Wyrok WSA w Gliwicach z dnia 18 maja 2009 r., sygn. IV SA/Gl 658/08

okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin, o jakich mowa w art.1 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy (Dz. U. Nr 54, poz. 310) w związku z par. 4 ust.1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 6 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad otrzymywania i wysokości uposażenia zasadniczego policjantów, dodatków do uposażenia oraz ustalania wysługi lat, od której uzależniony jest wzrost uposażenia zasadniczego (Dz. U. Nr 152, poz. 1732 ze zm.) mogą być zaliczane do wysługi lat uwzględnianej przy ustalaniu wzrostu uposażenia zasadniczego funkcjonarisuzy Policji bez względu na to, czy w okresie pracy w tym gospodarstwie odprowadzane były składki na ubezpieczenie społeczne.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia NSA Wiesław Morys (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Stanisław Nitecki Sędzia WSA Małgorzata Walentek Protokolant st. ref. Ewa Pasiek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 maja 2009 r. sprawy ze skargi J. S. na decyzję Komendanta Wojewódzkiego Policji w K. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie funkcjonariuszy Policji uchyla zaskarżoną decyzję oraz rozkaz personalny Komendanta Powiatowego Policji w W. z dnia [...] r. nr [...].

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją, na podstawie art.138 § 1 pkt 1 k.p.a., utrzymano w mocy rozkaz personalny Komendanta Powiatowego Policji w W. z dnia [...]r. w sprawie ustalenia prawa skarżącego do wzrostu uposażenia zasadniczego z tytułu wysługi lat oraz procentowej jego wysokości. Rozkazem tym ustalono na dzień przyjęcia go do służby, tj. na 1 lipca 1987 r., prawo do wzrostu uposażenia zasadniczego z tego tytułu na 6%. Utrzymując w mocy tenże rozkaz organ drugiej instancji ustalił, że skarżący domagał się wliczenia do wysługi lat w Policji m.in. okresów pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od 1 września 1981 r. do 30 września 1982 r. oraz od 8 lutego 1983 r. do 7 lipca 1983 r. Kwestia ta winna być rozstrzygnięta w sprawie o ustalenie terminu nabycia prawa do wzrostu uposażenia zasadniczego z tytułu wysługi lat, jest bowiem elementem postępowania dowodowego w niej prowadzonego, a nie w sprawie odrębnej rozstrzygającej o niej co do istoty. Ustalenie to winno uwzględniać stan na dzień przyjęcia funkcjonariusza do służby. Okresy zatrudnienia i okresy służby podlegające zaliczeniu, poza wymienionymi okresami pracy w gospodarstwie rolnym rodziców skarżącego, nie budziły sporu. Dlatego opierając się na przepisach § 4 ust.1 pkt 1, 3, 4 oraz § 5 ust.2 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 6 grudnia 2001r. w sprawie szczegółowych zasad otrzymywania i wysokości uposażenia zasadniczego policjantów, dodatków do uposażenia oraz ustalania wysługi lat, od której uzależniony jest wzrost uposażenia zasadniczego (Dz. U. Nr 152, poz. 1732 ze zm.) zaliczeniu podlegały okresy zatrudnienia funkcjonariusza w łącznej wysokości 6 lat, 3 miesięcy i 14 dni. Natomiast co do spornej kwestii prawnej, organ wskazał na brzmienie przepisu § 4 ust.1 pkt 5 cytowanego rozporządzenia, wedle którego zaliczeniu podlegają okresy, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów podlegają wliczeniu do okresu pracy lub służby, od którego zależą uprawnienia pracownicze lub wynikające ze stosunku służbowego. Odnośnie pracy w gospodarstwie rolnym zastosowanie mają przepisy ustawy z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu prascy (Dz.U. Nr 54, poz. 310). W myśl art.1 ust.1 pkt 2 tej ustawy wliczeniu do stażu pracy podlegają przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy po ukończeniu 16 roku życia w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów, poprzedzające objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub wraz z małżonkiem. Organ ustalił spełnienie wymienionych przesłanek, poza objęciem gospodarstwa przez skarżącego, toteż wywiódł, iż nie może zaliczyć okresu jego pracy w gospodarstwie rolnym rodziców w okresie od 1 września 1981 r. do 30 września 1982 r. Co się zaś tyczy okresu następnego, to jak głosi art.1 ust.1 pkt 3 przywołanej ustawy, wliczeniu podlegają przypadające po dniu 31 grudnia 1982 r. okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin. Pojęcie domownika w okresie objętym rozpatrzeniem definiował przepis art.2 pkt 2 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników i członków ich rodzin (Dz. U. z 1989 r. Nr 24, poz. 133 ze zm.). Stanowił on, że domownikami są członkowie rodziny rolnika i inne osoby pracujące w gospodarstwie rolnym, jeżeli pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym z rolnikiem, ukończyły 16 lat, nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia na podstawie innych przepisów, a ponadto praca w gospodarstwie rolnym stanowi ich główne źródło utrzymania. Organ ustalił istnienie wymienionych przesłanek na podstawie dowodów z zeznań strony, świadków i poświadczenia zameldowania. Wynikało z nich, że rodzice funkcjonariusza byli współwłaścicielami gospodarstwa rolnego o powierzchni [...] ha w G. gmina S., że w czasie, o który chodzi mieszkał on z nimi i nie pracował w innym miejscu, w tym też nie pozostawał w stosunku pracy. Zatem organ wywiódł, że praca ta stanowiła dla niego główne źródło utrzymania oraz, że nie podlegał on obowiązkowi na podstawie innych przepisów. Niesporne było, że w tym czasie nie pobierał on nauki. Niekwestionowany jest też wiek strony. Jednakowoż do uwzględnienia tego okresu dojść nie mogło, gdyż skarżący (ani jego rodzice) nie opłacał składek na ubezpieczenie społeczne, zatem nie podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników. Ten fakt organ ustalił na podstawie zeznań skarżącego. Tymczasem w jego przekonaniu okoliczność ta, jakkolwiek niesprecyzowana wśród przesłanek definicji domownika, to jednak ma istotne znaczenie dla wyniku sprawy. Obowiązek ubezpieczenia domowników regulował art.1 ust.2 cytowanej ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. Przeto nie wykazanie spełnienia tego obowiązku ocenił organ jako przeszkodę w uznaniu tegoż policjanta za domownika w rozumieniu cytowanych przepisów, a w konsekwencji w zaliczeniu omawianego okresu do wysługi lat, od której jest zależny wzrost jego uposażenia zasadniczego. Dlatego uznał decyzję organu pierwszej instancji opartą na tych samych ustaleniach i rozważaniach za zasadną i nie uwzględnił wniesionego od niej odwołania.