Wyrok WSA w Opolu z dnia 12 maja 2011 r., sygn. II SA/Op 688/10

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Teresa Cisyk (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Krzysztof Bogusz Sędzia WSA Ewa Janowska Protokolant Sekretarz sądowy Agnieszka Jurek po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 12 maja 2011 r. sprawy ze skargi S. H. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu z dnia [...], nr [...] w przedmiocie zasiłku celowego na zakup żywności oddala skargę.

Uzasadnienie

Pismem z dnia 2 kwietnia 2010 r., które wpłynęło do organu w dniu 7 kwietnia 2010 r., S. H. wystąpiła o przyznanie pomocy z programu "Pomoc państwa w zakresie dożywiania". Wskazała w nim, że nie pracuje i ma na utrzymaniu trójkę dzieci - dwóch pełnoletnich synów i jedną niepełnoletnią córkę.

Decyzją z dnia [...], nr [...], Dyrektor Ośrodka Pomocy Społecznej w Nysie, działający z upoważnienia Burmistrza Nysy, odmówił przyznania S. H. pomocy w ramach programu "Pomoc państwa w zakresie dożywiania", jako świadczenia pieniężnego na zakup żywności (zasiłek celowy). Decyzja wydana została na podstawie art. 8 ust. 1, 3 i 9, 11, art. 24 ust. 2, art. 101 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362) oraz art. 3 i art. 5 ustawy z dnia 29 grudnia 2005 r. o ustanowieniu programu wieloletniego "Pomoc państwa w zakresie dożywiania" (Dz. U. Nr 267, poz. 2259) i § 6 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 2006 r. w sprawie realizacji programu wieloletniego "Pomoc państwa w zakresie dożywiania" (Dz. U. Nr 25, poz. 186 ze zm.). W uzasadnieniu, przytaczając przepis art. 3 ustawy z dnia 29 grudnia 2005 r., organ wyjaśnił, że przyznanie wnioskowanego przez stronę świadczenia uwarunkowane jest uzyskaniem dochodu nieprzekraczającego 150% kryterium dochodowego określonego w art. 8 ustawy o pomocy społecznej, a jego wysokość wynika z zarządzenia organu Nr 13/09 z dnia 16 czerwca 2009 r. Wskazał, że kryterium to dla rodziny skarżącej wynosi 2106 zł. Jak podał, uzyskany przez jej rodzinę dochód w kwocie 2624,72 zł przekracza kryterium o kwotę 518,72 zł. Powołując się na zgromadzony materiał dowodowy, w tym ustalenia wywiadu środowiskowego oraz oświadczenie strony, organ stwierdził, że prowadzi ona gospodarstwo domowe wspólnie z trójką dzieci, gdyż jej mąż prowadzi odrębne gospodarstwo domowe, a syn D. wg jej oświadczenia przebywa w K. Dalej wyjaśnił, że na skutek niestawiennictwa w urzędzie pracy w wyznaczonym terminie wnioskodawczyni utraciła z dniem 16 lipca 2009 r. status osoby poszukującej pracy. Następnie, była zarejestrowana jako osoba poszukująca pracy od dnia 1 grudnia 2009 r. do dnia 16 lutego 2010 r. i ponownie została wyrejestrowana z powodu nie stawienia się w wyznaczonym terminie. Organ wskazał, że dochodem rodziny wnioskodawczyni jest zasiłek rodzinny na dzieci w kwocie 287 zł, dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej wynoszący 80 zł, dodatek mieszkaniowy w wysokości 232,19 zł, alimenty w kwocie 80 zł oraz dochód z gospodarstwa rolnego w R. o powierzchni 6,7080 ha, tj. 9,3987 ha przeliczeniowych, wyliczony w oparciu o art. 8 ust. 9 ustawy o pomocy społecznej, w wysokości 1945,53 zł. Odnośnie doliczenia dochodu z gospodarstwa rolnego, organ wyjaśnił, że ustawa o pomocy społecznej nie daje podstaw do wyłączenia z dochodu rodziny dochodów z hektarów przeliczeniowych w przypadku, gdy właściciel nie prowadzi działalności rolniczej osobiście, ponieważ ustalenie dochodu następuje w taki sam sposób bez względu na to, czy ziemia uprawiana jest przez właściciela, czy też inną osobę, przy uwzględnieniu wielkości gospodarstwa rolnego. Wyrażając stanowisko, że przy uwzględnieniu dochodu z gospodarstwa rolnego należy mieć na uwadze art. 2 ustawy o pomocy społecznej, organ stwierdził, że skoro S. H. jest osobą zdrową, nie pracuje zawodowo, jej dzieci z uwagi na wiek nie wymagają już stałej opieki i pielęgnacji, a gospodarstwo rolne stanowiące jej własność położone jest jedynie około 6 km od miejscowości, w której strona zamieszkuje, nie ma przeszkód do prowadzenia przez nią tego gospodarstwa. Ponadto ustalono, że strona nie wystąpiła o przyznanie emerytury rolniczej. Organ wskazał, że wprawdzie na podstawie wywiadu środowiskowego stwierdzono, iż wnioskodawczyni zawarła na okres 10 lat umowę dzierżawy gospodarstwa w R., o powierzchni 6,453 ha, jednakże w umowie tej nie określono kwoty za dzierżawę. Przyjęto zatem, że łączny dochód rodziny strony to 2624,72 zł. Wydatki wynoszą natomiast 639,72 zł (energia 120,19 zł, gaz 75,16 zł, czynsz 444,37 zł). Dalej organ wskazał, że zarówno S. H., jak i jej synowi D. H., zaproponowano zawarcie kontraktu socjalnego. Jako jego cel względem strony określono zobowiązanie do wystąpienia o podwyższenie alimentów na dzieci. Po zapoznaniu się z kontraktem wnioskodawczyni dwukrotnie odmówiła jego podpisania. Stosownie do tego, wskazując na art. 4 ustawy o pomocy społecznej, organ zwrócił uwagę na określone w art. 11 ust. 2 tej ustawy przesłanki odmowy przyznania świadczenia. Odnosząc się do celu pomocy społecznej, stwierdził natomiast, że pomoc społeczna służy przezwyciężeniu trudnych sytuacji życiowych i materialnych osoby bądź rodziny w przypadku, gdy osoby te są aktywnie zaangażowane we własne próby przezwyciężenia tych trudności. Osoby ubiegające się o pomoc społeczną zobowiązane są przede wszystkim do wykorzystywania własnych środków, możliwości i uprawnień, w celu przezwyciężenia trudności życiowych. W tym kontekście organ wyjaśnił, że mąż wnioskodawczyni jest właścicielem samochodu osobowego o wartości ok. 17000 zł - 27000 zł, a także nieruchomości o powierzchni 17,2600 ha, położonej w obrębie miejscowości K. Wobec jego stanu majątkowego jako niezrozumiałe wskazał powody dla których S. H. nie żąda podwyższenie alimentów, które od prawie 11 lat wynoszą 80 zł. Organ wskazał, że przesłankami przyznania pomocy społecznej są: trudna sytuacja życiowa i niemożliwość jej przezwyciężenia. Pomoc jest przy tym przyznawana w ostateczności, po wyczerpaniu przez osobę i rodzinę własnych uprawnień, środków, zasobów i możliwości. Końcowo organ przedstawił też możliwości finansowe Ośrodka Pomocy Społecznej w Nysie w zakresie zasiłków celowych na zakup żywności oraz podał liczbę osób korzystających z tej formy pomocy oraz pomocy w formie posiłków