Opinia rzecznika generalnego M. Szpunara przedstawiona w dniu 26 września 2019 r., sygn. C-394/18

Wydanie tymczasowe

OPINIA RZECZNIKA GENERALNEGO

MACIEJA SZPUNARA

przedstawiona w dniu 26 września 2019 r.(1)

Sprawa C394/18

I.G.I. Srl

przeciwko

Marii Grazii Cicenii,

Mariowi Di Pierrowi,

Salvatoremu de Vitowi,

Antoniowi Raffaelemu

przy udziale

Costruzioni Ing. Iandolo Srl

[wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Corte dAppello di Napoli (sąd apelacyjny w Neapolu, Włochy)]

Odesłanie prejudycjalne Spółki Podziały Skarga pauliańska Ochrona interesów wierzycieli uczestniczących w podziale Pewność prawa w kontekście podziału spółki Szósta dyrektywa 82/891/EWG

I.      Wprowadzenie

1.        W prawie rzymskim ochrona wierzycieli przed oszustwami, których dopuszczali się w stosunku do nich dłużnicy była początkowo zapewniana, jak wskazał rzecznik generalny Dámas Ruiz-Jarabo Colomer, dzięki prymitywnemu narzędziu uprawniającemu wierzyciela do sprzedania w niewolę dłużnika, który nie uiścił swego długu, a następnie za pośrednictwem powództwa pozwalającego wierzycielowi na unieważnienie czynności dokonanych przez dłużnika w oszukańczy sposób i z pokrzywdzeniem wierzyciela(2). Konstrukcja takiego powództwa było wówczas oparta na trzech konstytutywnych elementach(3): przede wszystkim na wystąpieniu rzeczywistej szkody w chwili wystąpienia z powództwem (eventus damni); ponadto na występowaniu po stronie dłużnika zamiaru oszukania oraz pokrzywdzenia wierzycieli (consilium fraudis) i wreszcie na złej wierze osób trzecich wynikającej z wiedzy o oszukańczym działaniu dłużnika (scientia fraudis).

        Za naszych czasów przesłanki skargi pauliańskiej w formie znanej prawu poszczególnych państw członkowskich nadal nawiązują do prawa rzymskiego. Ogólnie rzecz ujmując, skarga pauliańska może zostać skutecznie wywiedziona w przypadku, gdy rozporządzenie majątkiem przez dłużnika spowodowało szkodę po stronie wierzyciela. Ponadto konieczne jest wykazanie, że działanie dłużnika miało charakter oszukańczy, oraz wykazanie posiadania przez osoby trzecie wiedzy o tym, a nawet ich współudziału.