Postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego z dnia 21.03.2005, sygn. PD 415-144/05, Urząd Skarbowy w Wołowie, sygn. PD 415-144/05

Samochód ciężarowy nabyty został na zasadzie wspólnej własności małżonków. Mąż wykorzystywał ten samochód jako środek trwały w swojej działalności, następnie działalność zlikwidował. Działalność gospodarczą rozpoczęła żona, która powyższy samochód używa do swojej działalności gospodarczej jako środek trwały. Samochód zostaje sprzedany w okresie wykorzystywania go przez żonę do jej działalności. Które z małżonków i z jakiego tytułu wykaże przychód ze sprzedaży środka trwałego?

Ze stanu faktycznego, opisanego przez Stronę we wniosku z dnia 24.01.2005 r. wynika, że mąż podatniczki we wrześniu 2001 r. kupił samochód ciężarowy, który stanowił współwłasność małżonków. Od czerwca 2003 r. mąż podatniczki wykorzystywał ten samochód na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą; samochód ten stanowił środek trwały. Do dnia likwidacji działalności męża w dniu 21 września 2004 r. samochód ten był wykorzystywany przez męża podatniczki na cele prowadzonej działalności gospodarczej. Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika także, że na podstawie art. 22g ust. 13 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatniczka ujęła we wrześniu 2004 r. ten samochód jako środek trwały w wykonywanej przez podatniczkę samodzielnie działalności gospodarczej. W dniu 24 stycznia 2005 r. ww. składnik majątku został zbyty na podstawie sporządzonej przez męża umowy kupna-sprzedaży, jako właściciela pojazdu wg dowodu rejestracyjnego. Zdaniem podatniczki, zawartym we wniosku z dnia 24.01.2005 r., przychód uzyskany ze sprzedaży ww. składnika majątku stanowi przychód z działalności gospodarczej podatniczki w myśl zasady określonej w art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, natomiast nie stanowi on przychodu męża.Na podstawie art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) za przychód z działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług. W myśl art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem z działalności gospodarczej są również przychody z odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą oraz przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej składników majątku będących środkami trwałymi. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłami przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2, innych rzeczy - jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia (...) innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie (...). Przepisu tego nie stosuje się jednak do odpłatnego zbycia składników majątku, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy, (tj. składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą) nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z działalności gospodarczej, a między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia, nie upłynęło 6 lat (art. 10 ust. 2 pkt 3) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).Art. 22g ust. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że w razie zmiany formy prawnej, a także połączenia albo podziału podmiotów dokonywanych na podstawie odrębnych przepisów - wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych ustala się w wysokości wartości początkowej określonej w ewidencji (wykazie) podmiotu o zmienionej formie prawnej, podzielonego albo połączonego. W myśl art. 22g ust. 13 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przepis art. 12 stosuje się odpowiednio w razie zmiany działalności wykonywanej samodzielnie przez jednego z małżonków na działalność wykonywaną samodzielnie przez drugiego z małżonków - jeżeli przed przerwą lub zmianą składniki majątku były wprowadzone do ewidencji (wykazu).Jak wynika ze stanu faktycznego, przedstawionego przez podatniczkę, nabyty przez męża podatniczki samochód stanowi współwłasność majątkową małżonków. Właścicielem pojazdu wg dowodu rejestracyjnego był mąż. Samochód ten był środkiem trwałym w firmie męża do dnia likwidacji działalności gospodarczej z dniem 21 września 2004 r. Ze stanu faktycznego wynika także, że nastąpiła zmiana działalności wykonywanej samodzielnie przez męża na działalność wykonywaną samodzielnie przez żonę na warunkach określonych w art. 22g ust. 13 pkt 5 w zw. z art. 22g ust. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ww. środek trwały na zasadzie kontynuacji ujęty został jako środek trwały do działalności żony we wrześniu 2004 r. W dniu 24 stycznia 2005 r. środek trwały został zbyty na podstawie sporządzonej przez męża umowy kupna-sprzedaży.W ocenie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Wołowie - w przedstawionym przez Stronę stanie faktycznym - stanowisko podatniczki jest prawidłowe. Przychód ze sprzedaży samochodu ciężarowego, stanowiącego środek trwały w firmie podatniczki na dzień sprzedaży, jest przychodem z działalności gospodarczej prowadzonej przez Stronę w myśl art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.W przypadku wspólności majątkowej małżonków nie ma przeszkód, aby samochód stanowiący współwłasność małżonków wykorzystywany był w prowadzonej działalności gospodarczej przez jednego z małżonków. Przy czym nie ma znaczenia fakt, na kogo samochód jest zarejestrowany, gdyż przedmioty nabyte w trakcie małżeństwa stanowią ich dorobek, który objęty jest wspólnością majątkową. Zgodnie z art. 22g ust. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w razie gdy składnik majątku stanowi współwłasność podatnika, wartość początkową tego składnika ustala się w takiej proporcji jego wartości, w jakiej pozostaje udział podatnika we własności tego składnika; zasada ta nie ma zastosowania do składników majątku stanowiących wspólność majątkową małżonków, chyba że małżonkowie wykorzystują składnik majątku w działalności gospodarczej prowadzonej odrębnie. Ze stanu faktycznego wynika, że podatniczka - na zasadzie kontynuacji, określonej w art. 22g ust. 13 pkt 5) w zw. z art. 22g ust. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - używała w swojej działalności środka trwałego (samochodu ciężarowego), który był wcześniej używany przez męża w jego działalności (przy czym działalność żony i męża nie była prowadzona odrębnie w jednym czasie). W stosunku do tego środka trwałego podatniczka prowadząc działalność gospodarczą przejęła po mężu prawa i obowiązki, ponieważ - jak wynika z wniosku Strony - nastąpiła zmiana działalności wykonywanej samodzielnie przez jednego z małżonków na działalność wykonywaną samodzielnie przez drugiego z małżonków we wrześniu 2004 r., a składnik majątku był wprowadzony do ewidencji (Strona we wniosku informuje, że na podstawie art. 22g ust. 13 pkt 5) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ujęła samochód ciężarowy w wykonywanej samodzielnie działalności gospodarczej, co oznacza, że spełnione zostały wszystkie warunki, wynikające z ww. art. 22g ust. 13 pkt 5) ustawy). Należy podkreślić również fakt, że przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wskazują, iż po zawarciu małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa, obejmująca ich dorobek (tzw. wspólność ustawowa). Jedną z głównych cech wspólności ustawowej jest to, że w czasie jej trwania udziały małżonków w majątku wspólnym nie są określone. W czasie trwania wspólności ustawowej małżonków nie można określić proporcji, w jakiej pozostają udziały jednego małżonka we własności poszczególnych składników dorobkowych. Zasady powyższe mają zastosowanie do podatniczki i jej męża, co wynika z przedstawionego stanu faktycznego - Strona informuje we wniosku, że przedmiotowy składnik majątku (samochód ciężarowy) stanowi współwłasność majątkową małżonków.Małżonkowie są szczególną kategorią podatników - posiadaczy składników majątku, wykorzystywanych w działalności gospodarczej. Ze względu na fakt, iż nie można określić udziałów we wspólnym majątku do czasu ustania małżeństwa, w opisanym stanie faktycznym zasadne jest przyjęcie, że przychód ze sprzedaży samochodu ciężarowego opodatkuje jeden z małżonków. Z konstrukcji przytoczonych przepisów, a zwłaszcza przepisu art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. a) w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 8 i ust. 2 pkt 3) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że zarówno mąż podatniczki jak i podatniczka mają obowiązek opodatkować przychód ze sprzedaży środka trwałego - żona - ponieważ zbycie nastąpiło w momencie, gdy wspólny samochód używany był do prowadzonej przez nią działalności gospodarczej oraz mąż - ponieważ sprzedany składnik majątku używany był przez męża podatniczki na potrzeby związane z działalnością gospodarczą (był środkiem trwałym) do czasu likwidacji swojej działalności gospodarczej i nie upłynął 6-letni okres, wynikający z zapisu art. 10 ust. ust. 2 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.. Mając na uwadze przytoczone wyżej przepisy oraz racjonalizm ustawodawcy należy przyjąć, iż faktycznie sprzedaż środka trwałego wykorzystywanego przez Stronę w prowadzonej na dzień sprzedaży działalności gospodarczej będzie wyłącznie stanowić przychód podatniczki z prowadzonej przez nią w 2005 r. działalności gospodarczej w myśl art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym wyłączone jest zastosowanie w stosunku do męża przepisu art. 10 ust. 2 pkt 3 w zw. z art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.