Informacja o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego z dnia 16.11.2004, sygn. PD/423-106/04/32082, Drugi Śląski Urząd Skarbowy w Bielsku-Białej, sygn. PD/423-106/04/32082

Art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) stanowi iż, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy. Art. 16 ust. 1 pkt 9 ustawy stanowi, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów i wpłat na różnego rodzaju fundusze tworzone przez podatnika. Kosztem uzyskania przychodu są jednak odpisy i zwiększenia, które w rozumieniu przepisów o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych obciążają koszty działalności pracodawcy, jeżeli środki pieniężne stanowiące równowartość tych odpisów i zwiększeń zostały wpłacone na rachunek Funduszu (art. 16 ust. 1 pkt 9 lit. b). Art. 5 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 04.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 1996 r. r. Nr 70, poz. 335 ze zm.) stanowi iż, fundusz tworzy się z corocznego odpisu podstawowego, naliczanego w stosunku do przeciętnej liczby zatrudnionych, którego wysokość generalnie wynosi na jednego zatrudnionego 37,5% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim lub w drugim półroczu roku poprzedniego, jeżeli przeciętne wynagrodzenie z tego okresu stanowiło kwotę wyższą. Na podstawie art. 5 ust. 5 ww. ustawy pracodawcy sprawujący opiekę socjalną nad emerytami i rencistami, w tym także ze zlikwidowanych zakładów pracy, mogą zwiększyć Fundusz o 6,25% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, o którym mowa wyżej na każdego emeryta i rencistę uprawnionego do opieki. Ponadto zgodnie z art. 4 ustawy układ zbiorowy pracy może dowolnie kształtować wysokość odpisu na fundusz. Z treści art. 6 ust. 1 ww. ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych wynika ponadto, iż odpisy i zwiększenia, o których mowa w art. 3-5 i 6a oraz kwoty wypłaconych świadczeń urlopowych, obciążają koszty działalności pracodawcy. Powyższe uregulowania ustawowe oznaczają, że tworzenie Funduszu (naliczenie odpisu) dotyczy danego roku kalendarzowego i jest rozliczane w skali tego roku kalendarzowego. Zgodnie z treścią art. 15 ust. 4 ww. ustawy koszty uzyskania przychodów są potrącane tylko w tym roku podatkowym, którego dotyczą, tj. są potrącane także koszty uzyskania poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy, lecz dotyczące przychodów roku podatkowego oraz określone co do rodzaju i kwoty koszty uzyskania, które zostały zarachowane, chociaż ich jeszcze nie poniesiono, jeżeli odnoszą się do przychodów danego roku podatkowego, chyba że ich zarachowanie nie było możliwe; w tym przypadku są one potrącane w roku, w którym zostały poniesione. Termin "zarachowanie" nie został określony w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych, należałoby zatem odnieść się do praktyki księgowej w tym zakresie. Podatnik podatku dochodowego od osób prawnych ma możliwość sporządzenia sprawozdań finansowych oraz obliczenia przychodów i kosztów za dany rok podatkowy do końca marca roku następnego po roku kalendarzowym. Wydaje się zatem słuszne, iż właśnie w tym terminie ma możliwość dokonania "zarachowania".