Opinia rzecznika generalnego M. Szpunara przedstawiona w dniu 10 marca 2021 r., sygn. C-13/20

Wydanie tymczasowe

OPINIA RZECZNIKA GENERALNEGO

MACIEJA SZPUNARA

przedstawiona w dniu 10 marca 2021 r.(1)

Sprawa C13/20

Top System SA

przeciwko

État belge

[wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez cour dappel de Bruxelles (sąd apelacyjny w Brukseli, Belgia)]

Odesłanie prejudycjalne Prawo autorskie i prawa pokrewne Dyrektywa 91/250/EWG Ochrona prawna programów komputerowych Artykuł 5 ust. 1 Wyjątki od czynności zastrzeżonych Czynności konieczne do poprawienia błędów Artykuł 6 Dekompilacja programu komputerowego

 Wprowadzenie

1. W ramach niniejszej sprawy Trybunał ma ponownie możliwość pochylić się nad specyfiką ochrony prawnej programów komputerowych. O ile bowiem zarówno na gruncie prawa Unii(2), jak i prawa międzynarodowego(3) uznaje się, że programy komputerowe są chronione prawem autorskim jak utwory literackie, różnią się one jednak od nich pod wieloma względami. Ich szczególny charakter, jako przedmiotów ochrony, odzwierciedla się w mechanizmach tej ochrony, które na tyle różnią się od zasad ogólnych prawa autorskiego, że niektórzy autorzy mówią o de facto systemie ochrony sui generis(4).

2. Przede wszystkim programy komputerowe nie tylko mają cel użytkowy, ale także użyteczność ta ma bardzo szczególny charakter: sprawia, że komputery działają. Program taki składa się bowiem z zespołu instrukcji, które, wykonywane przez komputer, pozwalają mu na realizację pewnych zadań(5). Wynika z tego, że w odróżnieniu od wszystkich innych kategorii przedmiotów chronionych prawem autorskim programy komputerowe nie są przeznaczone do użytku poprzez ludzką percepcję. Pierwsze programy komputerowe były zresztą uznawane za dodatek do samej maszyny i dopiero stopniowo software zyskał swój niezależny charakter w stosunku do hardware(6).

Co prawda w pewnych sytuacjach, które mogą być istotne z punktu widzenia prawa autorskiego, zapoznanie się z programem komputerowym przez człowieka może być użyteczne, na przykład w celu stworzenia programu konkurencyjnego lub uzupełniającego, niemniej co do zasady to komputer, a nie użytkownik, zapoznaje się z programem i go wykonuje. Użyteczność dla użytkownika tkwi zatem nie w samym programie komputerowym, lecz w funkcjach, które program ów pozwala wdrożyć komputerowi. Zbliża to programy komputerowe bardziej do wynalazków chronionych patentem niż do utworów klasycznie chronionych prawem autorskim.