Opinia rzecznika generalnego Bobek przedstawiona w dniu 7 listopada 2019 r., sygn. C-659/18

Wydanie tymczasowe

OPINIA RZECZNIKA GENERALNEGO

MICHALA BOBEKA

przedstawiona w dniu 7 listopada 2019 r.(1).

Sprawa C659/18

VW

[wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Juzgado de Instrucción n. 4 de Badalona (sąd prowadzący postępowanie przygotowawcze nr 4, Badalona, Hiszpania)]

Współpraca wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych Dyrektywa 2013/48/UE Artykuł 2 Zakres stosowania Artykuł 3 Prawo dostępu do adwokata Brak stawiennictwa na wezwanie Krajowy nakaz aresztowania Czasowe odstępstwa Artykuł 8 Okoliczności, w jakich może nastąpić zwłoka w zapewnieniu pomocy adwokata

I. Wprowadzenie

1. Zawód adwokata ma swoje korzenie w starożytnej Grecji i starożytnym Rzymie(2). Możliwość skorzystania przez osoby, przeciwko którym toczy się postępowanie karne, z pomocy adwokata, rozumiana w kategoriach prawa, to jednak stosunkowo nowa koncepcja, której genezy należy upatrywać w XVIII i XIX w(3)..

2. Obecnie prawo dostępu do adwokata (w niektórych państwach określane mianem prawa dostępu do obrońcy) w postępowaniu karnym uważa się za kluczowy element prawa do obrony i, w szerszym ujęciu, prawa do rzetelnego procesu sądowego(4). Jest ono zagwarantowane między innymi w art. 47 akapit drugi Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (zwanej dalej kartą), w art. 6 ust. 3 lit. c) europejskiej konwencji praw człowieka (zwanej dalej EKPC) i w art. 14 ust. 3 lit. b) Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych(5).

Niniejsza sprawa stwarza dla Trybunału okazję do uściślenia zakresu prawa dostępu do adwokata w świetle dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/48/UE z dnia 22 października 2013 r. w sprawie prawa dostępu do adwokata w postępowaniu karnym i w postępowaniu dotyczącym europejskiego nakazu aresztowania oraz w sprawie prawa do poinformowania osoby trzeciej o pozbawieniu wolności i prawa do porozumiewania się z osobami trzecimi i organami konsularnymi w czasie pozbawienia wolności(). Pytanie skierowane do Trybunału w trybie prejudycjalnym można streścić w następujący sposób: czy dopuszczalna jest zwłoka w zapewnieniu prawa dostępu do adwokata do momentu, w którym podejrzany osobiście stawi się przed sądem, jeżeli ów podejrzany został uprzednio wezwany przez ten sąd do stawiennictwa i, wskutek braku takiego stawiennictwa, został wydany wobec niego (krajowy) nakaz aresztowania?