Postanowienie SN z dnia 29 maja 2019 r., sygn. II UK 204/18

Brak formalnych przeciwwskazań do zatrudniania osób bliskich w ramach stosunku pracy (art. 8 ust. 1 i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych) nie wyklucza kompetencji organu ubezpieczeń społecznych do weryfikowania deklarowanego tytułu ubezpieczenia społecznego (art. 68 pkt 1 i 2 tej ustawy), zwłaszcza gdy ustalenie to dotyczy osoby bliskiej w zaawansowanej ciąży, dla której pracodawca tworzy stanowisko pracy z wysokim wynagrodzeniem, wpływającym (poprzez należne składki) na wysokość świadczeń z pracowniczego ubezpieczenia społecznego, z których osoba ta zamierzała korzystać po krótkim okresie od zawarcia umowy o pracę. Rzeczywisty charakter pracowniczego zatrudnienia osób bliskich pracodawcy wymaga nie tylko stwierdzenia braku formalnych zakazów do ich zatrudniania w ramach stosunku pracy, ale też rygorystycznych ustaleń i przekonującej oceny, że zostały spełnione nie tylko formalne, ale i realne warunki do podjęcia zatrudnienia, a następnie miało miejsce rzeczywiste wykonywanie przez osobę bliską obowiązków o cechach charakteryzujących stosunek pracy wywołujących zobowiązanie pracownicze. Jest to niezbędne dla wyeliminowania z obrotu prawnego zachowań osób bliskich zmierzających do obejścia lub nadużycia prawa do korzystniejszego tytułu i świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Maciej Pacuda

w sprawie z wniosku M.W. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W. z udziałem S. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowo-akcyjnej w W. o podleganie ubezpieczeniom społecznym, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 29 maja 2019 r., skargi kasacyjnej wnioskodawczyni od wyroku Sądu Apelacyjnego w [...]. z dnia 12 grudnia 2017 r., sygn. akt III AUa [...],