Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 27 września 2007 r., sygn. I SA/Wr 826/07

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: S.WSA Jadwiga Danuta Mróz Sędziowie: Asesor WSA Anetta Chołuj WSA Katarzyna Radom - sprawozdawca Protokolant: Marta Pająkiewicz po rozpoznaniu w dniu 6 września 2007 r. na rozprawie w Wydziale I sprawy ze skargi: A Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w B. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej we W. Ośrodek Zamiejscowy w J. G. z dnia [...] o nr [...] w przedmiocie określenia zobowiązania w podatku dochodowym od osób prawnych za 1997 r.: I. uchyla zaskarżoną decyzję, II. stwierdza, że wymieniona w pkt I decyzja nie podlega wykonaniu, III. zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej we W. na rzecz skarżącej spółki A spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w B. kwotę 2.000 zł (dwa tysiące złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego

Uzasadnienie

Przedmiotem skargi jest decyzja Dyrektora Izby Skarbowej we W. Ośrodek Zamiejscowy w J. G. z dnia [...] nr [...] określającą spółce A sp. z o.o. w B. kwotę zobowiązania w podatku dochodowym od osób prawnych za 1997 r.

Jak wynika z jej uzasadnienia przedmiot sporu dotyczy pominięcia jako kosztu uzyskania przychodów Skarżącej części wydatków poniesionych tytułem wynagrodzenia wypłaconego B. K. za opracowanie, na podstawie umowy nr [...] z dnia [...], projektu racjonalizatorskiego i określenia zobowiązania w odmiennej niż deklarowana wysokości. Rozstrzygnięcia organów podatkowych wymierzające zobowiązanie za badany okres rozliczeniowy były już dwukrotnie uchylane orzeczeniami sądów administracyjnych - wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego Ośrodek Zamiejscowy we Wrocławiu z dnia 4.03.2003 r. sygn. akt I SA/Wr 613/01 oraz wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 27.09.2005 r. sygn. akt I SA/Wr 683/04.

W uzasadnieniu powołanego rozstrzygnięcia z dnia 27.09.2005 r. Sąd wskazał, że zakwestionowanie poniesionych przez Spółkę wydatków było rezultatem analizy powołanej na wstępie umowy nr [...] zawartej z B. K., dokonanej w świetle przepisów prawa wynalazczego i cywilnego. W jej efekcie organy podatkowe ustaliły, że prawo do patentu przysługiwało Spółce, nie zaś twórcy. Okoliczność ta miała istotne znaczenia, bowiem w myśl art. 98a ust. 1 prawa wynalazczego, w takiej sytuacji twórcy nie przysługiwało prawo do wynagrodzenia, w konsekwencji wypłata wynagrodzenia stanowiła czynność sprzeczną z ustawą i mającą na celu jej obejście, co na gruncie art. 58 k.c. rodzi skutek bezwzględnej nieważności, zaś w rozważanej sprawie skutkowało nie uznaniem za koszty uzyskania przychodów wypłaconego przez Spółkę wynagrodzenia. Rozpatrując zarzuty skargi Sąd uchylił decyzję organu odwoławczego, wskazując, że cała argumentacja decyzji została oparta na analizie umowy w kontekście regulacji k.c. i ustawy o wynalazczości, bez odniesienia się do przepisów podatkowych, co naruszało art. 122 i art. 124 oraz art. 127 ustawy Ordynacja podatkowa. Skutki podatkowe nie mogą się opierać na samym kwestionowaniu czynności cywilnoprawnych, koniecznym jest ich ocena w świetle uregulowań podatkowych. W każdym przypadku podważania kosztów uzyskania przychodów koniecznym jest wykazanie przez organy podatkowe, że kwestionowany wydatek nie wygenerował przychodu. W rozważanej sprawie analizy takiej nie przeprowadzono, brak w niej ustaleń czy wypłacone wynagrodzenie miało związek z uzyskiwanymi przychodami Spółki, koniecznym stało się zatem wyjaśnienie z jakiego źródła działalności pochodził przychód oraz jaki wpływ na jego powstanie miały kwestionowane wydatki. Cała uwaga organów podatkowych koncentrowała się na analizie umów łączących spółkę z twórcą, kwestiach dotyczących prawa do patentu oraz zgodności ustalonego wynagrodzenia z przepisami prawa wynalazczego, tymczasem kwestia ta, w ocenie Sądu, byłaby istotna w razie sporu między stronami umowy. Powołując się na przepisy art. 108 i art. 110 ust. 1 prawa wynalazczego, Sąd stwierdził, że dokonując ustaleń w zakresie praw twórcy do uzyskania wynagrodzenia organy podatkowe przypisały sobie kompetencje sądu powszechnego, tymczasem strony wysokość wynagrodzenia i umowę wykonały bez jakichkolwiek zastrzeżeń. W sprawie, której przedmiotem jest określenie wysokości zobowiązania podatkowego Spółki znaczące jest czy wypłacone dobrowolnie wynagrodzenie miało związek z przychodami danego roku, a zatem czy bez tej wypłaty Spółka mogła wykorzystywać wynalazki twórcy w procesie produkcyjnym i czy przychód byłby możliwy do uzyskania w wykazanej wysokości, kwestią pozbawioną znaczenia jest czy projekt miał walor wynalazku, wzoru użytkowego czy też projektu racjonalizatorskiego. W ponownie prowadzonym postępowaniu Sąd zalecił wyjaśnienie rzeczywistej treść stosunków prawnych łączących strony umowy, wkładu twórcy w uzyskanie efektów gospodarczych, ustalenie czy wysokość wynagrodzenia twórcy była realizowana ze względu na cel gospodarczy spółki, stosunku w jakim pozostawały koszty wynagrodzenia do innych kosztów uzyskania przychodu oraz jakie stawki wynagrodzenia dla autorów projektów wynalazczych były stosowane w polskich realiach gospodarczych. Sąd zauważył także, że jeżeli w rezultacie wyczerpującego wyjaśnienia ww. okoliczności zostanie potwierdzony związek przyczynowo - skutkowy między kosztem wynagrodzenia dla B. K. a przychodem Spółki to jedyną możliwością ewentualnego zakwestionowania wysokości uzgodnionego przez strony i wypłaconego wynagrodzenia byłoby wykazanie, że celem umowy było obejście przepisów ustawy