Wyrok SN z dnia 8 listopada 2018 r., sygn. II CSK 595/17

Wyłączenie z zakresu ubezpieczenia odpowiedzialności za oznaczone szkody, czy nawet ich części, przewidziane w ogólnych warunkach ubezpieczenia, wymaga dokładnego określenia wyodrębnienia, które musi być znane ubezpieczającemu się. Niejasności czy wątpliwości w rozumieniu postanowienia wyłączającego należy interpretować na korzyść ubezpieczającego.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Marian Kocon (przewodniczący)

SSN Bogumiła Ustjanicz (sprawozdawca)

SSN Karol Weitz

w sprawie z powództwa V. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. przeciwko [...] Towarzystwu Ubezpieczeń "[...]" Spółce Akcyjnej w S. o zapłatę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 8 listopada 2018 r., skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego w [...] z dnia 1 lutego 2017 r., sygn. akt I ACa [...]/16,

uchyla zaskarżony wyrok w zakresie oddalającym powództwo w pozostałej części i orzekającym o kosztach procesu (pkt II a i b), oddalającym apelację powoda w całości (pkt IV) i orzekającym o kosztach postępowania apelacyjnego (pkt V i VI) i w tej części przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu w [...] do ponownego rozpoznania oraz rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Powódka domagała się zasądzenia od pozwanej kwoty 238 040,67 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 24 grudnia 2014 r., która obejmowała kwoty: 220 199,67 zł wypłaconą poszkodowanemu B.H., 12 513 zł tytułem poniesionej opłaty sądowej od sprzeciwu od wyroku zaocznego i 5 238 zł opłaty sądowej od zażalenia na postanowienie oddalające wniosek o zawieszenie rygoru natychmiastowej wykonalności.

Wyrokiem z dnia 16 marca 2016 r. Sąd Okręgowy w P. zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 125 393,25 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 7 stycznia 2015 r., a w pozostałym zakresie powództwo oddalił. Z dokonanych przez ten Sąd ustaleń faktycznych wynika, że strony łączyła umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej lub użytkowania mienia zawarta na okres od dnia 10 października 2001 r. do dnia 9 października 2002 r., której postanowienia były objęte ogólnymi warunkami ubezpieczenia o symbolu OC/OW001/b/0101 (dalej: "o.w.u"). Strony rozszerzyły zakres ubezpieczenia przez włączenie ryzyka OC pracodawcy za wypadki przy pracy (klauzula 004) i o szkody w mieniu lub na osobie powstałe po przekazaniu przedmiotu wykonanej pracy lub usługi w użytkowanie odbiorcy, wynikłe z jej wadliwego wykonania przez osoby objęte ubezpieczeniem, niezależnie od źródła obowiązku odszkodowawczego (czyny niedozwolone, niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania) - klauzula 008. Z postanowienia § 2 ust. 1 owu wynikało, że strony umowy ubezpieczenia mogą ustalić jej treść w sposób odbiegający od postanowień ogólnych warunków przez zastosowanie klauzul wyszczególnionych w załączniku do ogólnych warunków, w tym oznaczone symbolami 004 i 008. Indywidualny zakres ubezpieczenia był ustalany się w oparciu o przyjęte klauzule. Następna umowa została zawarta w dniu 17 października 2002 r. na okres od 10 października 2002 r. do 9 października 2003 r., a jej treść obejmującą ogólne warunki ubezpieczenia o symbolu HI/D/U/OC/OW001/b/0203 potwierdzono polisą nr 003000018223 przez wznowienie poprzedniej polisy. Zakres tej umowy został także rozszerzony klauzulami 004 i 008. Aneksem nr 1 z dnia 21 października 2002 r. strony ustaliły wysokość franszyzy redukcyjnej dla klauzuli 008 na 10% wysokości odszkodowania nie mniej niż 500 zł.