Wyrok WSA w Opolu z dnia 21 czerwca 2011 r., sygn. II SA/Op 134/11

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Janowska Sędziowie Sędzia WSA Teresa Cisyk Sędzia WSA Grażyna Jeżewska - spr. Protokolant st. sekretarz sądowy Grażyna Stykała po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 21 czerwca 2011 r. sprawy ze skargi S. H. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu z dnia [...], nr [...] w przedmiocie zasiłku celowego oddala skargę.

Uzasadnienie

Przedmiot zaskarżenia stanowi decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu z dnia [...], nr [...] utrzymująca w mocy decyzję Dyrektora Ośrodka Pomocy Społecznej w Nysie, działającego z upoważnienia Burmistrza Nysy, w sprawie odmowy przyznania pomocy w ramach programu "Pomoc państwa w zakresie dożywiania" w formie świadczenia pieniężnego na zakup żywności (zasiłek celowy).

Wydanie zaskarżonej decyzji nastąpiło w następującym stanie faktycznym. Wnioskiem z dnia 2 lipca 2010 r. S. H. wystąpiła o przyznanie pomocy w ramach programu "Pomoc państwa w zakresie dożywiania".

Decyzją z dnia [...], nr [...] Dyrektor Ośrodka Pomocy Społecznej w Nysie, działający z upoważnienia Burmistrza Nysy, odmówił przyznania S. H. pomocy w ramach programu "Pomoc państwa w zakresie dożywiania", jako świadczenia pieniężnego na zakup żywności (zasiłek celowy). Decyzja ta wydana została w oparciu o art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.), zwanej dalej K.p.a., a także art. 8 ust. 1, ust. 3, ust. 9, art. 11, art. 24 ust. 2, art. 101 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362) oraz art. 3 i art. 5 ustawy z dnia 29 grudnia 2005 r. o ustanowieniu programu wieloletniego "Pomoc państwa w zakresie dożywiania" (Dz. U. Nr 267, poz. 2259) i § 6 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 2006 r. w sprawie realizacji programu wieloletniego "Pomoc państwa w zakresie dożywiania" (Dz. U. Nr 25, poz. 186 ze zm.). W uzasadnieniu, przytaczając przepis art. 3 ustawy z dnia 29 grudnia 2005 r., organ wyjaśnił, że przyznanie wnioskowanego przez stronę świadczenia uwarunkowane jest uzyskaniem dochodu nieprzekraczającego 150% kryterium dochodowego określonego w art. 8 ustawy o pomocy społecznej, wynoszącego dla rodziny skarżącej kwotę 2106 zł., a wysokość przyznawanego zasiłku w formie świadczenia pieniężnego wynika z zarządzenia organu Nr 13/09 z dnia 16 czerwca 2009 r. Dalej, powołując się na ustalenia wywiadu środowiskowego oraz oświadczenie strony i pozostały zgromadzony materiał dowodowy, organ stwierdził, że strona prowadzi gospodarstwo domowe wspólnie z trójką dzieci, a jej mąż prowadzi odrębne gospodarstwo domowe. Organ podał też, że na skutek niestawiennictwa w urzędzie pracy w wyznaczonym terminie wnioskodawczyni utraciła z dniem 16 lipca 2009 r. status osoby poszukującej pracy oraz ponownie, po zarejestrowaniu w dniu 1 grudnia 2009 r., jako osoba poszukująca pracę, w dniu 16 lutego 2010 r. Nadto organ wskazał, że dochodem rodziny wnioskodawczyni jest zasiłek rodzinny na dzieci w kwocie 287 zł, dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej wynoszący 80 zł, dodatek mieszkaniowy w wysokości 232,19 zł, alimenty w kwocie 80 zł oraz dochód z gospodarstwa rolnego w R. o powierzchni 6,7080 ha, tj. 9,3987 ha przeliczeniowych, wyliczony w oparciu o art. 8 ust. 9 ustawy o pomocy społecznej, w wysokości 1945,53 zł. Odnośnie doliczenia dochodu z gospodarstwa rolnego, organ wyjaśnił, że ustawa o pomocy społecznej nie daje podstaw do wyłączenia z dochodu rodziny dochodów z hektarów przeliczeniowych w przypadku, gdy właściciel nie prowadzi działalności rolniczej osobiście, ponieważ ustalenie dochodu następuje w taki sam sposób bez względu na to, czy ziemia uprawiana jest przez właściciela, czy też inną osobę, przy uwzględnieniu wielkości gospodarstwa rolnego. Wyrażając stanowisko, że przy uwzględnieniu dochodu z gospodarstwa rolnego należy mieć na uwadze art. 2 ustawy o pomocy społecznej, organ stwierdził, że skoro S. H. jest osobą zdrową, nie pracuje zawodowo, jej dzieci z uwagi na wiek nie wymagają już stałej opieki i pielęgnacji, a gospodarstwo rolne stanowiące jej własność położone jest jedynie około 6 km od miejscowości, w której strona zamieszkuje, nie ma przeszkód do prowadzenia przez nią tego gospodarstwa. Ustalono bowiem, że strona nie wystąpiła o przyznanie emerytury rolniczej. Organ wskazał, że na podstawie wywiadu środowiskowego stwierdzono, iż wnioskodawczyni zawarła na okres 10 lat umowę dzierżawy gospodarstwa w R., o powierzchni 6,453 ha, przy czym w umowie tej nie określono kwoty za dzierżawę. Łączny dochód rodziny strony wynosi zatem 2624,72 zł., wydatki zaś to kwota 643,46 zł (gaz 93,33 zł, energia 105,76 czynsz 444,37 zł). Dalej organ wskazał, że zarówno S. H., jak i jej synowi D. H., zaproponowano zawarcie kontraktu socjalnego. Jako jego cel, w przypadku S. H., określono zobowiązanie strony do wystąpienia o podwyższenie alimentów na dzieci. Po zapoznaniu się z kontraktem wnioskodawczyni odmówiła jednak jego podpisania. Również ponownie przedstawiona jej przez pracownika socjalnego propozycja zawarcia kontraktu socjalnego spotkała się z odmową jego podpisania. Stosownie do tego, wskazując na art. 4 ustawy o pomocy społecznej, organ zwrócił uwagę na określone w art. 11 ust. 2 ustawy przesłanki odmowy przyznania świadczenia. Odnosząc się do celu pomocy społecznej, określonego w art. 2 ustawy o pomocy społecznej, stwierdził natomiast, że osoby ubiegające się o pomoc społeczną zobowiązane są przede wszystkim do wykorzystywania własnych środków, możliwości i uprawnień, w celu przezwyciężenia trudności życiowych. W tym kontekście organ wyjaśnił, że mąż wnioskodawczyni jest właścicielem samochodu osobowego o wartości ok. 17000 zł - 27000 zł, a także nieruchomości o powierzchni 17,2600 ha, położonej w obrębie miejscowości K.. Wobec jego stanu majątkowego niezrozumiałe są powody niewystąpienia przez S. H. o podwyższenie alimentów, które od prawie 11 lat wynoszą 80 zł. Organ wskazał, że przesłankami przyznania pomocy społecznej są: trudna sytuacja życiowa i niemożliwość jej przezwyciężenia. Pomoc jest przy tym przyznawana w ostateczności, po wyczerpaniu przez osobę i rodzinę własnych uprawnień, środków, zasobów i możliwości. Końcowo organ I instancji przedstawił analitykę posiadanych środków finansowych przeznaczonych na pomoc w formie zasiłku celowego na zakup żywności.