Wyrok SN z dnia 10 maja 2018 r., sygn. I UK 114/17

Art. 7 pkt 5 lit. b ustawy emerytalnej uzależnia uznanie urlopu bezpłatnego lub wychowawczego za okres nieskładkowy od "przysługiwania" zasiłku pielęgnacyjnego na dziecko. Stąd warunkiem zaliczenia tych urlopów jako okresów nieskładkowych jest spełnienie przesłanek prawa do zasiłku pielęgnacyjnego, nawet wówczas, gdy uprawniony nie pobierał tego świadczenia.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Katarzyna Gonera (przewodniczący)

SSN Jolanta Franczak (sprawozdawca)

SSN Halina Kiryło

w sprawie z odwołania E.S. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w K. o świadczenie przedemerytalne, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 10 maja 2018 r., skargi kasacyjnej ubezpieczonej od wyroku Sądu Apelacyjnego w [...] z dnia 13 września 2016 r., sygn. akt III AUa [...],

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu w [...] do ponownego rozpoznania oraz orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Sąd Okręgowy w K. wyrokiem z dnia 20 marca 2015 r. oddalił odwołanie wnioskodawczyni E.S. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w K. z dnia 5 listopada 2014 r. odmawiającej wnioskodawczyni prawa do świadczenia przedemerytalnego.

Sąd Okręgowy ustalił, że wnioskodawczyni, urodzona 28 sierpnia 1959 r., do dnia 19 marca 2014 r. była zatrudniona w zakładzie pracy, w którym rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło z przyczyn dotyczących pracodawcy. W dacie rozwiązania stosunku pracy wykazała łącznie 34 lata, 1 miesiąc i 5 dni okresów składkowych i nieskładkowych. Do stażu ubezpieczeniowego nie uwzględniono jej okresu opieki nad dzieckiem od dnia 17 stycznia 1994 r. do dnia 10 listopada 1995 r. Wnioskodawczyni korzystała z urlopu wychowawczego z tytułu wychowywania czworga dzieci (M., R., X. i D.). Sąd Okręgowy podniósł, że jedną z przesłanek nabycia prawa do świadczenia przedemerytalnego, określoną w art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (obecnie jednolity tekst: Dz.U. z 2017 r., poz. 2148), jest wymóg posiadania w przypadku kobiety 35 lat okresu uprawniającego do emerytury. Okres ten to okres składkowy i nieskładkowy, o którym stanowi art. 6 i 7 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (obecnie jednolity tekst: Dz.U. z 2017 r., poz. 1383 ze zm., dalej jako ustawa emerytalna). Według art. 7 ust. 5 tej ustawy, okresami nieskładkowymi są przypadające przed dniem nabycia prawa do emerytury lub renty okresy urlopu wychowawczego, urlopu bezpłatnego udzielonego na podstawie przepisów w sprawie bezpłatnych urlopów dla matek pracujących opiekujących się małymi dziećmi, innych udzielonych w tym celu urlopów bezpłatnych oraz okresy niewykonywania pracy - z powodu opieki nad dzieckiem: a) w wieku do lat 4 - w granicach do 3 lat na każde dziecko oraz łącznie - bez względu na liczbę dzieci - do 6 lat, b) na które ze względu na jego stan fizyczny, psychiczny lub psychofizyczny przysługuje zasiłek pielęgnacyjny -dodatkowo w granicach do 3 lat na każde dziecko. Do okresu nieskładkowego zaliczono wnioskodawczyni urlopy wychowawcze, przy zastosowaniu ograniczenia do 6 lat, przypadające w dniach: 12 lipca 1981 r. - 10 lipca 1982 r., 24 sierpnia 1983 r. - 31 maja 1986 r., 16 maja 1991 r. - 30 czerwca 1992 r., 10 listopada 1992 r. - 16 stycznia 1994 r. Sporny okres od dnia 17 stycznia 1994 r. do dnia 10 listopada 1995 r. nie mógł zostać zaliczony do okresu nieskładkowego, bowiem wnioskodawczyni nie wykazała, aby przynajmniej jedno z jej dzieci, na które udzielono jej urlopu wychowawczego, miało uprawnienie do zasiłku pielęgnacyjnego. Art. 7 ust. 5 ustawy emerytalnej w sposób wyraźny określa możliwości zaliczania do okresów nieskładkowych okresów urlopów wychowawczych i innych okresów związanych z opieką na dziećmi bez względu na ich wiek, z ograniczeniem do 6 lat. Wobec tego wnioskodawczyni nie posiada 35-letniego okresu uprawniającego do emerytury, a tym samym nie spełnia przesłanek do przyznania świadczenia przedemerytalnego.