Wyrok WSA w Warszawie z dnia 7 kwietnia 2004 r., sygn. III SA 2081/02

Nie wszystkie wydatki poniesione przez podatnika są kosztami uzyskania przychodu; pomiędzy poniesionym kosztem a uzyskanym przychodem zachodzić musi związek przyczynowo-skutkowy.

Wykazanie związku poniesionego wydatku z przychodami spoczywa na podatniku. Ma on obowiązek nie tylko udokumentować, że wydatek został poniesiony /albo prawidłowo zarachowany/, ale wykazać także, że poniesiony on został w celu osiągnięcia przychodu. Podatnik ma zatem obowiązek uzasadnić cel ponoszonych wydatków, tzn. fakt, iż służą one uzyskaniu przychodów.

Wojewódzki Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Spółka z o.o. "N.-S." w W. na decyzję Izby Skarbowej w W. z dnia 5 lipca 2002 r. (...) w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych - oddala skargę.

Skarga dotyczy decyzji Izby Skarbowej w W. z dnia 5 lipca 2002 r. utrzymującej w mocy decyzję Inspektora Kontroli Skarbowej określającą wysokość straty w podatku dochodowym od osób prawnych.

W zeznaniu CIT-8 wstępnym o wysokości osiągniętego dochodu /poniesionej straty/ za rok podatkowy 1999 skarżąca wykazała:

- przychody w wysokości 24.818.661,71 zł,

- koszty uzyskania przychodu w wysokości 74.391.113,76zł,

- stratę /art. 7 ust. 3 ustawy/ w wysokości 49.572.452,05 zł

Po przeprowadzeniu kontroli Inspektor Kontroli Skarbowej decyzją z dnia 16.04.2002 r. określił N. Sp. z o.o. z siedzibą w W. wysokość straty podatkowej w podatku dochodowym od osób prawnych za 1999 r. w kwocie 3.972.165.79 zł.

Inspektor zakwestionował prawidłowość zaliczenia w ciężar kosztów- uzyskania przychodów łącznej kwoty 45.600.286,26 zł na którą składały się:

1. Kwota 45.363.361,26 zł - stanowiąca skapitalizowane odsetki od pożyczek uzyskanych od firmy N. S.A. w W. w latach 1997-1999

2. Kwota 236.925 zł - stanowiąca zapłatę na rzecz firmy E. Sp. z o.o. zgodnie z otrzymanymi fakturami (...) z dnia 2.03.1999 r. oraz (...) z dnia 31.03.1999 r.

W uzasadnieniu decyzji Inspektor stwierdził, że jedyną działalnością Spółki w 1999 r. było zaciąganie pożyczek od firmy N. S.A. a następnie udzielanie pożyczek z tych środków firmom zależnym tj. N. S.A. w K. i O. S.A. w W. zgodnie z zawartymi umowami o współpracy finansowej odpowiednio z dnia 22.07.1997 r. i 18.09.1997 r. Pomiędzy stronami umów występowały powiązania kapitałowe i osobowe. Istotną różnicą pomiędzy umowami kiedy N. Sp. z o.o. występowała jako pożyczkobiorca i pożyczkodawca polegała na tym, że w przypadku występowania jako pożyczkobiorca przewidziana była opcja kapitalizacji odsetek, natomiast nie uzgodniono w umowach takiej opcji w przypadku występowania Spółki w roli pożyczkodawcy. Sytuacja taka, zdaniem Inspektora, spowodowała istotną asymetrię pomiędzy przychodami i kosztami uzyskania przychodów w spółce N., ponieważ aby dowolne wydatki mogły być zaliczone jako koszty uzyskania przychodów, nie wystarczy fakt "poniesienia" i ekonomicznej racjonalności, musi być wypełniona dyspozycja art. 15 ust. 1 i 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Jak wynika z ustaleń kontroli od 1997 r. aż do końca okresu kontrolowanego Spółka nie osiągnęła żadnych przychodów z tytułu udzielania pożyczek spółkom zależnym, co zdaniem Inspektora, nie daje dostatecznych podstaw, aby kwotę 45.363.361,26 zł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.