Opinia rzecznika generalnego Tanchev przedstawiona w dniu 17 grudnia 2020 r. A.B. i in. przeciwko Krajowa Rada Sądownictwa i in., sygn. C-824/18

OPINIA RZECZNIKA GENERALNEGO

EVGENIEGO TANCHEVA

przedstawiona w dniu 17 grudnia 2020 r.(1)

Sprawa C824/18

A.B.,

C.D.,

E.F.,

G.H.,

I.J.

przeciwko

Krajowej Radzie Sądownictwa

przy udziale: Rzecznika Praw Obywatelskich

Prokuratora Generalnego

[wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Naczelny Sąd Administracyjny (Polska)]

Odesłanie prejudycjalne Artykuł 2, art. 4 ust. 3 i art. 19 ust. 1 TUE Artykuł 267 TFUE Artykuł 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej Państwo prawne Skuteczna ochrona sądowa Zasada niezawisłości sędziowskiej Procedura powoływania sędziów polskiego Sądu Najwyższego Powołanie przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa Brak niezależności Krajowej Rady Sądownictwa Środek prawny przed sądem pozbawiony skuteczności Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego uchylające przepis stanowiący podstawę właściwości sądu odsyłającego Prawo krajowe ograniczające uprawnienia orzecznicze sądu odsyłającego Pierwszeństwo prawa Unii Odmienne traktowanie pod względem dostępu do środka prawnego przed sądem

1. Jak trafnie ujął to Lord Neuberger, były prezes UK Supreme Court (sądu najwyższego Zjednoczonego Królestwa), gdy ludzie zostają pozbawieni prawa do zaskarżenia przed sądem poczynań rządu, zaczyna się dyktatura(2). Zniesienie w Polsce możliwości kontroli sądowej w kontekście kluczowego dla prawa konstytucyjnego zagadnienia niezawisłości sędziowskiej(3) stanowi centralną część sporu poddanego pod rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie(4).

Niniejsza sprawa porusza bowiem doniosłe kwestie i umożliwi Trybunałowi udzielenie znaczących wyjaśnień, zarówno na płaszczyźnie proceduralnej, jak i materialnoprawnej, w szczególności w odniesieniu do art. 19 ust. 1 TUE. Rozpatrując kwestię pierwszeństwa prawa Unii, odniosę się do niedawnego wyroku Bundesverfassungsgericht (federalnego trybunału konstytucyjnego, Niemcy, zwanego dalej BVerfG) w sprawie Weiss (2 BvR 859/15), w którym orzeczono w szczególności, że wyrok Trybunału został wydany ultra vires, a także do niedawnego postanowienia Izby Dyscyplinarnej polskiego Sądu Najwyższego, która w reakcji na orzeczenie BVerfG uznała, że wyrok Trybunału nie może być uznany za obowiązujący na gruncie polskiego porządku prawnego.