Wyrok SN z dnia 6 czerwca 2019 r., sygn. II CSK 204/18

1. Osoba będąca właścicielem nieruchomości obciążonej hipoteką jest co prawda określana mianem "dłużnika" (tzw. dłużnika rzeczowego), to jednak nie jest to dłużnik w rozumieniu przepisów prawa cywilnego materialnego, bowiem nie wynika z treści hipoteki, iżby łączyć miał tę osobę z wierzycielem jakikolwiek stosunek o charakterze zobowiązaniowym. Hipoteka istnieje jako obciążenie nieruchomości bez względu na osobę właściciela. Wniosek przeciwny, tj. postrzeganie hipoteki jako swoistego stosunku zobowiązaniowego, pozostaje w jaskrawej sprzeczności z istotą hipoteki jako prawa bezwzględnego.

2. Wobec faktu, iż w ustawie o księgach wieczystych i hipotece nie zostały przewidziane wymagania co do szczególnej treści lub formy wypowiedzenia w stosunku do właściciela przedmiotu hipoteki niebędącego dłużnikiem osobistym, do czynności wierzyciela hipotecznego, których następstwem jest postawienie wierzytelności hipotecznej w stan wymagalności, można zaliczyć zarówno wezwanie właściciela nieruchomości do zapłaty, jak i doręczenie pozwu obejmującego żądanie zasądzenia sumy wierzytelności, a samo oświadczenie nie musi zawierać terminu "wypowiedzenie", aby jako takie być traktowanym. W związku z tym nie ma przeszkód, aby uznać za skutecznie dokonane wypowiedzenie wobec właściciela nieruchomości obciążonej hipoteką wytoczenie także przeciwko niemu powództwa, a zatem wypowiedzenie w postaci czynności procesowej. Tym samym doręczenie pozwu właścicielowi powinno być traktowane jako równoznaczne z wypowiedzeniem, o którym mowa w art. 78 u.k.w.h.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Małgorzata Manowska (przewodniczący)

SSN Tomasz Szanciło

SSN Kamil Zaradkiewicz (sprawozdawca)

w sprawie z powództwa (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w W. przeciwko W. P., K. D. i A. D. o zapłatę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 6 czerwca 2019 r., skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego w (...) z dnia 11 października 2017 r., sygn. akt I ACa (...),