obniżenia obrotu z chwilą wystawienia faktury korygującej bez konieczności czekania na potwierdzenie jej odbioru przez kontrahenta. Spółka zauważyła, że wprowadzenie do ustawy o VAT powyższej regulacji było skutkiem stwierdzenia przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 11 grudnia 2007r., sygn. akt U 6/06, iż § 16 ust. 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 95, poz. 798 ze zm.), jest niezgodny z art. 92 i art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. 1997, Nr 78 poz. 483 ze zm.; dalej Konstytucja RP). Spółka wskazała, że wprowadzenie powyższej zmiany nie wpłynęło jednak na fakt, iż zakres unormowania i tak jest niezgodny z unijnymi normami, w tym w szczególności z Dyrektywą. Art. 90 ust. 1 Dyrektywy stanowi, że w przypadku anulowania, wypowiedzenia, rozwiązania, całkowitego lub częściowego niewywiązania się z płatności lub też w przypadku obniżenia ceny po dokonaniu dostawy, podstawa opodatkowania jest stosownie obniżana na warunkach określonych przez państwa członkowskie. Posiadanie potwierdzenia odbioru faktury korygującej, jako podstawy dla obniżenia obrotu przez podatnika, nie można usprawiedliwić brzmieniem art. 90 ust. 1 Dyrektywy. Wymóg posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej w praktyce znacznie utrudnia, czasem zaś uniemożliwia, obniżenie podstawy opodatkowania w sytuacjach, w których państwa członkowskie mają obowiązek umożliwić podatnikom dokonanie takiej korekty. Wymóg posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez podatnika-nabywcę w pewnych sytuacjach może także uniemożliwić obniżenie przez podatnika-sprzedawcę podatku należnego ze względu na okoliczności od niego niezależne. Będzie tak w przypadku zmiany adresu bądź siedziby przez podatnika-nabywcę, nieodbierania przez niego korespondencji, itp. W szczególności ma to miejsce w sytuacji, gdy uzyskanie potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez nabywcę trwa kilka miesięcy po wystawieniu faktury korygującej, a także gdy potwierdzenie to w ogóle do niego nie dociera. W takich sytuacjach, pomimo iż podatnik dokonał zwrotu odpowiedniej części wynagrodzenia nabywcy (kwota należna efektywnie uległa zmniejszeniu), zmuszony jest finansować kwotę VAT do czasu złożenia deklaracji VAT za miesiąc otrzymania przedmiotowego potwierdzenia, a jeśli potwierdzenie takie nie wpłynie, podatnik ponosi ciężar tego podatku. To z kolei prowadzi do tego, że podstawa opodatkowania przewyższa kwotę należnego wynagrodzenia. Przepis art. 29 ust 4a ustawy o VAT wprowadzając dodatkowy warunek materialnoprawny, od którego zależy możliwość odliczenia podatku, modyfikuje na niekorzyść podatnika podstawę opodatkowania ze względu na okoliczności, na które podatnik-sprzedawca nie ma wpływu. Nie formułuje natomiast wyłącznie porządkowej powinności posiadania potwierdzenia. Zdaniem Spółki, wprowadzenie obowiązku posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej narusza nie tylko zasadę neutralności, ale także zasadę równości, gdyż różnicuje możliwość skorygowania podatku należnego od tego, na kogo rzecz faktura jest wystawiona.