Wyrok WSA w Gdańsku z dnia 20 maja 2010 r., sygn. II SA/Gd 226/10

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Mariola Jaroszewska Sędziowie: Sędzia WSA Tamara Dziełakowska Sędzia WSA Janina Guść (spr.) Protokolant Sekretarz Sądowy Izabela Adamowicz po rozpoznaniu w dniu 20 maja 2010 r. na rozprawie sprawy ze skargi Z. W. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 2 lutego 2010 r., nr [...] w przedmiocie wykonania urządzeń zapobiegających szkodom 1. uchyla zaskarżoną decyzję, 2. orzeka, że decyzja wymieniona w punkcie pierwszym wyroku nie może być wykonana; 3. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego na rzecz skarżącego Z. W. kwotę 540 (pięćset czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia 14 lipca 2009 r., nr [...] Wójt Gminy na podstawie art. 29 ust. 3 ustawy z dnia 18 lipca 2001r. Prawo wodne (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 239 poz. 2019 ze zm.) nakazał I.W. i A.W., właścicielkom działki nr [...] w J., w terminie 90 dni od dnia, w którym decyzja ta stanie się ostateczna, wykonanie urządzeń zapobiegających szkodom na działce nr [...] położonej w J., której właścicielem jest Z.W.:

układu odwodnienia terenu z wykorzystaniem systemu drenarskiego wzdłuż granicy działek [...], [...] i [...] z odprowadzeniem do istniejącego rowu przydrożnego wzdłuż ulicy M.; zgodnie z załącznikiem nr 1 do decyzji,

układu odwodnienia składającego się ze studni żelbetowej fi 1000 mm z wpustami podwórzowymi - szt. 3, studni żelbetowej fi 1200 mm z włazem żeliwnym typ "ciężki" - szt. 2, drenów PCW fi 150 - L = 38,0m.

Organ nakazał, by studnie żelbetowe i dreny usytuować na działkach zgodnie z załącznikiem graficznym nr 1 do decyzji, nakazał wykonanie przykrycia drenarki z materiałów sypkich, wskazując nadto, iż prace należy wykonać zgodnie z dokumentacją i sztuką budowlaną przez specjalistów do tego uprawnionych, zgodnie z regulacją prawną wynikającą z ustawy Prawo wodne. W uzasadnieniu wskazano, że Z.W. - właściciel działki nr [...], zwrócił się o interwencję w sprawie działki nr 12/2, obecnie nr [...] w J., podnosząc, że jej właściciel zasypał istniejący na tej działce rów. rozpoczynający ciek wód podskórnych i burzowych, który biegnie do S. i tam wpływa do zbiornika wodnego. Wnioskodawca stwierdził, iż na działkę nr [...] nawieziono gruz wraz z ziemią ponad poziom działek sąsiadów oraz działki nr [...], na wysokość około 0,5 m. W wyniku tych działań wody podskórne oraz burzowe, niemając ujścia, zalewają działkę Z.W., woda zbiera się w piwnicach budynku. Wnioskodawca domagał się bezzwłocznego doprowadzenia działki nr [...] do stanu pierwotnego albo skutecznego odprowadzenia dla wód. Organ I instancji wskazał, iż zgodnie z art. 29 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne, właściciel gruntu nie może zmienić stanu wody na gruncie, a zwłaszcza kierunku odpływu znajdującej się na jego gruncie wody opadowej ani kierunku odpływu ze źródeł - ze szkodą dla gruntów sąsiednich, nie może również odprowadzać wód oraz ścieków na grunty sąsiednie, a jeżeli spowodowane przez właściciela gruntu zmiany stanu wody na gruncie szkodliwie wpływają na grunty sąsiednie, właściwy organ może w drodze decyzji, nakazać właścicielowi gruntu przywrócenie stanu poprzedniego lub wykonanie urządzeń zapobiegających szkodom. Organ w toku postępowania dopuścił dowód z opinii biegłego P.K., który sporządził Ekspertyzę hydrogeologiczno-hydrologiczną określającą stosunki wodne w rejonie ul. M. i S. na działkach Nr [...] i [...] w J. oraz, wraz ze Z.P., Koncepcję projektu prac melioracyjno-budowlanych niezbędnych do poprawy stosunków wodnych w tym rejonie. Organ stwierdził, że zebrany w sprawie materiał dowodowy potwierdza fakt zmiany rzędnych terenu działki nr 12/5 oraz zasypania rowu melioracyjnego. Na działce nr [...] nastąpiła zmiana stosunków wodnych, bowiem prace ziemne, polegające na zasypaniu rowu, wyrównaniu terenu i podniesieniu rzędnych, spowodowały powstanie nienaturalnych spływów wód opadowych ze wskazanej działki oraz doprowadziły do zahamowania lub spowolnienia odpływu wód, z uwagi na wykorzystanie odpadów do niwelacji terenu o niekorzystnych warunkach gruntowo-wodnych. Zasypanie rowu (zagłębienia) na działce Nr [...] oraz zmiana rzędnych terenu uniemożliwiła naturalny spływ wody z działki sąsiedniej nr [...]. Dokonane zmiany związane z makroniwelacją gruntu oraz zasypaniem rowu (zagłębienia) przyczyniły się do powstania szkody na działce nr [...]. Zebrane dowody tj. dokumentacja fotograficzna, opinia biegłego, protokoły z oględzin, uwidaczniają zaistniałą szkodę na posesji Z.W. w postaci podtapiania nieruchomości (widoczne zastoiska wodne) oraz straty związane z zawilgoceniem zewnątrz i wewnątrz budynku. Organ ustalił, że w okolicy panują trudne warunki gruntowo-wodne z uwagi na wysoki poziom wód wodonośnych, a sąsiedzi swoimi pracami ziemnymi prowadzą do powstania nienaturalnych spływów. Nie zmienia to jednak faktu, iż dopiero zasypanie zagłębienia (rowu) na działce Nr [...] utrudniło swobodny odpływ wód z działki nr [...], powodując powstanie na niej zastoisk wodnych oraz zawilgocenie ścian budynku, które jest efektem działania wody gruntowej siłami kapilarnymi i wodami opadowymi. Organ stwierdził, iż w sprawie istnieją podstawy do zastosowania art. 29 ust. 3 ustawy Prawo wodne i nałożenia sankcji określonej tym przepisem. Zdaniem organu, konstrukcja tego przepisu przemawia za uznaniem, iż przywrócenie do stanu poprzedniego jest środkiem subsydiarnym, który należy zastosować, gdy nie ma możliwości wykonania urządzeń zapobiegającym szkodom albo gdy z okoliczności sprawy wynika, iż ich wykonie nie zapobiegnie szkodliwym wpływom na grunt sąsiedni. Organ I instancji wskazał, iż wnioskodawca domagał się wydania decyzji nakazującej przywrócenie stanu pierwotnego, jak również przedstawiał warianty urządzeń wodnych, jakie powinny być wykonane w celu uregulowania stosunków wodnych. Wnioskodawca zarzucał, iż zasypane zagłębienie było w rzeczywistości ciekiem wodnym, a cieki takie są pod ochroną i nie można ich likwidować. Organ ustalił, iż z analizy wypisu i wyrysu z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy (Uchwała Rady Gminy nr [...] z dnia 6 grudnia 2005 r.) wynika, że na działkach nr [...] i [...] nie znajdują się żadne cieki wodne. Organ ustalił, że rów (zagłębienie) przebiegający przez działkę nr [...] nie był zaewidencjonowanym urządzeniem melioracji wodnych szczegółowych, podstawowych ani śródlądowych wód płynących, co zostało potwierdzone przez Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych Województwa. Organ wskazał, iż żądanie przywrócenia stanu pierwotnego nie jest możliwe do zrealizowania, z uwagi na kolizję z ułożonym na działce nr [...], wzdłuż granicy z działką nr [...], wodociągiem i innymi elementami infrastruktury. Wykonanie zbiornika wodnego i obniżenie rzędnych terenu jest niemożliwe, ponieważ doprowadzi do odkrycia istniejących przewodów, a głębokość przemarzania dla przewodów wodociągowych i kanalizacyjnych jest ściśle określona. Organ podzielił również stanowisko biegłych, że wykonanie systemu drenarki po śladzie rowu (zagłębienia) uniemożliwi optymalne zagospodarowanie działki nr [...], która jest działką o charakterze budowlanym. Organ wskazał nadto, iż przedmiotem regulacji art. 29 ustawy Prawo wodne jest zapewnienie niepogorszonego stanu stosunków wodnych na gruntach, zakaz ingerencji w faktyczny stan wód na gruntach, jeśli może to szkodliwie oddziaływać na grunty sąsiednie, nie zaś nakaz utrzymania i konserwacji urządzeń wodnych, czy zakaz ich niszczenia, które to obowiązki podlegają dyspozycji odrębnych przepisów. Ustalenie czy rów przebiegający przez nieruchomość stanowi urządzenie wodne ujęte w katastrach wodnych, nie ma wpływu na prawidłowość zastosowania art. 29 ustawy Prawo wodne. Organ, wskazał, iż zakreślając 90-dniowy termin na wykonanie decyzji, wziął pod uwagę konieczność uzyskania odpowiednich zezwoleń wydawanych przez właściwe organy, przygotowania projektów i samo wykonanie urządzeń.