Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 24 stycznia 2008 r., sygn. I SA/Po 1018/07

Wojewódzki Sąd Administracyjny w P w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Jerzy Małecki Sędziowie WSA Maciej Jaśniewicz(spr.) As. sąd. WSA Roman Wiatrowski Protokolant sekr. sąd. Magdalena Rossa- Śliwa po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 stycznia 2008 r. sprawy ze skargi Patrycji Młodzińskiej na decyzję Dyrektora Izby Celnej w P z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie podatku akcyzowego za poszczególne miesiące 2005 r. oddala skargę /-/R. Wiatrowski /-/J. Małecki /-/M. Jaśniewicz

Decyzją z dnia [...] r. Nr [...] Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w P określił dla P M, prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą "A" P M, zobowiązanie podatkowe w podatku akcyzowym za poszczególne miesiące 2005 r. włączonej kwocie [...] zł. Uzasadniając podniesiono, że podatniczka dokonywała zakupu i sprzedaży oleju opałowego. Stwierdzono, że w księgach handlowych nie wykazano zakupu i sprzedaży 30.000 l oleju opałowego zakupionego w ZUH "N" J S. Ponadto w odniesieniu do sprzedaży oleju opałowego osobom fizycznym nie prowadzącym działalności gospodarczej stwierdzono, że na ogólną liczbę 418 paragonów w toku kontroli przedłożono 345 oświadczeń nabywców o przeznaczeniu zakupionego oleju, które nie odpowiadały podstawowym wymogom określonym w § 4 ust.2 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie obniżek stawek podatku akcyzowego ( Dz. U. Nr 87, poz. 825 ze zm.; dalej Rozporządzenie MF). Sprawdzając rzetelność złożonych oświadczeń organ podatkowy wysłał do 125 osób wezwania do stawienia się w celu przesłuchania w charakterze świadka lub złożenia pisemnych wyjaśnień. W przypadku 90 wezwań poczta zwróciła przesyłki z adnotacjami, że adresaci są nieznani, 5 osób nie potwierdziło zakupu lub potwierdziło zakup w mniejszej ilości. Kolejnych 12 świadków podało, że nie zamieszczali w dolnej części oświadczenia adnotacji o ilości zakupionego oleju opałowego, a 3 osoby nie potwierdziły w ogóle zakupu oleju. Następnie organ na podstawie art.18 ust.1 i art.19 ust.1 ustawy z dnia 23 stycznia 2004r. o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 29 poz. 257 ze zm.; dalej ustawa) dokonał obliczenia podstawy opodatkowania i podatku akcyzowego za poszczególne miesiące. W odwołaniu z dnia 9.01.2007 r. zarzucono naruszenie art.120, art.121, art.123 §1, art.190 § 2, art.191 i 210 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa ( Dz. U. z 2005, Nr 8, poz. 60 ze zm.; dalej Ordynacja podatkowa) poprzez niezapewnienie stronie czynnego udziału w prowadzonym postępowaniu, co uniemożliwiło obiektywna ocenę stanu faktycznego i bezpośrednie wyjaśnienie powstałych rozbieżności, dowolną ocenę materiału dowodowego i pomniecie dowodów świadczących na korzyść strony. W związku z tym pełnomocnik odwołującej wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu wskazano, że prowadząc postępowanie Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej naruszył podstawowe zasady dotyczące działania organów podatkowych. Dokonując ustaleń w zakresie sprzedaży osobom fizycznym oleju opałowego do celów grzewczych przesłuchał w charakterze świadków nabywców z naruszeniem art.123 §1 Ordynacji podatkowej. Zgodnie tym przepisem organy podatkowe zobowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania. Postępowanie dowodowe nie tylko prowadzi do ustalenia stanu faktycznego, ale również jest warunkiem oceny prawnej sprawy i znajduje swoje odzwierciedlenie zgodnie z art.210 § 1 pkt 6 Ordynacji podatkowej w uzasadnieniu decyzji. Strona została pozbawiona prawa czynnego udziału i dokonano przesłuchań bez jej obecności, czym naruszono art.190 § 2 ordynacji podatkowej, który gwarantuje stronie prawo brania udziału w przeprowadzaniu dowodu i możliwość zadawania pytań świadkom oraz składania wyjaśnień. Ponadto naruszenie przez organ obowiązku zapewnienia stronie czynnego udziału jest kwalifikowanym naruszeniem przepisów prawa procesowego, które jest podstawą do wznowienia postępowania. Skoro odwołująca nie miała możliwości zadawania świadkom pytań celem wyjaśnienia niejasności powstałych w zakresie zakupu przez osoby fizyczne oleju opałowego do celów grzewczych za wskazane uznała odwołująca ponowne przeprowadzenie przesłuchań świadków z zapewnieniem stronie czynnego udziału. Oświadczenia nabywców o przeznaczeniu oleju na cele grzewcze były pobierane przez pracowników sprzedających ten olej, a osoby nabywające olej własnoręcznie wypisywały swoje dane personalne podpisując oświadczenia, co nie było weryfikowane z uwagi na brak uprawnień do weryfikacji danych osobowych. Zdaniem strony niektórzy świadkowie nie potwierdzili ilości zakupionego oleju zamieszczonego na oświadczeniu z uwagi na ewentualne konsekwencje podatkowe. W przypadku stwierdzenia przez kontrolujących, że zakup oleju opałowego nie był przeznaczony na cele grzewcze to oni mogliby stać się płatnikami podatku akcyzowego. Ponadto sprzedając olej strona i zatrudnieni pracownicy nie mieli świadomości, że osoby dokonujące zakupu i wypisujące oświadczenie mogli podawać dane niezgodne ze stanem faktycznym. Firma prowadzona przez skarżącą nie może ponosić dotkliwych konsekwencji finansowych w postaci podatku akcyzowego, nie mając możliwości prawnych weryfikacji danych podanych przez nabywców i ograniczonych przez organ kontrolujący praw uczestnictwa przy zbieraniu materiału dowodowego w postaci zeznań świadków.