Postanowienie TK z dnia 24 lipca 2008 r., sygn. Ts 308/07

186/3/B/2009

POSTANOWIENIE

z dnia 24 lipca 2008 r.

Sygn. akt Ts 308/07

Procedura zawierania umów w obrocie profesjonalnym określona w k.c. nie pozostaje w związku z wolnością pracy.

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Zbigniew Cieślak,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Marka Jarockiego i Przedsiębiorstwa Komunikacyjno Spedycyjnego TYCHY spółka z ograniczoną odpowiedzialnością o zbadanie zgodności:

art. 69 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.) w zakresie, w jakim nie dotyczy ofert złożonych w trybie art. 68 oraz art. 68¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.) z art. 2, art. 64 i art. 65 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

postanawia:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 21 grudnia 2007 r. skarżący domagają się uznania art. 69 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.; dalej: k.c.) w zakresie, w jakim nie dotyczy ofert złożonych w trybie art. 68 oraz art. 68¹ k.c. za niezgodny z art. 2, art. 64 oraz art. 65 ust. 1 Konstytucji.

Zaskarżona norma ma następujące brzmienie: „Jeżeli według ustalonego w danych stosunkach zwyczaju lub według treści oferty dojście do składającego ofertę oświadczenia drugiej strony o jej przyjęciu nie jest wymagane, w szczególności jeżeli składający ofertę żąda niezwłocznego wykonania umowy, umowa dochodzi do skutku, skoro druga strona w czasie właściwym przystąpi do jej wykonania; w przeciwnym razie oferta przestaje wiązać”. Skarżący podnoszą, iż - w ich opinii - zaskarżony przepis został wprowadzony do k.c. celem dostosowania norm prawa do faktycznego sposobu zawierania umów przez strony, co w zamyśle ustawodawcy miało zapewnić jasność i przejrzystość obrotu gospodarczego. Wskazują ponadto, że regułą w przypadku przedsiębiorstw transportowych jest reagowanie na otrzymaną ofertę poprzez jej potwierdzenie bezpośrednio lub w drodze kontroferty „zawierającej rozwiązania skutecznie chroniące słuszny interes przewoźnika”. Jednakże, jak podnoszą skarżący: „podkreślić należy, że treść art. 68 k.c. oraz art. 68 k.p.c. wskazuje, iż skarżący nie ma absolutnie innej możliwości zmiany treści umowy stron jak tylko przez złożenie kontroferty kontrahentowi”. W ocenie skarżących „istotą skargi konstytucyjnej jest istnienie takiego mechanizmu prawnego, który z jednej strony daje prawo do swobodnego, a nawet dowolnego formułowania pisemnej treści stosunku prawnego stron przy istniejącym domniemaniu prawnym zawarcia umowy na tychże warunkach pisemnych, a jednocześnie drugą ze stron umowy pozbawia realnej możliwości szybkiego wpływu na treść stosunku prawnego przy jednoczesnym oczekiwaniu kontrahenta niezwłocznego przystąpienia do wykonania umowy przez zleceniobiorcę. Taki stan prawny prowadzi do sytuacji, w której przedsiębiorca zmuszony jest wykonać każdą ofertę przysłaną przez kontrahenta bez prawa wniesienia sprzeciwu lub zastrzeżeń w jakiejkolwiek formie (…). W takiej sytuacji przy ugruntowanym i trwałym sposobie stosowania normy zaskarżonego przepisu skarżący nie mają żadnej faktycznej możliwości uchylenia się od zobowiązania skrajnie niekorzystnego, którego podjęcia w określonej formie nie ustalali”. Prowadzi to - w ich ocenie - do naruszenia „prawa do równej ochrony praw wzajemnych stron umowy gospodarczej wskazanego w art. 64 Konstytucji” oraz „nadmiernie i w sposób sprzeczny z art. 65 ust. 1 Konstytucji ingeruje w swobodę prowadzenia działalności gospodarczej”.