Wyrok SN z dnia 26 maja 2021 r., sygn. I NSNc 76/21

Nie powinno ulegać wątpliwości, że choć przepis art. 1015 § 1 k.c. stanowi o konieczności złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku w terminie 6 miesięcy od powzięcia informacji o tytule powołania, to wyrażenie w tym terminie przez spadkobiercę wobec sądu jedynie woli co do zamiaru złożenia tego oświadczenia traktowane jest jako zachowanie tego terminu w przypadku następczego złożenia oświadczenia już po jego upływie.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Janusz Niczyporuk (przewodniczący)

SSN Paweł Czubik (sprawozdawca)

Michał Jerzy Górski (ławnik Sądu Najwyższego)

w sprawie z wniosku J. D. z udziałem M. M., B. M., A. M., o stwierdzenie nabycia praw do spadku po J. M., po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych w dniu 26 maja 2021 r., skargi nadzwyczajnej wniesionej przez Rzecznika Praw Obywatelskich od postanowienia Sądu Okręgowego w Ł. z dnia 8 listopada 2011 r., sygn. akt III Ca (...),

1. uchyla zaskarżone postanowienie w całości i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Ł.;

2. znosi wzajemnie koszty postępowania skargowego przed Sądem Najwyższym.

Uzasadnienie

M. M. w dniu 30 września 2009 r. złożył w Sądzie Rejonowym w S. pismo, w którym oświadczył, że odrzuca spadek po ojcu J. M. zmarłym w dniu 6 kwietnia 2009 r.

Zarządzeniem z dnia 12 października 2009 r. M. M. został wezwany do uzupełnienia braków formalnych pisma z dnia 30 września 2009 r. poprzez uiszczenie opłaty w wysokości 50 zł oraz złożenia aktu urodzenia.

Postanowieniem z 16 października 2009 r. Sąd Rejonowy w S. w sprawie I Ns 480/09 oddalił wniosek M. M. o odebranie oświadczenia w przedmiocie odrzucenia spadku po J. M.. W uzasadnieniu sąd wskazał, że jeśliby uznać pismo z dnia 30 września 2009 r. za złożone w formie pisemnej oświadczenie w przedmiocie odrzucenia spadku, to jako złożone w formie pisemnej zwykłej nie wywołuje ono żadnych skutków prawnych (art. 1018 § 3 k.c.). Uznając zaś pismo za wniosek o odebranie przez sąd oświadczenia w przedmiocie przyjęcia lub odrzucenia spadku, wniosek taki podlega oddaleniu z uwagi na upływ terminu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania (art. 1015 § 1 k.c.). Wniosek bowiem był dotknięty brakami. Wnioskodawca M. M. został wezwany do usunięcia braków między innymi przez uiszczenie opłaty. Opłata została uiszczona w dniu 12 października 2009 r. i dopiero wówczas Sąd mógł podjąć dalsze czynności.