Opinia rzecznika generalnego - 15 grudnia 2015 r. - Kossowski - Sprawa C-486/14

OPINIA RZECZNIKA GENERALNEGO

YVES’A BOTA

przedstawiona w dniu 15 grudnia 2015 r.(1)

Sprawa C‑486/14

Postępowanie karne

przeciwko

Piotrowi Kossowskiemu

[wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym
złożony przez Hanseatisches Oberlandesgericht Hamburg
(wyższy sąd regionalny w Hamburgu, Niemcy)]

Odesłanie prejudycjalne - Przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości - Konwencja wykonawcza do układu z Schengen - Artykuł 54 i art. 55 ust. 1 lit. a) - Karta praw podstawowych Unii Europejskiej - Artykuł 50 i art. 52 ust. 1 - Zasada „ne bis in idem” - Ważność zastrzeżenia wobec stosowania zasady ne bis in idem - Dorobek Schengen - Zasada wzajemnego uznawania - Wzajemne zaufanie - Ściganie w ramach postępowania karnego w innym państwie członkowskim tej samej osoby za ten sam czyn - Pojęcie „tego samego czynu zabronionego” - Pojęcie „prawomocnego wyroku” - Badanie co do istoty - Prawo ofiar

1.        Niniejsza sprawa porusza po raz pierwszy kwestię ważności zastrzeżeń wobec zastosowania zasady ne bis in idem, przewidzianych w art. 55 konwencji wykonawczej do układu z Schengen(2) w świetle art. 50 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (zwanej dalej „kartą”).

2.        W szczególności Hanseatisches Oberlandesgericht Hamburg (wyższy sąd regionalny w Hamburgu) zmierza do ustalenia, czy zaoferowana państwom członkowskim możliwość, ustanowiona w art. 55 ust. 1 lit. a) KWUS, aby nie stosować tej zasady, jeżeli czyny, których dotyczy zagraniczny wyrok, miały miejsce w całości lub w części na własnym ich terytorium, stanowi ograniczenie art. 50 karty, dopuszczalne na mocy jej art. 52 ust. 1.

3.        Sprawa ta jest również okazją dla Trybunału do uściślenia swojego orzecznictwa dotyczącego pojęcia „prawomocnego wyroku” w rozumieniu art. 54 KWUS i art. 50 karty.

        W niniejszej opinii przedstawię powody, które skłaniają mnie do stwierdzenia, że zastrzeżenie, o którym mowa w art. 55 ust. 1 lit. a) KWUS, powinno zostać uznane za nieważne. Następnie przedstawię, dlaczego moim zdaniem zasadę ne bis in idem ujętą w art. 54 KWUS i art. 50 karty należy interpretować w ten sposób, że postanowienie o umorzeniu postępowania, wydane przez prokuraturę i kończące postępowanie przygotowawcze, nie może być uznane za „prawomocny wyrok” w rozumieniu tych artykułów, jeśli w sposób oczywisty z jego uzasadnienia wynika, że elementy, które stanowią istotę sytuacji prawnej, takie jak przesłuchania pokrzywdzonego i świadka, nie zostały zbadane przez właściwe organy wymiaru sprawiedliwości.