Postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego z dnia 30.05.2005, sygn. PP/443/1/21/02, Urząd Skarbowy w Głogowie, sygn. PP/443/1/21/02

Podatnik na wątpliwości dotyczące opodatkowania dokonanego zbycia prawa użytkowania wieczystego działki gruntu oraz obniżenia podatku należnego o podatek naliczony w związku z nabyciem prawa własności działki gruntu.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że podatnik dokonał wraz z bratem zamiany prawa użytkowania wieczystego działki gruntu, na prawo własności innej działki gruntu. Działka, której prawo wieczystego użytkowania zbył w drodze zamiany na rzecz Gminy Miejskiej, nie była związana z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, dlatego też w celu udokumentowania tej transakcji nie wystawił faktury VAT, gdyż zdaniem pytającego w związku z dokonaną transakcją, nie nabył ani nie posiadał statusu podatnika podatku VAT. Siedziba i miejsce prowadzonej przez wnioskodawcę działalności gospodarczej znajdowały się w innym miejscu. W zamian za zbyte prawo wieczystego użytkowania nabył prawo współwłasności innej działki, na której zamierza prowadzić działalność gospodarczą. Wartości netto zamienianej działki i prawa wieczystego użytkowania były takie same. Gmina Miejska, jako podatnik podatku VAT na okoliczność dokonania powyższej transakcji wystawiła fakturę VAT dokumentującą zbycie połowy działki gruntu, a podatnik naliczony, przez Gminę podatek VAT odliczył w deklaracji VAT-7 za miesiąc grudzień 2004 r. Zdaniem podatnika dokonując zamiany prawa użytkowania wieczystego gruntu, nie miał on obowiązku udokumentowania tej transakcji fakturą VAT, natomiast odliczając podatek naliczony z faktury dokumentującej nabycie prawa własności działki gruntu postąpił prawidłowo. Stanowisko pytającego, w świetle przytoczonych dalej przepisów prawa, należy uznać za prawidłowe.Zgodnie bowiem z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, zgodnie z art. 7 ust. 1 cyt. ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, co ma miejsce w przedmiotowym przypadku po stronie organu samorządowego. Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 powołanej ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę w jakiej dokonano czynności prawnej. Mając na uwadze, iż w rozumieniu prawa cywilnego prawo użytkowania wieczystego gruntu jest innym niż własność prawem rzeczowym oraz niewątpliwie wartością niematerialną i prawną, wobec powyższego zgodnie z cytowanym wyżej art. 8 ust. 1 ustawy, sprzedaż (zbycie) prawa wieczystego użytkowania gruntu, jako świadczenie usługi, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tak wiec w przypadku zbycia prawa wieczystego użytkowania, będzie miało miejsce świadczenie usługi, obowiązek jej opodatkowania podatkiem od towarów i usług będzie uzależniony od statusu osoby korzystającej z prawa użytkowania wieczystego. I tak, posiadacz udziału w użytkowaniu wieczystym dokonujący zbycia prawa w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, opodatkuje je podatkiem od towarów i usług, jeżeli posiada (lub nabędzie) w wyniku dokonania transakcji status podatnika. Wtedy też będzie zobowiązany wystawić fakturę VAT. Jeżeli statusu podatnika VAT, w ramach przedmiotowej transakcji, nie będzie posiadał to wartość prawa użytkowania wieczystego nie będzie obciążona podatkiem od towarów i usług. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Przy czym w myśl art. 15 ust. 2 ustawy o VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.Jednak prawo podatkowe, w tym również przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie dają definicji pojęcia "zamiar". W każdym przypadku należy stwierdzić, czy intencją określonej czynności, z którą łączą się skutki podatkowo-prawne było dokonywanie tej czynności wielokrotnie. Ta intencja dokonywania tej czynności wielokrotnie winna istnieć w chwili dokonywania tej czynności, a nie po jej zawarciu. Zatem, aby jednorazową dostawę towarów lub jednorazowe świadczenie usług uznać za działalność gospodarczą, w momencie jej realizacji podatnik musi mieć zamiar dokonywania takich czynności wielokrotnie, a wykorzystane przy niej towary powinny być nabyte w celu spożytkowania ich przy tej czynności. Jednorazowa czynność podatnika podatku VAT, spełniająca kryteria dostawy towarów lub świadczenia usług, dokonywana w warunkach wskazujących, że działania te nie są czynione z zamiarem ich powtarzania (kontynuowania) i nie zmierzają do nadania im stałego (zorganizowanego) charakteru, a towary te nie były nabywane jedynie w celu ich zbycia - czynności te nie mogą być uznane za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.Co do obowiązku wystawienia faktury, wyjaśnić należy, iż stosownie do przepisu art. 106 ust. 1 i 4 ww. ustawy, podatnicy VAT, co do zasady, są zobowiązani wystawić fakturę potwierdzającą dokonanie sprzedaży. W tym przypadku, w związku z dokonywanym zbyciem prawa użytkowania wieczystego pytający nie posiadał statusu podatnika, a co za tym idzie nie miał obowiązku wystawienia faktury VAT. Jeżeli chodzi o prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony przez Gminę Miejska z tytułu dokonania transakcji nabycia działki gruntu, to stwierdzić należy, iż w myśl przepisu ust. 1 art. 86 ustawy o podatku VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatnikowi, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika m. in. z tytułu nabycia towarów i usług, potwierdzających dokonanie przedpłaty (zaliczki, zadatku, raty), jeżeli wiązały się one z powstaniem obowiązku podatkowego. Ograniczenie zawarte w przepisie art. 88 ust. 1 pkt 2 dotyczące braku prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony w przypadku nabycia towarów i usług, jeżeli wydatki na ich nabycie nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym nie dotyczą wydatków związanych z nabyciem gruntów i prawa wieczystego użytkowania gruntów.