Postanowienie WSA w Warszawie z dnia 7 kwietnia 2008 r., sygn. III SA/Wa 295/08
1. Niewskazany byłby taki sposób wykładni przepisów o prawie pomocy, który, poprzez nałożenie daleko idących limitacji w prawie do Sądu, ograniczałby sposób realizacji innych wartości zapisanych w Konstytucji. Błędne byłoby takie orzeczenie, które nakazywałoby skarżącym dokonanie wyboru, którą wartość zamierzają chronić: swoje prawo do Sądu, czy też realizować obowiązki wynikające z władzy rodzicielskiej i alimentacji (art. 96 i art. 128 krio).
2. Jeżeli nie zachodzi konieczność wyboru pomiędzy zaspokojeniem należności wynikających z prowadzenia procesu sądowego a należytym wykonywaniem obowiązku alimentacyjnego, ani zaspokojeniem niezbędnych potrzeb życiowych, to obowiązkiem referendarza sądowego jest podjęcie - w zakresie przyznanych mu kompetencji do rozstrzygania o prawie pomocy - takiej decyzji, która zabezpieczy interes strony zagwarantowany prawem do Sądu (art. 45 ust. 1 Konstytucji RP i art. 6 ust. 1 EKPCz) i uwzględni postulat zastosowania w sprawie zasad racjonalnego myślenia i doświadczenia życiowego wymagany w stosowaniu art. 243 § 1 i n u.p.p.s.a.
Referendarz Sądowy Marcin Piłaszewicz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie w dniu 7 kwietnia 2008 r.. po rozpoznaniu wniosku B. Z., A. Z. o przyznanie prawa pomocy w postaci zwolnienia od kosztów sądowych w sprawie ze skargi B. Z., A. Z. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia [...] listopada 2008 r. Nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 1999 r. p o s t a n a w i a odmówić przyznania prawa pomocy we wnioskowanym zakresie
Uzasadnienie
1) Zgodnie z art. 245 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz.U. Nr 153 poz. 1270 ze zm.) - zwanej dalej u.p.p.s.a, stronie może być przyznane prawo pomocy w zakresie całkowitym lub częściowym. Przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym, wnioskowane przez stronę, obejmuje wnioskowane przez stronę zwolnienie od kosztów sądowych (art. 245 § 3 u.p.p.s.a.) i następuje wtedy, kiedy osoba fizyczna wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów utrzymania bez uszczerbku utrzymania dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 pkt 2 u.p.p.s.a.). Prawo pomocy w zakresie całkowitym, obejmuje wnioskowane zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego i następuje wtedy, kiedy osoba fizyczna wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania (art. 245 § 2 u.p.p.s.a.). Zasadą przyjętą przez ustawodawcę w postępowaniu przed sądami administracyjnymi jest odpłatność za wnoszone do sądów środki prawne. Wyjątki od tej zasady mogą mieć charakter ustawowy albo znajdować zastosowanie w instytucji przyznania prawa pomocy, która jest uregulowana w art. 243 i n. u.p.p.s.a. (por. postanowienie z 1 kwietnia 2005 r sygn. II OZ 209/05). Jeżeli skarżący zamierza skorzystać z instytucji prawa pomocy powinien wykazać okoliczności, od zaistnienia których zależy możliwość skorzystania przez Sąd z tej instytucji, natomiast Sąd jest zobowiązany do analizy przedstawionych materiałów, także z uwzględnieniem zasad logicznego myślenia i doświadczenia życiowego.