Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 12 lipca 2011 r., sygn. II SA/Po 260/11

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Elwira Brychcy (spr.) Sędziowie Sędzia NSA Wiesława Batorowicz Sędzia WSA Edyta Podrazik Protokolant st.sekr.sąd. Mariola Kaczmarek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 lipca 2011 r. sprawy ze skargi R. K. na decyzję Okręgowego Inspektora Pracy z dnia [...] stycznia 2011 r. nr [...] w przedmiocie umieszczenia pracownika w ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze; I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Państwowego Inspektora Pracy - Oddział w K. z dnia [...] grudnia 2010 r. Nr Rej:[...], II. określa, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana

Uzasadnienie

Okręgowy Inspektor Pracy w P. Oddział w K. decyzją z dnia [...] 2010 r. na podstawie art. 33 ust. 1 pkt 1 i art. 11a ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. Nr 89, poz. 589, ze zm.) w zw. z art. 3 ust. 3, zał. nr 2 pkt 17 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. Nr 237, poz. 1656, ze zm.) odmówił nakazania umieszczenia R. K. w ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, o której mowa w art. 41 ust. 4 pkt 2 ustawy o emeryturach pomostowych.

Okręgowy Inspektor Pracy wskazał, że postępowanie zostało wszczęte w związku ze skargą zainteresowanego dotyczącą nieumieszczenia go w ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Skarżący podnosił, że wykonuje czynności elektromontera pomiarów urządzeń elektroenergetycznych, a praca wymaga szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej. Sprawę rozpoznano ponownie na skutek uchylenia decyzji Okręgowego Inspektora Pracy z dnia [...] 2010 r. nakazującej pracodawcy umieszczenia skarżącego w ewidencji pracowników wykonujących prace o szczególnym charakterze.

Okręgowy Inspektor Pracy ustalił, że do podstawowych obowiązków elektromontera pomiarów urządzeń elektroenergetycznych należy zapewnienie sprawności aparatury zabezpieczającej i układów automatyki elektroenergetycznej, głównie na GPZ (głównych punktach zasilania) i RS (rozdzielniach sieciowych). Na stanowisku elektromontera pomiarów urządzeń elektroenergetycznych wykonywane są głównie prace eksploatacyjne, natomiast czynności usuwania awarii wykonywane były przede wszystkim interwencyjnie. Zdaniem organu skarżący w okresie od 1 stycznia do 30 listopada 2010 r. przy usuwaniu awarii (w tym w GPZ i RS) przepracował 3 dni w okresie badawczym obejmującym 333 dni. Organ podkreślił też, że usuwanie awarii odbywało się w zespołach wieloosobowych (co najmniej dwuosobowych), na polecenie pisemne, a odpowiedzialność za stan techniczny sieci elektroenergetycznej po usuniętej awarii ponosił bezpośrednio dyspozytor decydujący o załączeniu urządzeń elektroenergetycznych do ruchu. Elektromonterzy pomiarów urządzeń elektroenergetycznych przekazywali jedynie dyspozytorowi informacje o usunięciu niesprawności poszczególnych urządzeń i ich odpowiedzialność w poawaryjnym załączeniu urządzeń do sieci jest stosunkowo ograniczona, w związku z czym brak jest podstaw do uznania, że jest to odpowiedzialność szczególna. Inspektor pracy przyznał co prawda, że praca elektromontera pomiarów urządzeń elektroenergetycznych wymaga dobrej sprawności psychofizycznej, jednakże z uwagi na funkcjonujące systemy zabezpieczeń i sterowania (w większości w układach asekuracyjnych) oraz stosowane metody badań tych układów, ewentualne pogorszenie się sprawności nie generuje zagrożeń publicznych o wielkościach określonych w mającej zastosowanie ustawie o stanie klęski żywiołowej. Zdaniem organu ewentualne zakłócenia w utrzymaniu przez elektromontera pomiarów urządzeń elektroenergetycznych, wynikające z utraty zdolności psychofizycznych spowodowanej procesem starzenia się, mogą powodować przestoje techniczne i eksploatacyjne sieci zasilających oraz straty materialne o ograniczonym rozmiarze. Skutków tych awarii nie sposób uznać za równoważne ze skutkami poważnych awarii przemysłowych. Inspektor wyjaśnił, że odnosząc warunki wykonywania pracy przy czynnościach związanych z usuwaniem awarii na stanowisku elektromontera pomiarów urządzeń elektroenergetycznych, do kryteriów zawartych w załączniku nr 2 pkt 17 do ustawy o emeryturach pomostowych zauważyć należy, że warunkiem podstawowym do zakwalifikowania prac do kategorii prac o szczególnym charakterze jest: praca elektromonterów bezpośrednio przy usuwaniu awarii oraz eksploatacji napowietrznych sieci elektroenergetycznych w warunkach prac pod napięciem. Z tak sformułowanego zapisu wynika, że przy kwalifikowaniu prac uprawniających do emerytury pomostowej uwzględnić należy jedynie prace elektromonterów wykonywane w warunkach pod napięciem, związane z usuwaniem awarii oraz eksploatacji napowietrznych sieci elektroenergetycznych. Organ powołał się na Polską Normę PN-92/E-50601 - "Słownik terminologiczny elektryki. Wytwarzanie przesyłanie i rozdzielanie energii elektrycznej. Pojęcia ogólne" (pkt. 601-03-07) wskazując, że pod pojęciem sieci napowietrznej należy rozumieć sieć złożoną głównie z linii napowietrznych, natomiast linia elektroenergetyczna napowietrzna to linia, której przewody są zawieszone nad ziemią za pomocą izolatorów i odpowiednich konstrukcji wsporczych. Stąd, zdaniem inspektora, obiekty GPZ i RS, na których awarie są usuwane przez elektromontera pomiarów urządzeń elektroenergetycznych nie mieszczą się w pojęciu napowietrznych sieci elektroenergetycznych w rozumieniu określeń zawartych w normie PN-92/E-50601.