Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 16 grudnia 2009 r., sygn. IV SA/Po 435/09

1. Materialnoprawną podstawę rozstrzygnięć zapadłych w analizowanej sprawie stanowiły przepisy ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (j. t. Dz. U. z 2006 r. nr 139 poz. 992 ze zm. dalej uśr). Jednakże przy dekodowaniu norm prawnych, istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, organy obu instancji pominęły to, że ustawa o świadczeniach rodzinnych stanowi element systemu prawa, obowiązującego w Polsce, co skutkowało szeregiem błędów, które miały istotny wpływ na wynik sprawy.

2. Wyrok Sądu powszechnego, że stosunek alimentacyjny wygasł(art. 138 kro) z datą wsteczną, ma charakter konstytutywny. Ustalenie , że obowiązek alimentacyjny wygasł konkretnego dnia, wskazanego w sentencji wyroku, wiąże się dopiero z wyrokiem prawomocnym (art. 365 par. 1 kpc).

3. Orzeczenie konstytutywne Sądu powszechnego, że obowiązek alimentacyjny wygasł (art. 138 kro) z datą wsteczną, nie stanowi wypełnienia dyspozycji normy, że "osobie samotnie wychowującej dziecko nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od jego rodzica" (art. 7 pkt 5 uśr).

4.Nie są nienależnie pobranymi świadczeniami rodzinnymi (art. 30 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 uśr) świadczenia wypłacone w okresie, w którym zasądzone zostały świadczenia alimentacyjne na rzecz dziecka od drugiego z rodziców, nawet jeśli następnie prawomocnym wyrokiem Sądu powszechnego orzeczono o wygaśnięciu obowiązku alimentacyjnego (art. 138 kro) z datą wsteczną, a osoba otrzymująca to świadczenie rodzinne niezwłocznie powiadomi o tym wyroku organ właściwy - po uprawomocnieniu się wyroku Sądu powszechnego (art. 365 par. 1 kpc) .

5. Strona nie może ponosić ujemnych konsekwencji kolejnych błędów organów, które "doczekały" wejścia po kilku latach procedowania punktu 4 ustępu 2 art. 30 uśr (dodanego przepisem art. 1 punktu 16 lit. a ustawy z dnia 17 października 2008 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych - Dz. U. z 2008 r. nr 223 poz. 1456), poszerzającego katalog przesłanek z art. 30 ust. 2 uśr i to w kierunku tak surowym (nawet przy braku zawinienia Strony). jeśli Strona nie przyczyniła się do przewlekania postępowania. Tolerowanie odmiennej wykładni prowadziłoby do naruszenia art. 2 Konstytucji i zasad podstawowych, wyrażonych w art. 6, 7, 8, 9 kpa