Interpretacja indywidualna z dnia 10.05.2016, sygn. ILPP2/4512-1-145/16-3/EN, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, sygn. ILPP2/4512-1-145/16-3/EN

Podatek od towarów i usług w zakresie nieopodatkowania podatkiem VAT transakcji przelewu (cesji) wierzytelności pieniężnej na rzecz Spółki (Cesjonariusza).

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 26 lutego 2016 r. (data wpływu 26 lutego 2016 r.) uzupełnionym pismem z 24 marca 2016 r. (data wpływu 1 kwietnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie nieopodatkowania podatkiem VAT transakcji przelewu (cesji) wierzytelności pieniężnej na rzecz Spółki (Cesjonariusza) jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 lutego 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie nieopodatkowania podatkiem VAT transakcji przelewu (cesji) wierzytelności pieniężnej na rzecz Spółki (Cesjonariusza).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawca świadczy usługi m.in. w zakresie obsługi procesu likwidacji szkód komunikacyjnych, w tym także w zakresie bezpośredniej likwidacji szkody komunikacyjnej. Klienci korzystający z tej usługi zlecają Wnioskodawcy wykonanie wszelkich niezbędnych prac związanych z przywróceniem pojazdu Klienta do stanu sprzed szkody. W ramach świadczonej usługi Wnioskodawca zajmuje się wszelkimi aspektami danej szkody komunikacyjnej (korzystając w przeważającej mierze z usług zewnętrznych) w tym holowaniem pojazdu, zabezpieczeniem go na placu, opłaceniem parkingu strzeżonego, zapewnieniem pojazdu zastępczego, naprawą pojazdu i wreszcie zgłoszeniem i rozliczeniem szkody. Klient korzystający z ww. usługi nie bierze udziału w procesie likwidacji szkody. Wnioskodawca i Klient przyjmują bezgotówkową formę rozliczenia zlecenia polegającą na tym, że Klient ceduje na Wnioskodawcę wszelkie wierzytelności jakie przysługują mu wobec Ubezpieczyciela z tytułu danej szkody komunikacyjnej (majątkowej), w tym z tytułu naprawy pojazdu, jego holowania i przechowywania/zabezpieczenia na placu oraz z tytułu wynajmu auta zastępczego. W związku z powyższym Wnioskodawca zgłasza i rozlicza daną szkodę bezpośrednio z Ubezpieczycielem, działając w imieniu własnym i na własny rachunek, zaś Ubezpieczyciel wypłaca świadczenia z polisy AC/OC bezpośrednio na konto Wnioskodawcy na podstawie zgłoszonej przez niego szkody i przedłożonych przez niego dokumentów. W umowach z Klientem Wnioskodawca każdorazowo ustala, iż koszty przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody nie mogą przekroczyć tzw. kwoty bezspornej, przyznanej przez Ubezpieczyciela w procesie likwidacji szkody. W umowie ustalane jest nadto, iż kwota przelana przez Ubezpieczyciela musi w pełni zadowolić roszczenie Wnioskodawcy z tytułu wykonania usługi przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody, w tym sensie, iż Wnioskodawca nie jest uprawniony do zgłaszania żadnych dodatkowych roszczeń w stosunku do Klienta. Tym samym Wnioskodawca przyjmuje na siebie ryzyko niepokrycia przez ubezpieczyciela niektórych kosztów związanych z likwidacją szkody lub też pokrycia ich w wysokości niższej niż zgłoszona (np. kosztów naprawy, parkingu czy holowania pojazdu poniesionych przez Wnioskodawcę). Z tytułu wykonania usługi przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody Wnioskodawca wystawia Klientowi, po wykonaniu usługi, fakturę, na której wskazuje koszty poniesione w celu przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody (na które składają się: koszt naprawy powypadkowej, prac blacharskich i lakierniczych, koszty zakupu części do samochodu, koszty przeprowadzenia ewentualnych badań technicznych pojazdu) przyjmując je w kwotach rzeczywistych (netto) poniesionych przez Wnioskodawcę, a wynikających z faktur czy rachunków wystawionych Wnioskodawcy przez podmiot świadczący daną usługę. tj. bez doliczania marży i tym podobnych narzutów (refaktura). Różnica między ww. kosztami netto a kwotą bezsporną wypłaconą przez ubezpieczyciela z tytułu szkody komunikacyjnej ujmowana jest na fakturze jako obsługa szkody. Od tak wystawionej faktury Wnioskodawca odprowadza VAT w stawce 23%. Kwota brutto wynikająca z tej faktury jest zawsze równa kwocie przyznanej przez Ubezpieczyciela tytułem odszkodowania. Na tej samej zasadzie Wnioskodawca refakturuje na Klienta, osobnymi fakturami, koszty holowania pojazdu oraz opłaty za parking strzeżony. Osobną fakturę wystawia Wnioskodawca także za wynajem auta zastępczego przy czym faktura ta, w zależności od tego czy przedmiotem wynajmu było auto będące własnością Wnioskodawcy czy też auto firmy zewnętrznej, może być zwykłą fakturą albo refakturą. Cesja wierzytelności dokonana przez Klienta obejmuje także płatność za lawetę, parking i wynajem auta zastępczego, dzięki czemu Wnioskodawca uprawniony jest do samodzielnego dochodzenia tych kwot od Ubezpieczyciela i zgłasza je Ubezpieczycielowi razem ze szkodą. Ubezpieczyciel nigdy nie wypłaca w pełni należnej kwoty z tytułu lawety, parkingu i wynajmu auta zastępczego, stąd też zachodzi z reguły konieczność dochodzenia dopłaty przed sądem. Zdarzają się przypadki, w których Ubezpieczyciel na tyle istotnie zaniża uznaną kwotę szkody, iż nie jest możliwe przywrócenie pojazdu do stanu sprzed szkody (jego naprawa) w ramach kwoty bezspornej. Ryzyko powstania takiej sytuacji również leży po stronie Wnioskodawcy wówczas ujmuje on na fakturze dla Klienta koszty poniesione w celu przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody w wysokości odpowiednio pomniejszonej, tak aby ich suma nie przekroczyła kwoty bezspornej zgodnie z postanowieniami zawartej z Klientem umowy. Cesja dokonywana przez Klienta na rzecz Wnioskodawcy przy zleceniu usługi przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody obejmuje wszelkie wierzytelności wobec Ubezpieczyciela, także w części przekraczającej wysokość kwoty bezspornej uznanej przez Ubezpieczyciela w postępowaniu likwidacyjnym. Wynika to z faktu, iż na etapie zawierania umowy przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody to Wnioskodawca, jak zostało wyżej wskazane, przyjmuje na siebie ryzyko niepokrycia przez ubezpieczyciela niektórych kosztów związanych z likwidacją szkody lub też pokrycia ich w wysokości niższej niż zgłoszona, jak również ryzyko zwiększonych kosztów przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody w stosunku do kwoty przyznanej przez Ubezpieczyciela w postępowaniu likwidacyjnym, czy wreszcie ryzyko wystąpienia ujemnej różnicy między kosztami przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody a kwotą bezsporną wypłaconą przez Ubezpieczyciela. Dzięki powyższej cesji Wnioskodawca może samodzielnie i na własne ryzyko dochodzić od Ubezpieczyciela odszkodowania w pozostałym zakresie, uwzględniającego wartość rzeczywiście poniesionych kosztów przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody. Wnioskodawca, na podstawie oceny szans, szacowanych kosztów i przewidywanego czasu prowadzenia ewentualnego sporu sądowego z Ubezpieczycielem, podejmuje decyzję o dochodzeniu scedowanej przez Klienta wierzytelności samodzielnie albo o jej dalszym zbyciu (w całości lub części) na rzecz firmy windykacyjnej, za cenę niższą od wartości nominalnej danej wierzytelności. Wnioskodawca samodzielnie finansuje proces ewentualnego dochodzenia wierzytelności od Ubezpieczyciela przed sądem lub proces sprzedaży wierzytelności na rzecz firmy windykacyjnej. W praktyce Wnioskodawca z reguły samodzielnie dochodzi wierzytelności od Ubezpieczyciela w zakresie dopłaty do auta zastępczego, dopłaty za parking strzeżony oraz dopłaty za holowanie pojazdu (w ramach procesu sądowego, o ile nie dojdzie do zawarcia w tym zakresie ugody z Ubezpieczycielem), natomiast wierzytelność w zakresie pokrycia kosztów naprawy jest przedmiotem dalszego zbycia na rzecz firmy windykacyjnej za cenę niższą od wartości nominalnej tej części wierzytelności. Co do zasady cesja wierzytelności wobec Ubezpieczyciela dokonywana jest przez Klienta na rzecz Wnioskodawcy w ramach bezgotówkowego rozliczenia usługi przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody, a więc bez dodatkowej zapłaty ze strony Wnioskodawcy. Zdarzają się jednak sytuacje, w których Wnioskodawca płaci Klientowi dodatkowo cenę sprzedaży z tytułu cesji (zbycia) na rzecz Wnioskodawcy wierzytelności wobec Ubezpieczyciela. Uzależnione jest to w dużej mierze od przewidywanej przez Wnioskodawcę szacowanej wysokości kosztów naprawy i wartości danej cesji, przy czym cena sprzedaży ustalana jest zawsze poniżej wartości nominalnej danej wierzytelności. Natomiast w związku z omawianą cesją wierzytelności Wnioskodawca w żadnym wypadku nie otrzymuje od Klienta żadnego przysporzenia majątkowego (wynagrodzenia). W żadnym wypadku Wnioskodawca nie pobiera także od Klienta żadnej dodatkowej opłaty z tytułu cesji tej wierzytelności. Wnioskodawca nie jest nadto zobowiązany z tego tytułu do wykonania na rzecz Klienta żadnych dodatkowych czynności czy świadczeń ponad czynności zmierzające do przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody. Wspomnianej cesji nie towarzyszą jakiekolwiek dodatkowe porozumienia między Wnioskodawcą i danym Klientem, regulujące jakiejkolwiek kwestie prawne lub finansowe związane z odzyskiwaniem wierzytelności będących przedmiotem umowy, w szczególności obligujące Wnioskodawcę do podejmowania jakikolwiek dodatkowych czynności w imieniu lub na rzecz Klienta czy też ustalające z tego tytułu wynagrodzenie za czynności dokonane między stronami. Innymi słowy, w żadnym wypadku cesja wierzytelności nie jest związana z dodatkową odpłatnością ze strony Klienta na rzecz Wnioskodawcy. W niektórych przypadkach natomiast w zamian za cesję tej wierzytelności to Wnioskodawca płaci dodatkowo na rzecz Klienta ustaloną w umowie cenę sprzedaży, niższą od wartości nominalnej danej wierzytelności. Cena ta w żadnym wypadku nie mieści w sobie żadnego dodatkowego wynagrodzenia dla Wnioskodawcy z tytułu czynności dokonywanych między stronami. Niezależnie od powyższego Wnioskodawca, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, nabywa wierzytelności osób trzecich w celu ich windykacji lub dalszej odsprzedaży, przy czym decyzja co do sposobu wykorzystania danej wierzytelności podejmowana jest przez Wnioskodawcę ostatecznie z reguły już po nabyciu danej wierzytelności. W razie podjęcia decyzji co do dalszej odsprzedaży wierzytelności, jest ona zbywana odpłatnie na rzecz wybranej firmy windykacyjnej za cenę niższą od wartości nominalnej wierzytelności. Również nabycie wierzytelności przez Wnioskodawcę odbywa się za cenę niższą od wartości nominalnej nabywanej wierzytelności, przy czym w ocenie Wnioskodawcy różnica ta odzwierciedla każdorazowo ekonomiczną wartość nabywanej wierzytelności. To przekonanie wynika z faktu, iż skoro dochodzi do zbycia wierzytelności za taką właśnie cenę, to również w odczuciu Klienta zbywającego daną wierzytelność wysokość ustalonej ceny ma charakter ekwiwalentny wobec ekonomicznej wartości zbywanej wierzytelności, będącej świadczeniem wzajemnym Klienta na rzecz Wnioskodawcy. Nabywane przez Wnioskodawcę wierzytelności są wierzytelnościami wymagalnymi wobec Ubezpieczyciela i dotyczą szkód komunikacyjnych (majątkowych). Wnioskodawca z reguły nabywa daną wierzytelność na etapie, w którym Klient otrzymał już od Ubezpieczyciela wypłatę kwoty bezspornej uznanej w postępowaniu likwidacyjnym przy czym w tym wypadku szkoda nie jest likwidowana za pośrednictwem Wnioskodawcy w sposób opisany w pierwszej części niniejszego wniosku a jedyna umowa jaka łączy Wnioskodawcę z Klientem to właśnie umowa sprzedaży wierzytelności. Sprzedaż wierzytelności obejmuje zatem wszelkie wierzytelności wobec Ubezpieczyciela ponad kwotę uzyskaną od Ubezpieczyciela przez Klienta do dnia podpisania umowy sprzedaży (cesji). Wnioskodawca, zawierając z Klientem umowę sprzedaży wierzytelności, nie zobowiązuje się wobec Klienta do ściągania długu w zamian za wynagrodzenie. Wnioskodawca nabywa tą wierzytelność na własną rzecz i na własne ryzyko.